بزرگنمايي:

پیام ویژه - رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، بهسازی محیط، آموزشی مردمی و آگاهی بخشی عمومی را مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از بیماری های منتقله از پشه آئدس دانست و گفت: هم اکنون مبارزه با پشه آئدس حداقل در 87 نقطه کشور در حال انجام است.
دکتر شهنام عرشی در نشست «مدیریت بهینه، پیشگیری و کنترل بیماری های منتقله از پشه آئدس» که با حضور نمایندگان وزارتخانه ها، دستگاه ها و سازمان های مختلف در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، گفت: هم اکنون 40 شهر ایران درگیر پشه آئدس هستند. پشه آئدس چهار بیماری تب دانگ، تب زرد، چیکونگونیا و زیکا را ایجاد می کند که در حال حاضر هیچ کدام از این بیماری ها واکسن و درمان قطعی ندارند.
وی ادامه داد: تغییرات اقلیم و گرم تر شدن هوا در تخم گذاری و توسعه پشه آئدس و بیماری های منتقله از آن در دنیا موثر بوده است. در 50 سال گذشته 10 کشور دنیا به آئدس آلوده شدند ولی هم اکنون تعداد این کشورها به 120 کشور رسیده است.
رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه بیش از 50 درصد جمعیت دنیا در معرض ابتلا به بیماری های منتقله از پشه آئدس هستند، گفت: همه گیری ایجاد شده از گونه اجیپتی پشه آئدس می‌تواند انفجاری باشد. مانند اپیدمی اخیر در کشور بنگلادش که موجب بستری شدن 2600 بیمار در یک روز شد. این وضعیت نشان می‌دهد تعداد مبتلایان در آن کشور هزاران هزار نفر بوده است.
عرشی با بیان این که در فرم شدید بیماری، مرگ و میر گزش پشه آئدس و بیماری‌های منتقله از آن از یک تا 10 درصد می‌تواند افزایش داشته باشد، اظهار کرد: وجود این پشه فقط یک مشکل بهداشتی نیست، بلکه در صورت عدم پیشگیری منشاء مشکلات دیگری نیز برای کشورها می‌شود. عوارض بیماری‌های منتقله از این پشه نیز متفاوت است، به عنوان مثال بیماری زیکا موجب عقب ماندگی ذهنی در نوزادان می شود.
وی با اشاره به تاریخچه مبارزه با پشه مالاریا در ایران، گفت: ایران سابقه مبارزه صدها ساله با مالاریا دارد. 80 سال قبل از هر سه نفر فوتی در ایران یک فوتی مربوط به بیماری مالاریا بود و 40 درصد عامل مرگ ها در کشور پشه مالاریا بوده است. در سه سال گذشته نیز دوباره در برخی استان ها مالاریا شیوع یافته که عامل اصلی آن تغییر اقلیم است.
رییس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در خصوص تفاوت‌های پشه آئدس و پشه آنوفل، بیان داشت: پشه مالاریا شب‌ها و در منزل خونخواری می‌کند؛ بنابراین زدن اسپری یا بستن پشه بند برای دفع آن مفید است؛ ولی پشه آئدس در روز و خارج از منزل و اوایل صبح و نزدیک غروب خوانخواری می‌کند.
عرشی با توصیه به خارج نشدن از منزل در هنگام صبح و غروب در مناطق آلوده به پشه آئدس، گفت: کسانی که می خواهند در این مناطق رفت و آمد یا به این مناطق سفر کنند حتما لباس آستین بلند بپوشند. پشه آئدس به ویژه آئدس اجیپتی، علاقه زیادی به خونخواری از انسان دارد و اگر شرایط مساعد باشد، هر یک ساعت خونخواری کرده و در طول 24 ساعت تعداد زیادی را مبتلا به بیماری می کند و همین مساله عامل همه گیری انفجاری این پشه است.
