بزرگنمايي:

اخبار ویژه - بی‌بی‌سی عنوان "کهن‌ترین سازمان رسانه‌ای جهان" را یدک می‌کشد و مدعی صداقت و بیطرفی است؛ اما بررسی تکنیک‌های این بنگاه خبرپراکنی برای القای مطلب به مخاطب، نشان می‌دهد که دستکم تا وقتی سیاست لندن اقتضا نکند، به آگاهی‌بخشی متعهد نیست.

به گزارش جام نیوز ، آنچه در پی می‌آید، بخش کوتاهی از یک ارزیابی دقیق است که از منظر انتقادی به وب‌سایت "بی‌بی‌سی‌فارسی" پرداخته است.
در این گزارش منتخب، با مثال های عینی به هشت شگرد و ترفند مورد استفاده این رسانه انگلیسی برای القای مطالب مورد نظر سیاست‌گذاران خود به مخاطبان، اشاره کرده‌ایم.
1. بی بی سی برخلاف تبلیغات خودش، چندان به خبررسانی فوری و دقیق اهمیت نمی‌دهد؛ بلکه اولویتش پوشش اخباری است که بتواند اهداف این رسانه انگلیسی را تامین کند.
به همین دلیل عناوین بسیاری در سایت بی بی سی فارسی ـ که طبعا مخاطبان آن فارسی‌زبان‌ها هستند ـ دیده می شود که چندان ارتباطی با جامعه هدف ندارند، اما این رسانه به‌شدت بر روی آن‌ها مانور می دهد.
بی بی سی در چنین خبرهایی تلویحا یا سبک زندگی غربی را رواج می دهد، یا ارزش‌های شرقی را تضعیف می‌کند، یا حکومت اسلامی را زیر سؤال می‌برد.
مثال: در وقایع سودان که چندان برای مخاطبان فارسی زبان اهمیت ندارد، بی بی سی به طور مفصل به حوادث این کشور می پرداخت و به بهانه های مختلف به وعده "عمر البشیر" هنگام به قدرت رسیدن اشاره می کرد.
بی بی سی در اکثر اخبار مربوط به سودان در انتهای خبر می نویسد: «عمر بشیر در سال 1989 در یک کودتای نظامی به قدرت رسید و هدف خود را حکومت بر اساس قوانین اسلامی اعلام کرد.»
در حقیقت بی بی سی سعی در القای این مطلب دارد که حکومت اسلامی کارآمد نیست!
این در حالی است که مشکلات سودان نه مربوط به قوانین این کشور، بلکه معضلاتی است که اکثر کشورهای آفریقایی فارغ از دین و مذهبشان با آن مواجهند: جنگ‌های داخلی، ناپایداری دیرین دستگاه سیاسی، ویژگی‌های بد آب و هوایی، پایین بودن ارزش کالاهای تولیدی در بازار جهانی و سیاست‌های نادرست اقتصادی از عمده دلایل تنگدستی اقتصادی سودان به‌شمار می‌رود.
در کنار این موارد، سودان کشوری با اقتصاد نفتی و به کمک درآمدهای نفتی‌اش رو به رشد اقتصادی بود؛ تا اینکه سودان جنوبی با حمایت کشورهای غربی از این کشور جدا شد و 75 درصد از منابع نفتی سودان را گرفت.
در اعتراضات سودان هیچ شعاری علیه اسلام و یا قوانین اسلامی شنیده نشد؛ حقایقی که بی بی سی به آن‌ها اشاره ای نمی کند.

عکس/ خبر مربوط به حوادث سودان در 21 تیر

عکس/ خبر مربوط به حوادث سودان در 13 خرداد
2. یکی دیگر از شگردهای بی بی سی، تمرکز بر سخنان یک طرف است.
غالبا بی بی سی در خبرهای خود به طور مفصل به مواضع کشورهای غربی می پردازد و توجیهات آنها را به طور کامل پوشش می دهد، اما در پوشش سخنان طرف مقابل تنها به یک جمله کوتاه بسنده می کند؛ به گونه ای که این جمله چندان جلب توجه نمی کند.
مثال: هیچ شک و شبهه ای در تاثیر منفی تحریم های آمریکایی بر واردات دارو و مواد غذایی به ایران وجود ندارد. موضوعی که آمریکایی ها همواره با فرافکنی و تکرار ادعاهای خود علیه ایران، آن را رد می کنند.

