بزرگنمايي:

پیام ویژه - خراسان / «فصل بودجه‌ریزی و حکمرانی در تاریکخانه!» عنوان یادداشت روز در روزنامه خراسان به قلم سید عباسعلی وهاب زاده موسوی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
1. این روزها که فصل رسیدگی بودجه نهادها در مجلس است-زمان حساسی که در آن تخصیص منابع به‌طور مستقیم بر زندگی مردم تأثیر می‌گذارد- اهمیت شفافیت بودجه و عملکرد موسسات و نهادهای عمومی و دولتی بیش از پیش نمایان می‌شود. شفافیت، به معنای «در دسترس بودن اطلاعات مربوط به بودجه و نحوه تخصیص برای عموم مردم، به شکلی که تک تک افراد جامعه بتوانند به آن مراجعه کنند و از عملکرد موسسات و نهادها به تناسب بودجه‌ای که دریافت کرده اند، مطلع شوند»، علاوه بر افزایش اعتماد عمومی، می‌تواند کاهش فساد و بهبود کارایی نهادهای دولتی و عمومی را به دنبال داشته باشد.
2. متاسفانه در سال‎های اخیر در فضای حکمرانی کشور، تاریکخانه‎هایی در سازمان‎ها و نهادها ایجاد شده است. آن‎ها خود را ملزم به پاسخگویی ندانسته و اطلاعات لازم نسبت به هزینه‌کرد اعتبارات خود را ارائه نمی‌دهند. این اقدام سبب می‌شود از طرفی عموم مردم -که در حقیقت صاحبان حکومت هستند- اعتماد خود را به حکومت از دست داده و از سویی امکان قضاوت در مورد عملکرد موسسات را دیگر نخواهند داشت. 
3. شفافیت در بودجه‌ریزی در گام اول و ارائه گزارش عملکرد متناظر با اعتباراتی که هزینه شده است در گام دوم، به نهادها این امکان را می‌دهد که به‌طور مؤثرتری با ذی‎نفعان خود ارتباط برقرار کنند. وقتی که مردم از نحوه تخصیص منابع و هزینه‌ها آگاه باشند، می‌توانند نظارت بیشتری بر عملکرد نهادها داشته باشند. در نتیجه، نهادها مجبور به پاسخگویی خواهند بود. این امر به ویژه در کشورهایی که با چالش‌های فساد و سوءمدیریت مواجه هستند، اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. 
4. در سطح جهانی، کشورهایی مانند نروژ به‌خوبی از شفافیت در بودجه‌ریزی بهره‌برداری کرده‌اند. نروژ با استفاده از سیستم‌های دیجیتال و پلتفرم‌های آنلاین، اطلاعات مربوط به بودجه را به‌راحتی در دسترس عموم قرار می‌دهد. این کشور با ایجاد یک فرهنگ شفافیت، نه‌تنها به افزایش اعتماد عمومی کمک کرده، بلکه به بهبود کارایی و کاهش فساد نیز دست یافته است. 

5. در برخی کشورهای دیگر نیز با اجرای مدل «بودجه‌ریزی مبتنی بر نتایج»، شفافیت را در بودجه‌ریزی خود به‌طور جدی مدنظر قرار داده اند. این مدل این امکان را می‌دهد که نتایج و تأثیرات هزینه‌ها را به‌طور دقیق‌تری اندازه‌گیری کنند و در نتیجه، تصمیمات بهتری اتخاذ نمایند. این رویکرد نه‌تنها به شفافیت بیشتر کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود که منابع به‌طور بهینه‌تری تخصیص یابند. 
6. درخور ذکر است که مقصود نگارنده از گزارش شفافیت در بودجه و عملکرد نه آن مدلی است که در گزارش‎های تخصصی که فقط برای حسابرسان و متخصصان ارائه می‌شود، بلکه مقصود گزارشی است که تک تک افراد بتوانند میزان بودجه یک نهاد و هزینه‌کرد آن و نتایج حاصله را با زبانی آسان درک کنند. البته مانعی نیست که بودجه نهاد‌های امنیتی را محرمانه تلقی کرد، ولکن اکنون تمام سازمان‌ها خود را امنیتی دانسته و بودجه خود را پنهان می‌نمایند. 
7. برای افزایش شفافیت در بودجه‌ریزی و عملکرد، می‌توان راهکار‌های ذیل را استفاده کرد: 
7-1- استفاده از فناوری اطلاعات: ایجاد پلتفرم‌های آنلاین برای انتشار اطلاعات بودجه و هزینه‌ها به‌صورت شفاف و قابل دسترس. 
7-2- آموزش و فرهنگ‌سازی: برگزاری دوره‌های آموزشی برای نهادها و ذی‎نفعان به‌منظور افزایش آگاهی درباره اهمیت شفافیت و نحوه اجرای آن. 
7-3-تقویت نظارت عمومی: ایجاد سازوکارهای نظارتی که به مردم این امکان را می‌دهد که بر عملکرد نهادها نظارت داشته باشند و در صورت مشاهده تخلف، اقدام کنند. 
7-4-ایجاد قوانین و مقررات: تصویب قوانین و مقرراتی که نهادها را ملزم به ارائه اطلاعات شفاف و دقیق کند. 
8. کلام آخر: شفافیت در بودجه‌ریزی همچون جراحی‌ دردناکی است که می‌تواند غده چرکین ناکارآمدی و فساد را درآورده و اعتماد عمومی و سرمایه اجتماعی نظام را افزایش دهد. 
 با توجه به فصل بودجه‌ریزی، ضروری است که نهادها و به‎ویژه مجلس شورای اسلامی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند و با استفاده از تجربیات جهانی، به سمت ایجاد یک سیستم شفاف و پاسخگو حرکت کنند.