بزرگنمايي:

اخبار ویژه - آیا در روزهای آینده باید شاهد آغاز گفت‌وگوهای ایرانی- عربی بود؟ وزیر امور خارجه روسیه از توافق با دبیرکل سازمان همکاری اسلامی بر سر طرحی برای آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی خبر داد. به گزارش ایسنا، سرگئی لاوروف گفت که با رئیس سازمان همکاری اسلامی بر سر لزوم آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی به توافق رسیده است. لاوروف پس از رایزنی با «یوسف العثیمین»، دبیرکل سازمان همکاری اسلامی در یک کنفرانس خبری در این باره گفت: «ما طرح پیشنهادی‌مان را برای آغاز مذاکرات میان ایران و کشورهای عربی معطوف بر اعتمادسازی، شفافیت در فعالیت‌های نظامی و سرانجام، مذاکره درباره شکل دادن یک ساختار جمعی امنیت تأیید کرده‌ایم.» محورهای مطرح شده در طرح پیشنهادی روس‌ها از جمله مواردی است که تا کنون در پیشنهادهای مختلف منطقه‌ای ایران مورد اشاره قرار گرفته است. بر این اساس به نظر نمی‌رسد تهران برای گفت‌وگو در باره این موضوعات مخالفتی داشته باشد اما آیا کشورهای عربی حاضرند درباره همین موضوعات و مشکلات منطقه و اختلاف نظرهایشان با ایران پای میز مذاکره بنشینند. البته در میان مجموعه کشورهای عربی منطقه دولت‌هایی مثل عمان، کویت، قطر و عراق روابط دیپلماتیک و حسنه‌ای با تهران دارند و در این میان برخی کشورهای دیگر همچون عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر هستند که در حال حاضر یا روابط دیپلماتیک با ایران ندارند یا سطح روابط‌شان در حد متعارف و همکاری نیست.
ایران سیاست معطوف به حل و فصل مشکلات منطقه‌ای همچون مبارزه با تروریسم، برقراری امنیت و آرامش، پایان درگیری‌های منطقه‌ای و برقراری همکاری‌های اقتصادی و تجاری پیشنهادی چند گانه‌ای را مطرح کرده و عزم و حسن نیت خود برای همکاری‌های بیشتر منطقه‌ای را بروز داده است. در رأس این پیشنهادها حداقل در دولت اعتدال «پیشنهاد منطقه قوی» است که پیش از این از سوی رئیس جمهوری کشورمان مطرح شده است. حسن روحانی 12 تیرماه 96 در همایش بین‌المللی مقابله با گرد و غبار که با حضور مسئولان و نمایندگان سازمان ملل متحد، وزرا و نمایندگان 43 کشور در تهران برگزار شد، گفت: «قوی‌ترین کشور در منطقه نباید به عنوان هدف اول دنبال شود، بلکه باید منطقه قوی‌تر مد نظر ما باشد، نه اینکه در رقابت‌های منطقه‌ای یک کشور بخواهد در برابر کشورهای دیگر منطقه قد علم کند و قدرت خود را به رخ بکشاند و تفرقه و شکاف را بیشتر کند. ما عضو یک خانواده در منطقه مهم خاورمیانه و غرب آسیا هستیم که نمی‌توانیم از هم فاصله بگیریم. در یک خانواده قوی است که یک جمع می‌تواند خوب زندگی کند و نباید چنین باشد که تنها یک فرد در جمع خانواده قوی بوده و بقیه ضعیف باشند.»
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران هم که درنشستی در شورای روابط خارجی امریکا در نیویورک برای غلبه بر مشکلات منطقه، تشکیل مجمعی را پیشنهاد کرد که کشورهای منطقه با عضویت در آن، راهکار خروج از بحران‌های منطقه‌ای را ارائه کنند، 16 فروردین 97 در نشست وزرای خارجه جنبش عدم تعهد در باکو گفت: «ما نیاز داریم جوار همسایگی خود را از طریق پذیرش پارادایم فراگیر احترام به منافع یکدیگر و رد پارادایم منسوخ شده سلطه‌جویی و انزوا که فقط به افزایش تنش و رقابت مخرب تسلیحاتی می‌شود، تقویت کنیم. ما برای منطقه خودمان پیشنهاد تشکیل یک مجمع گفت‌وگوی منطقه‌ای را داده‌ایم تا نبود دیالوگ در این منطقه را از طریق تعامل و اقدامات اعتمادساز جبران کنیم.»
او همچنین 11 اردیبهشت ماه سال جاری در اجلاس همکاری‌های آسیایی در دوحه گفت: «برای پرداختن به نقیصه فقدان گفت و گو، مدت‌ها قبل پیشنهاد تأسیس «مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای در خلیج فارس» را مطرح کردم. هر بازیگر و کنشگری در منطقه ما باید متوجه این مساله باشد که ما تا ابد همسایه یکدیگر هستیم و تنها راه تضمین صلح و رفاه از طریق به رسمیت شناختن «سرنوشتی مشترک» و پذیرش این امر که گفت‌وگوهای چندجانبه فراگیر تنها راه خروج از بحران‌های چند بُعدی کنونی است، به دست می‌آید.»
پیشنهادهای ایران البته در حد حرف باقی نمانده و راهکارهای عملیاتی هم برای آن مطرح کرده است. چنان‌که ایران در سال 2015 برای حل بحران یمن طرح 4 ماده‌ای مبنی بر «آتش‌بس، کمک‌های انساندوستانه، گفت‌وگوی بین احزاب یمنی و دولت جامع» را به دبیر کل سازمان ملل ارائه کرد. طرحی که با استقبال اروپایی‌ها هم روبه‌رو شد اما با برگزاری چند دور گفت‌وگو در ایتالیا راه به جایی نبرد چرا که طرف‌های درگیر با محوریت عربستان روی خوش به آن نشان ندادند. شاید عملیاتی‌ترین پیشنهاد ایران که معطوف به رفع برخی سوء تفاهم‌ها و نگرانی‌های ادعایی علیه تهران بود، پیشنهاد طرح پیمان عدم تعرض ایران با کشورهای منطقه بود که ظریف در سفر خردادماه سال جاری به عراق آن را مطرح کرد. لاوروف، وزیر خارجه روسیه با استقبال از این پیشنهاد ایران گفت که این می‌تواند اولین گام برای کاستن از تنش‌ها باشد. حال با توجه به این سابقه مطول از اعلام حسن نیت ایران و حتی طرح‌های عملیاتی برای کاستن از تنش‌ها در منطقه و توسعه همکارها باید به انتظار نشست و دید که حاصل رایزنی‌های روسیه با کشورهای عربی به کجا ختم می‌شود.