بزرگنمايي:

پیام ویژه - ایسنا /متن پیش رو در ایسنا منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
محور فیلادلفیا به یکی از مهم‌ترین نکات اختلافی در مذاکرات آتش‌بس غزه تبدیل شده است؛ اما ماجرای این اختلاف چیست؟
کنترل محور فیلادلفیا یک هدف راهبردی بلندمدت برای رژیم صهیونیستی بوده و «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر این رژیم می‌خواهد به بهانه جلوگیری از تلاش‌های حماس برای قاچاق اسلحه، با حفظ تسلط بر این محور خودش را در عرصه سیاسی و نخست‌وزیری حفظ کند.
محور فیلادلفیا که به محور «صلاح الدین» نیز معروف است، در طول مرز میان نوار غزه و مصر واقع است‌. طول این محور 14 کیلومتر است و از دریای مدیترانه در شمال نوار غزه تا گذرگاه «کرم ابوسالم» در جنوب این باریکه امتداد دارد.
فیلادلفیا و مصر
بر اساس معاهده سازش میان مصر و رژیم صهیونیستی در سال 1979، محور فیلادلفیا یا صلاح الدین به عنوان یک منطقه حائل در داخل نوار غزه و به موازات مرز با مصر به طول 14 کیلومتر از گذرگاه کرم ابوسالم تا ساحل غزه در دریای مدیترانه ایجاد شد.
رژیم صهیونیستی تا سال 2005 کنترل محور فیلادلفیا را به عنوان بخشی از حوزه قضایی تحت اختیار خود در دست داشت اما با عقب‌نشینی از این منطقه کنترل آن را به تشکیلات خودگردان واگذار کرد. نیروهای تشکیلات خودگردان تا سال 2007 کنترل این منطقه را بر عهده داشتند. در همان سال پس از مذاکراتی 18 ماهه توافق امنیتی جدید میان قاهره- تل‌آویو به امضا رسید که بر اساس آن 750 نفر از گارد مرزی مصر اجازه خواهند داشت با سلاح‌های سبک در این منطقه حضور پیدا کنند.
بر اساس این توافق، قرار بود نیروهای امنیتی مصر از «نفوذ و انتقال غیرقانونی کالا یا تجهیزات نظامی» به غزه جلوگیری کنند.
پس از عملیات طوفان الاقصی در هفتم اکتبر، مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی ادعا کردند که یکی از مسیرهای انتقال سلاح به غزه، تونل‌های زیرزمینی محور فیلادلفیا در جنوب غربی غزه است. بر همین اساس تل‌آویو با اعزام هیأتی امنیتی به قاهره خواستار استقرار نیروهای خود در این منطقه و نصب دوربین‌ها و حسگرهای نظارتی شد. با وجود تاکید کابینه راستگرای نتانیاهو بر تحقق این خواسته اما دولت مصر تمایلی به اجرای این خواسته ندارد.
همزمان با حملات رژیم صهیونیستی به رفح در جنوب نوار غزه، نگرانی‌های مصر نسبت به شکل‌گیری یک موج کوچ اجباری به داخل خاک این کشور تشدید شد و به همین دلیل مصر بارها به رژیم صهیونیستی نسبت به پیامدها و خطرات حمله زمینی به رفح هشدار داده است.
در همین راستا، شبکه خبری «القاهره» اخیرا به نقل از یک منبع عالی رتبه که نامش را افشا نکرد، ادعاهای مطرح شده از سوی رسانه‌های رژیم صهیونیستی درباره موافقت قاهره با باقی ماندن نیروهای ارتش رژم اشغالگر در گذرگاه رفح و محور فیلادلفیا را تکذیب و تاکید کرد که «این خبرها کاملا بی‌اساس هستند».
فیلادلفیا و مذاکرات آتش‌بس
محور فیلادلفیا اکنون به یکی از مهم‌ترین نکات اختلافی در مذاکرات آتش‌بس در نوار غزه تبدیل شده و در حالی که «آنتونی بلینکن» وزیر امور خارجه آمریکا در سفر به منطقه از موافقت رژیم صهیونیستی با توافق پیشنهادی خبر داد، نتانیاهو گفت حاضر به خروج از محور فیلادلفیا نیست.
