پیام ویژه-مقاله حاضر نوشته آقای جلال خوشچهره است که در روزنامه ابتکار امروز نشر شده است:
دولت ترامپ بیشتر در پی القای وحشت به ایران است تا ترغیب این کشور به
گفت‌وگو. همین مهم اصلی‌ترین مانع گشودن دوباره درهای دیپلماسی است. ایران
نهتنها هیچ نشانی از مرعوبشدن در برابر سیاست فشارحداکثری از خود بروز
نداده بلکه بر حق خود در پاسخ به این سیاست تاکید دارد. اعلام عبور از
مرز300 کیلوگرم ذخایر اورانیوم غنی‌شده، تازه‌ترین واکنش تهران به سیاست
فشار حداکثری آمریکا و سستی اتحادیه اروپا در حفظ منافع ایران در برجام
است.
شیوه
رفتار ترامپ و دولتش، دعوت به گفت‌وگو همراه با تهدیدها و اعمال سیاست‌هایی
است که بتواند مقاومت تهران را دربرابر مطالبات یکسویه فرسوده کند. در این
وضع، کدام عقل سیاسی می‌پذیرد که مرعوب سیاستی شود که درآن بازی با حاصل
جمع «صفر و صد» طراحی شده است. اقدام ایران در افزایش ذخایر اورانیوم
غنی‌شده پاسخ به نقض توافقی بین‌المللی است که ترامپ مرتکب آن شد. او در
اقدامی که بعد از این به صورت یک رویه خطرناک می‌تواند از سوی هر ناقض
توافق‌ها و قوانین بین‌المللی صورت گیرد، به این تصور در جامعه جهانی شکل
داد که پس از این نمی‌توان توافق‌هایی چنین را باور کرد؛ حتی وقتی اعضای
شورای امنیت سازمان ملل‌متحد پای آن را امضاء کرده و جامعه بین‌المللی آن
را به‌رسمیت شناخته است. ترامپ نشان داد که بدون مسئولیتپذیری اخلاقی و
سیاسی و با وجود گزارش‌های سازمان ملل، آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و
حتی نهادهای بین‌المللی در تایید تعهد ایران به اجرای برجام، توانسته همه
این موارد را نادیده گرفته و علیه آن عمل کند.
اگر
ترامپ از برجام خارج شد، امید می‌رفت دیگرطرفهای این توافق به سرعت وارد
عمل شده و فارغ از اعتراض‌های نمایشی، مانع آسیب به منافع عضو متعهد آن
شوند. مواضع عافیت‌طلبانه و کج‌دار‌و‌مریز اعضای باقیمانده برجام، به
ترغیب تهران در اجرای ابتکار عمل‌های خود انجامیده است. «اینستکس» خلاصه و
تمام آن چه بود که گروه1+4 پس از یک سال و اندی از خروج آمریکا از برجام
برای فروش به تهران ارائه کرد. سازوکار مالی ارائهشده از سوی اروپائیان
اگرچه گامی است به جلو اما تامین‌کننده همه منافعی نیست که ایران از
طرف‌های مذاکرهکننده خود انتظار داشته و دارد. خواست‌های طرف ایرانی روشن و
مفهوم است؛ تسهیل در فروش نفت و رفع اختلال در تعاملات بانکی که این هردو
در صدر کارزار فشار حداکثری آمریکا علیه ایران قرار دارد.
عبور
از مرز تعیینشده در ذخیره‌سازی اورانیوم غنی‌شده، نشان از ناخرسندی
تهران از پاسخی دارد که اعضای گروه 4+1 به سیاست خویشتندارانه تهران در
یک‌سال و اندی گذشته داده‌اند. همین مقدار ابتکار هم با تهدیدها و سیاست
ارعاب واشنگتن علیه خریداران نفت ایران همراه شده است. تهران در‌حالی به
اجرای ابتکارهایش در مواجهه با سیاست‌های تنش‌زای دولت ترامپ و نیز کم‌کاری
دیگر اعضای باقیمانده در برجام می‌پردازد که از یک‌سو واشنگتن بهرغم
نمایش‌های بهظاهر صلح‌جویانه، اقدام‌های تنش‌زا را در همه سطوح افزایش
می‌دهد. از سوی دیگر اعضای گروه 1+4 در تامین خواست‌های تهران به صورت
دست‌بسته عمل می‌کنند. این وضع، چشم‌انداز روشنی را پیشرو ندارد. درهای
دیپلماسی هنوز گشوده نیست.