بزرگنمايي:

پیام ویژه-پنج شنبه 22 فروردین ماه بود که خبر کودتا از سودان به گوش رسید، خبرگزاری ها با این تیتر که ارتش در سودان کودتا کرد!  نظر مخاطبان جهانی را به شاخ آفریقا جلب کردند، جایی در شمال قاره سیاه و کنار رود پر آب نیل که سالها  در آتش جنگ داخلی سوخته و تجزیه شده و حالا طعم دهمین کودتای داخلی خود را تجربه می کند.

هر مخاطبی بی اختیار در وهله اول با شنیدن نام سودان، چهره سیه چرده  انسان‌هایی در ذهنش نقش می بندد که خسته از درد استعمار و جنگ نظاره‌گر تحولات قدرت در کشورشان هستند؛ جایی که سی سال است صندوق های انتخابات در انبارها خاک می خورد و هیچ انتخاباتی برگزار نشده تا مردم به سیاست مدار  دلخواه خود رای بدهند.

طبق گزارش‌ رسانه‌ها کودتا این طور رخ داده است که نزدیک به 40 خودروی نظامی در اطراف کاخ ریاست جمهوری سودان  مستقر شده و مانع ورود و خروج افراد از کاخ شدند علاوه بر این  نیرو‌های واکنش سریع نیز در خیابان‌های اصلی خارطوم و ارتش در پل‌ها و راه‌های اصلی پایتخت مستقر شده اند. همزمان با این اتفاقات شبکه العربیه نیز از برگزاری نشست رهبری ستاد ارتش سودان بدون حضور عمر البشیر  خبر داد و مدعی شد برخی از افسران ارتش سودان وارد ساختمان رادیو و تلویزیون  شده اند.

در این میان  شبکه اسکای نیوز نیز از بازداشت گسترده رهبران سیاسی و نظامی سابق و کنونی سودان از جمله عبدالرحیم محمد حسین، وزیر دفاع سابق این کشور، علی عثمان، معاون اول پیشین البشیر و اعضای دفتر رهبری حزب حاکم و از بازداشت صد تن خبر داد. همچنین در این گزارش آمد که باندهای فرودگاه خارطوم بر روی هر پروازی بسته است.  اما در بحبوحه این تحولات ارتش سودان از تشکیل شورای انتقالی به ریاست ارتشبد، عوض بن عوف خبر داد که پس از گذشت یک روز خبر استعفای او  به همراه معاونش بر روی خبرگزاری ها قرار گرفت که عده ای از کارشناسان از آن به عنوان ضربه نهایی کودتا یاد کردند چراکه مردم پس از این استعفاء در خیابان ها به شادی پرداختند چنانچه به نوشته روزنامه فرامنطقه‌ای رای الیوم، عوض بن عوف، فرمانده کودتا علیه عمر البشیر در سخنرانی تلویزیونی گفته است  «من به عنوان  رئیس شورای نظامی انتقالی کناره‌گیری خود را از این پست اعلام کرده و فردی که به مهارت و شایستگی او برای این پست اطمینان دارم را برای ریاست این شورا تعیین می‌کنم و مطمئن هستم او این کشتی را به ساحل امن خواهد رساند لذا  بعد از رایزنی و مشورت برادر عبدالفتاح البرهان عبدالرحمان را به عنوان رئیس شورای نظامی انتقالی به جای خود تعیین می‌کنم و در عین حال  برادر دکتر کمال عبدالمعروف الماحی بشیر را از پست معاونت رئیس شورای نظامی انتقالی برکنار  می کنم» گفتنی است که عبدالفتاح برهان بازرس کل ارتش  بوده در حالیکه عوض بن عوف خود وزیر دفاع در دوران عمر  البشیر بوده است.