وی خاطرنشان کرد: در استان های شمالی کشور بیشتر پشه آئدس آلبوپیکتوس وجود دارد. از 26 اردیبهشت 1403 تاکنون 149 مورد بیمار آئدس شناسایی شده اند که 130 نفر از آنان از کشور امارات به ایران وارد شدند. پشه آئدس علاقه زیادی به محیط های سیاه مانند لاستیک های فرسوده خودروها در مناطق دپوی زباله ها دارد. تخم این پشه تا یک سال و نیم می تواند زنده بماند و در مکان های ماندابی تخم گذاری می کند و در صورت بارش مجدد باران تخم آن تکثیر می شود.
رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه کشورهای اروپایی مانند ایتالیا، فرانسه و اسپانیا با وجود کنترل شدید مرزها در 10 سال اخیر به پشه آئدس و ویروس آلوده شده اند، ابراز داشت: وجود پشه در یک کشور موجب صادرات تخم پشه به مناطق مختلف آن کشور می شود، به همین دلیل هم اکنون فرانسه درگیر آئدس است.
عرشی یادآور شد: پشه‌های مهاجم از طریق هواپیما، خودرو و کشتی به سایر کشورها قابل انتقال هستند. پشه آئدس هم اکنون جزایر جنوبی کشور مانند کیش، بندرلنگه، هرمز و قشم را آلوده کرده است.
وی با اشاره به اهمیت توجه به این پشه توسط دستگاه‌های مختلف در کشور، یادآور شد: تعداد کارشناسان بهداشت محدود است و مه پاشی هم به طبع محدود صورت می گیرد لذا بهسازی محیط و پیشگیری از گزش افراد توسط پشه، مهم ترین اقدامات پیشگیرانه است که باید توسط سازمان ها و مردم انجام شود.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، وی با تاکید بر لازم الاجرا بودن وظایفی که سازمان پدافند غیرعامل به دستگاه ها در خصوص آئدس ابلاغ کرده است، گفت: مناطق آزاد و مناطق آلوده باید اقدامات لازم را در خصوص پیشگیری از شیوع بیماری انجام دهند و استانداران بالاترین مقام های استانی هستند که باید در این زمینه ورود کنند وگرنه همه گیری ممکن است منجر به تعطیل شدن برخی از جزایر و کنترل رفت و آمدها شود.
رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه پشه آئدس بعد از استقرار از بین رفتنی نیست ولی باید تحت کنترل قرار گیرد، اظهار کرد: وقوع سیل در امارات موجب آلوده شدن گسترده این کشور به ویژه شهر دوبی به آئدس شد و هم اکنون تمام بیمارستان های این کشور درگیر بیماری بوده و هزاران بیمار از طریق این کشور وارد ایران شده اند.
عرشی خاطرنشان کرد: گسترش پشه و بیماری هایش اجتناب ناپذیر است اما فعالیت هایی نظیر بهسازی محیط، جمعیت پشه را کمتر می کند و احتمال آلوده شدن بیماران را کاهش داده و از وسعت همه گیری می کاهد. اگر دستگاه ها اقدامات لازم را انجام ندهند ممکن است در آن واحد با هزاران بیمار در همه گیری گسترده مواجه شویم.
وی بهترین اقدامات برای کاهش بیماری و جلوگیری از همه گیری آئدس را بهسازی محیط و افزایش سواد سلامت افراد و آموزش مردمی در خصوص ویژگی‌های این پشه و بیماری‌های آن دانست و گفت: افرادی که دچار گزش شده و علائم بیماری همچون تب و بدن درد در آنان بروز می کند، باید به مراکز بهداشتی مراجعه کنند.
رییس مرکز مدیریت بیماری های واگیر وزارت بهداشت تاکید کرد: آئدس استان های جنوبی کشور، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان را آلوده کرده است. در شمال کشور نیز استان گیلان آلوده شده و استان های مازندران و گلستان احتمال قریب به یقین آلوده می شوند. استان های دیگر به ویژه استان های همجوار این استان ها هم در معرض تکثیر و آلودگی آئدس قرار دارند ولی تا زمانی که استانی آلوده نشده فرصت بهسازی وجود دارد.