این اظهارات نتانیاهو منجر به اختلاف میان او و تیم مذاکره‌ کننده رژیم صهیونیستی شده و این تیم، اظهارات نتانیاهو را خلاف توافقات صورت گرفته با میانجیگران دانسته و اعلام کرده که هدف نتانیاهو از بیان این اظهارات برهم زدن توافق است.
محور فیلادلفیا حتی در بین سران رژیم صهیونیستی نیز اختلافاتی را ایجاد کرده و نتانیاهو می‌گوید که حضور نیروهای این رژیم در مرز از قاچاق سلاح به غزه جلوگیری می‌کند و این در حالی است که مقامات ارتش این رژیم معتقد هستند که مرز فیلادلفیا می‌تواند از راه دور نظارت شود و سربازان رژیم اشغالگر نیز می‌توانند در صورت لزوم حملاتی را در آن انجام دهند.
چرا فیلادلفیا؟
کنترل محور فیلادلفیا یک هدف راهبردی بلندمدت برای رژیم صهیونیستی بوده و این رژیم می‌خواهد به بهانه جلوگیری از تلاش‌های حماس برای قاچاق اسلحه، دیواری عظیم در آنجا بسازد. در همین راستا جنبش حماس و دیگر گروه‌های مقاومت فلسطین این اقدام تل‌آویو را تلاش دیگری از سوی این رژیم برای تحمیل «محاصره» و «خفه کردن» غزه می‌دانند.
«محمد المقابله» کارشناس اردنی درباره اصرار نتانیاهو بر تسلط بر محور فیلادلفیا و ماندن در آن می‌گوید: او می خواهد با صحبت در مورد لزوم کنترل اسرائیل بر محور فیلادلفیا میان مصر و نوار غزه، به اهداف سیاسی و نظامی دست یابد.
این کارشناس معتقد است: از جنبه سیاسی، نتانیاهو می‌خواهد به جبهه داخلی خود بگوید که با کنترل جاده جداکننده غزه و مصر توانستیم به دستاوردی در نوار غزه دست پیدا کنیم. از منظر امنیتی نیز او می‌خواهد با کنترل کامل مرزها از قاچاق سلاح از داخل خاک مصر به نوار غزه جلوگیری کند.
محمد المقابله می‌گوید: اشغالگران قطعاً می‌خواهند مرز میان مصر و نوار غزه را از شرق غزه تا دریای مدیترانه در عمق 2 کیلومتری مسطح کنند و حفاری‌هایی را در آن انجام دهند تا در واقع یک منطقه حائل را ایجاد کنند که اشغالگری جدید در نوار غزه محسوب می‌شود.
او همچنین درباره نقش مقاومت و موضع آن در قبال این اقدامات رژیم صهیونیستی تاکید می‌کند: مقاومت مطلقاً اجازه اجرای جاه طلبی‌ها در این منطقه را نخواهد داد و با تمام قوا با آن مبارزه خواهد کرد. این موضوع همچنین به طرف مصری نیز مربوط می‌شود و ایجاد مناطق حائل مدنظر نتانیاهو نشان دهنده نقض توافقی است که پیشتر میان مصری‌ها و صهیونیست‌ها امضا شده بود.
در همین راستا، «آنتوان شلحت» تحلیلگر سیاسی عرب می‌گوید: نتانیاهو می‌خواهد به دستاوردهایی دست یابد که او را در عرصه سیاسی و نخست‌وزیری حفظ کند و برای دستیابی به آن حاضر است منطقه را به دل آتش یک جنگ منطقه‌ای بیندازد. آمریکا به خوبی از این موضوع آگاه است و به همین دلیل با برنامه‌های نتانیاهو مخالفت می‌کنند.
«طلال عوکل» کارشناس مسائل سیاسی نیز معتقد است: نتانیاهو با صحبت‌های مکرر خود درباره محور فیلادلفیا، به دنبال فشار بر مصر به‌عنوان قدرتمندترین میانجی‌گر در آتش‌بس و بر دولت بایدن است تا برای تحقق شروط خود درباره معامله تبادل اسرا با حماس آن‌ها را تحت فشار قرار دهد.
عوکل می‌گوید: نتانیاهو در اصل خواهان پایان دادن به جنگ غزه نیست و بالعکس خواهان طولانی شدن آن است و این برخلاف تمایل و خواست جامعه جهانی و کشورهای منطقه است.
حمید محمد طاهری