ملت سودان مخالف چهره‌های نظامی عمرالبشیر است

این جابه جایی ها درون گروهی در حالی از سوی درجه داران سودانی صورت گرفت که  در اولین واکنش، "جمعیت شاغلین سودان" که در راس جنبش اعتراضی قرار داشت، این کناره‌گیری بن عوف از منصبش  را پیروزی اراده توده ملت خواند اما در عین حال  مخالفت خود را با تعیین عبدالفتاح البرهان به عنوان رئیس شورای نظامی انتقالی اعلام کرد و این جمعیت خطاب به ارتش گفت: ما مخالف چهره‌های این نظامیم؛ از عمر البشیر گرفته تا بن عوف و حالا البرهان.

ملت از مقامات می‌خواهد که با خواسته‌هایشان بازی نکنند. این جریان اپوزیسیون از نیروهای مسلح خواست انتقال فوری قدرت به دولت مدنی انتقالی را از طریق شورای رهبری گروه‌های "آزادی و تغییر" فراهم کرده و هرگونه تصمیم‌گیری تند رهبران را که بیانگر خواست ملت نیست، لغو کند. بنابراین درخواست ما این است که تمام چهره‌های پیشین نظام که در جرایم ضد ملت دست داشتند، در مقابل دادگاه‌ها قرار گیرند تا به دلیل اقدامات‌شان محاکمه شوند! این اظهارات نشان می دهد کودتای صورت گرفته علیه عمر البشیر چندان هم مردمی نیست و به نظر مهندسی شده است!

عمر البشیر؛ مهره سوخته

 این تغییرات و تحولات در حالی در شاخ آفریقا رخ می دهد که کارشناسان نظرات متعددی را در خصوص کودتا یا شبه کودتا! در سودان مطرح می کنند برای مثال عده ای معتقد هستند اتفاقات رخ داده در خارطوم نسخه به روز شده قاهره در زمان حسنی مبارک است با این تفاوت که اپیزودی به عنوان محمد مرسی از آن حذف شده‌ و ارتش  بدون رودر بایستی  و بدون تظاهر سوار بر قدرت شده و می خواهد چهره جدیدی را به کاخ ریاست جمهوری بفرستد اما برخی دیگر از کارشناسان با نگاهی کلی تر  به تعاملات خارجی و ارتباط با کشورهایی نظیر امارات و عربستان به تحلیل این رویداد می پردازند به طوریکه  عده ای از  آنها  ادعا می کنند عمر البشیر یک مهره سوخته برای عربستان محسوب می شده و حالا ریاض با ژست طرفداری از مردم می خواهد این نوزاد نارس سودانی  را به فرزند خواندگی  قبول کند.

  بازی در زمین عربستان، کار دست رهبر سودان داد

حسن هانی زاده کارشناس مسائل سیاسی با اشاره به کودتای رخ داده که جزء 5 کودتای موفق در این کشور محسوب می‌شود، گفته است از 4 ماه گذشته مردم سودان نسبت به سیاست‌های عمرالبشیر مخالفت‌ها و تظاهراتی انجام دادند که نشان می‌دهد رئیس جمهور سابق این کشور مسیری برخلاف خواست و اراده ملتش برداشته است. هانی زاده علت این بدبینی مردم به عمر البشیر را اعزام نیرو‌های سودانی به جنگ یمن و همکاری البشیر با آمریکا و رژیم صهیونیستی برای بازی در کنار عربستان دانست و تاکید کرد؛ دیدار‌های مکرر رئیس سازمان امنیت سودان با رئیس موساد برای افتتاح سفارت اسرائیل در خارطوم، جداسازی سودان جنوبی از شمالی یعنی تجزیه سودان و همکاری تنگاتنگ عمر با امارات و عربستان آتش زیر خاکستر را شعله ور کرد،  هانی زاده مدعی شد عدم تحویل عمر البشیر به دادگاه جنایت جنگی با وساطت لابی‌های صهیونیستی و عربستانی تا کنون محقق نشده است و همه این موارد نشان می‌دهد که البشیر به یک سیاست مدار خود فروخته تبدیل شده بود.