بی بی سی با پوشش کامل اظهارات مقامات آمریکایی، تنها در یک بند به پاسخ ایران اشاره می کند؛ اتفاقا در این بند هم به حمایت از آمریکا پرداخته و به ممنوعیت تحریم دارو و مواد غذایی در قوانین ایالات متحده اشاره می کند؛ ممنوعیتی که درباره شکنجه هم وجود دارد اما گوانتانامو و ابوقریب خلاف آن را نشان دادند.
3. بی بی سی علاقه خاصی به پیوند دادن افراد مختلف به مسئولان ایرانی دارد تا پای آن‌ها را هم به ماجرا باز کند؛ شیوه ای که در اخبار مربوط به خود شبکه و یا کشورهای غربی کاملا برعکس می شود و هدف پنهان کردن نسبت هاست.
مثال: در پرونده "هادی رضوی" بی بی سی مرتب نسبت فامیلی وی با "محمد شریعتمداری" وزیر کنونی کار، تعاون و رفاه اجتماعی را یادآور می‌شد اما در پرونده "مرجان شیخ الاسلامی" هیچ اشاره ای به پیوند زناشویی وی با "مهدی خلجی" از کارشناسان ثابت این شبکه انگلیسی و از اعضای فعال اپوزیسیون در زمینه تحریم ها، نکرد.

4. بی بی سی در حالی که به شدت علیه دین فعالیت می کند، اما برای مقاصد خود، ابایی از توسل به ارزش های دینی ندارد.
در ماجرای مرجان شیخ الاسلامی، بی بی سی برای بیگناه جلوه دادن او، همواره از تصاویر محجبه شیخ الاسلامی استفاده می کرد؛ این در حالی است که این خانم در خارج از کشور زندگی می کند و تصاویر بدون حجاب او در فضای مجازی وجود دارد.

5. یکی دیگر از ویژگی های بی بی سی، دروغ گفتن با شجاعت تمام است؛ بدین گونه که بی بی سی به راحتی ادعایی دروغ را منتشر می کند و حتی با مشخص شدن دروغ بودن آن، نه‌تنها عذرخواهی نمی کند بلکه در برخی موارد خبر دروغ خود را اصلاح هم نمی کند.
مثال: در خبر مربوط به بازداشت چند جوان در یکی از پارک های تهران، بی بی سی با انتشار تصاویری از این اتفاق، از عبارت "برخورد خشونت آمیز پلیس ایران با دختری به دلیل آب بازی" استفاده کرد.

در حالی بی بی سی این دروغ را مطرح می کند که برخورد با این دختر جوان به دلیل تمرد از دستور پلیس و حمله به پرسنل نیروی انتظامی صورت گرفته بود.
5. یکی از ویژگی های بی بی سی، استفاده از ادله غیرموجه و ناشناخته برای ادعاهای خود است.
در بسیاری از مواقع، بی بی سی تنها با استناد به یک توئیت که معلوم نیست صاحب آن حقیقی است و یا فیک و جعلی، گزارشی مفصل تهیه کرده و نتیجه گیری می کند!

6. از دیگر روش های بی بی سی، بازی با کلمات است.
این رسانه، هرگاه نیاز باشد برای کم کردن هزینه های کشورهای غربی، کلمات را جابجا می کند.
مثال: در سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا، بی بی سی از لفظ تجسسی استفاده کرد!

7. از دیگر شگردهای بی بی سی، استفاده از تهدید غیرمستقیم برای ایجاد وحشت از جنگ میان مخاطبان خود است.
این رسانه انگلیسی برای ایجاد ترس در میان ایرانیان، تاکنون در چند مقاله به بررسی جنگ های خلیج فارس پرداخته و با روایت یکطرفه، سعی نموده ایران را بازنده همیشه این جنگ ها معرفی کند.
بی بی سی حتی پا را فراتر گذاشته و با وقاحت از احتمال مجدد هدف قرار گرفتن هواپیمای مسافربری ایران توسط غربی ها نوشت!

8. اما یکی از شیوه های رایج بی بی سی، تحریف است؛ شیوه ای که به کرات از آن استفاده کرده و در واکنش به انتقاد مخاطبان خود، حتی خم به ابرو نیاورده است!
آخرین نمونه تحریف در بی بی سی، مربوط به سخنان مقام معظم رهبری درباره فرزندآوری در غرب بود.
بی بی سی بعد از مشاهده حجم انتقادها، تنها خبر داخل سایت خود را اصلاح کرد؛ اما در شبکه های اجتماعی همچنان از متن تحریف شده استفاده نموده و با استناد به آن، چندین گزارش و مقاله تهیه کرد!