چاپ

پیام ویژه-روابط هفتاد ساله‌ی ایران و پاکستان، همواره پر از فراز و فرود بوده و دوری و نزدیکی دو کشور، تابعی از موقعیت منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است.

در همین زمینه، پس از روی کار آمدن عمران خان در پاکستان، روابط اسلام آباد و تهران وارد مرحله جدیدی شد؛ روابطی که به نظر می رسد تقویت شده است و دو کشور در مسیر گسترش روابط هستند.

در این رابطه، «شهید جاوید بورکی» وزیر سابق دارایی پاکستان و جانشین ریاست بانک جهانی در مطلبی که در «اکسپرس تریبون» منتشر کرد، از دولت این کشور خواسته است با توجه به تغییرات شگرفی که در نظام جهانی و به ویژه نظم امنیتی خاورمیانه در حال وقوع است، روابط خود با ایران را گسترش دهد.

در این مطلب آمده است: برخی از تحولات اخیر در اطراف پاکستان در حال تغییر جهان است که عمران خان و دولت او باید یاد بگیرند در این وضعیت جدید زندگی کنند. یکی از این تغییرات غیر قابل پیش بینی نوع تعامل دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با خاورمیانه و تحولات آن است. در حالی که او خود را با عربستان سعودی در یک صف بندی قرار داده است، ایران را بزرگترین دشمن آمریکا در نظر می گیرد. با این حال، تصمیم او برای خروج از سوریه، عربستان را تضعیف و ایران را تقویت خواهد کرد.

لذا، خروج آمریکا از سوریه می تواند پیامدهای قابل توجهی بر نظم امنیتی خاورمیانه داشته باشد. همانطور که خروج شوروی از افغانستان در سال 1988-1989 منجر به یک خلأ قدرت در این کشور و منطقه شد که خود زمینه های قدرت یابی بیشتر طالبان و سقوط دولت در کابل را فراهم ساخت.

چرا پاکستان نیازمند گسترش روابط خود با ایران در محیط در حال تغییر خاورمیانه است؟

اما یک تفاوت مهم بین افغانستان در سال 1988 و سوریه در سال 2019 وجود دارد. بر خلاف افغانستان، اکنون در سوریه دو بازیگر قدرتمند خارجی (ایران و روسیه) حضور دارند که هر دوی این بازیگران افراد و گروه های وابسته به خود را دارند و اهداف و منافعشان را پیش می برند.

نتیجه این خواهد بود كه نفوذ آمریكا در این بخش از جهان عرب تضعیف خواهد شد و قدرت ایران و شیعیان نیز تقویت می شود؛ بنابراین، براساس دیدگاه بسیاری از ناظران و مقامات سیاسی، این اقدام آمریکا شرایط جدیدی را در منطقه ایجاد خواهد کرد که در نتیجه آن باید شاهد قدرت روزافزون ایران باشیم.

در این رابطه، یوست هیلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه در گروه بحران بین الملل نیز در این باره گفت: اهرم هایی که برای ایالات متحده در سوریه وجود داشته است، دیگر وجود نخواهد داشت، زیرا اکنون همه می دانند که ایالات متحده بدون هیچ قید و شرطی از سوریه خارج شده است.

اما همه این تحولات برای پاکستان و سیاست های عمران خان در خاورمیانه چه معنایی دارد؟!

به نظر می رسد این تحولات برای پاکستان معانی و اهمیت فوری و فراوانی دارد. این در حالی است که پادشاهان عرب به پاکستان کمک می کنند تا با فشار و مشکلات مالی خود مقابله کند. دو تن از شاهزادگان عربی برای دیدار با پاکستان در اوایل سال 2019 آماده می شوند.

با این حال ایران یکی از چهار همسایه اصلی پاکستان است؛ کشوری که در سالیان اخیر توانسته قدرتمندتر شود و به همین جهت اسلام آباد باید روابط نزدیک تر و گسترده تری با تهران برقرار کند؛ روابطی که به امنیت و توسعه پاکستان کمک زیادی خواهد کرد.