سعودی‌ها و اماراتی‌ها؛ پشت پرده کودتا در سودان

همچنین  سعد الله زارعی با بیان اینکه در پشت این صحنه سازی ها در سودان، سعودی‌ها و اماراتی‌ها حضور دارند،  تاکید، آن‌ها با جنبش مردمی مخالف و  پر قدرتی مواجهه شده و دریافتند که نمی‌توانند از ادامه حکومت عمرالبشیر حمایت کنند لذا  از کمک به او دست برداشتند تا در عین حال فرمول بی دردسری را جایگزین کنند به این شکل که فرد حاکم تغییر کند، اما سیاست‌های کشور تغییری نکند به همین خاطر با پیگیری سعودی‌ها و امارات مسئله به دست گرفتن قدرت توسط ارتش مطرح شده است

این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به گذشت چند ماه از اعتراضات مردمی در سودان و مشخص شدن هویت رهبران و گروه‌های شکل دهنده آن، توضیح داد که  با این تفاصیل مشخص می‌شود که دست بیگانه در پشت تظاهرات مردمی در این کشور نبوده، ولی در جریان جابه جایی‌هایی سیاسی اخیر در سودان دست‌هایی در پشت پرده به ایفای نقش پرداختند، به همین دلیل هم مردم به تغییرات موجود متقاعد نشده و در نتیجه کماکان در خیابان‌های سودان و خارطوم حضور دارند. وی تایید کرد که  عمرالبشیر برای انجام برخی تغییرات با ارتش توافق هایی انجام داد، از سوی دیگر اگرچه فرماندهان ارتش ادعا می‌کنند که عمر در بازداشت خانگی به سر می‌برد، اما با نگاهی به واقعیت های سیاسی در سودان می توان نتیجه گرفت که این تعییرات بر مبنای توافق بین ارتش و او انجام شده و به همین خاطرمورد حمایت ارتش است.

سرنوشت مشابه فرعون های نیل!

با توجه به این موارد می توان گفت کودتا علیه عمر البشیر با هماهنگی خود او صورت گرفته تا  به سرنوشت بوتفلیقه تونسی دچار نشود و  در عین حال دوستان ارتشی‌اش در قدرت بمانند چنانچه  این فرض را  می توان با اتکا بر این که کمیته انتقالی برنامه‌ای برای  تحویل عمر البشیر به دادگاه جنایت جنگی ندارد تایید کرد؛ در نتیجه این موضوع شورشی علیه خود است. عمر البشیر به خوبی می دانست که با توجه به سیاست های غیر منطقی خود در راستای همراهی با عربستان و رژیم صهیونیستی  بازی در نقش  سرباز پیاده برای سیاست های سلطه جویانه آمریکا  از او دیر یا زود یک مهره سوخته خواهد ساخت. 

دلارهای نفتی عربستان  و ضعف اقتصادی سودان  از عمر البشیر به عنوان کودتاچی تهی از قدرت ساخت به طوریکه  هر تماس از ریاض  روز کاری این رئیس جمهور بد اقبال سودانی را تعیین می کرد.

امروز در منطقه عمر البشیرهایی که بنده دلارها شده اند کم نیستند و روزی تاریخ انقضای آنها  نیز فراخواهید رسید. شاید بتوان سیاست مدارانی از این دست را  گوسفندان پرواری در دست چوپان بدانیم که دیر یا زود قربانی خواهند شد همان طور که صدام، حسنی مبارک و قذافی رفتند امروز هم نوبت البشیر است تا برود زیرا پایه های قدرت خود را نه در قلب مردم بلکه بر پنجه های عقاب ها پی ریزی کرده اند و در نهایت سفر به سرزمین غرب را انتخاب خواهند کرد؛ نیل به نوبت فرعون هایش را می بلعد!