پیام ویژه - تسنیم/ دبیرکل خانه تعاونگران گفت: دسترسی به آموزش و مهارت‌آموزی نقش مهمی در کاهش تعداد کودکان کار دارد. باید تلاش شود تا مدارس در مناطق محروم تأسیس شود و شرایط تحصیل برای همه کودکان فراهم گردد.
پدیده کودکان کار یکی از چالش‌های اساسی اجتماعی و اقتصادی است که بسیاری از جوامع با آن روبرو هستند. یکی از راهکارهای کلیدی برای کاهش این معضل، مهارت‌آموزی و توانمندسازی کودکان و خانواده‌های آنهاست. مهارت‌آموزی نه‌تنها به کودکان فرصت‌هایی برای خروج از چرخه کار اجباری می‌دهد، بلکه زمینه‌ساز بهبود شرایط اقتصادی خانواده‌ها و جامعه نیز می‌شود.
مهارت‌آموزی؛ پلی به سوی آینده‌ای روشن
آموزش مهارت‌های فنی و حرفه‌ای می‌تواند جایگزین مناسبی برای کار کودکان باشد. این مهارت‌ها، کودکان را برای ورود به بازار کار در سنین بالاتر و در مشاغلی که درآمد بهتر و شرایط مناسب‌تری دارند، آماده می‌کند. به‌عنوان مثال، دوره‌های آموزشی در زمینه‌هایی مانند خیاطی، نجاری، برنامه‌نویسی، و صنایع دستی، می‌توانند فرصت‌هایی برای درآمدزایی سالم و پایدار در آینده ایجاد کنند.

تأثیر مستقیم بر خانواده‌ها
یکی از دلایل اصلی ورود کودکان به بازار کار، فقر خانواده‌هاست. از این رو، مهارت‌آموزی والدین و سرپرستان کودکان نیز نقشی اساسی در کاهش این پدیده دارد. آموزش مهارت‌های حرفه‌ای به والدین می‌تواند درآمد خانواده را افزایش داده و نیاز به کار کودکان را از بین ببرد.
*کودکان کار: صدای نادیده‌ها و راهکارهای تغییر!
علی حسین شهریور، دبیرکل خانه تعاونگران در گفت‌ و گو با خبرنگاراقتصادی خبرگزاری تسنیم، با اشاره به معضل کودکان کار در بازار کار گفت: آمارها نشان می‌دهد که میلیون‌ها کودک در سراسر جهان، از جمله ایران، به دلیل فقر، بی‌سرپرستی یا شرایط اقتصادی نامناسب، به کار مشغول هستند. این کودکان معمولاً در شرایط سخت و خطرناک کار می‌کنند و از حقوق پایه‌ای خود محروم‌اند. آن‌ها نه تنها از تحصیل بازمی‌مانند، بلکه با مشکلات جسمی و روحی متعددی نیز مواجه می‌شوند.
 وی ادامه داد: بر اساس گزارش سازمان جهانی کار، حدود 152میلیون کودک کار وجود دارند که 42درصد آن‌ها را دختران تشکیل می‌دهند. در ایران آمار دقیقی از تعداد کودکان کار منتشر نشده است، اما طبق برآوردها، تعداد این کودکان در ایران بین 1.6 تا 2میلیون نفر است. این آمار نشان‌دهنده افزایش چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته است که ناشی از تشدید مشکلات اقتصادی، افزایش تورم و فقر خانوارهاست.
شهریور بیان کرد:به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی" alt="پیام ویژه" width="100%" />

وی با اشاره به اینکه دلایل وجود کودکان کار در کشور بسیار زیاد است گفت: دلایل اصلی وجود کودکان کار عبارتنداز, مهمترین دلیل فقر اقتصادی است. خانواده‌های کم‌درآمد برای تأمین نیازهای روزمره خود ناچار به فرستادن فرزندانشان به کار هستند، عدم دسترسی به آموزش یکی دیگر از دلایل افزایش تعداد کودکان کار است‌. در بسیاری از مناطق، عدم دسترسی به امکانات آموزشی باعث شده است که کودکان مجبور به کار شوند. همچنین دلیل بعدی فرهنگ‌های نادرست در برخی جوامع است که کار کردن کودکان به عنوان یک امر طبیعی پذیرفته شده است. این موضوع نیاز به تغییر دارد.
 دبیرکل خانه تعاونگران با طرح این سوال که برای حل مشکل چه باید کرد؟برای مقابله با این معضل اجتماعی، نیازمند اقداماتی جدی و مؤثر هستیم افزود: آموزش و آگاهی‌بخشی مهمترین و ابتدایی ترین اقدام است. باید کمپین‌های آموزشی برای خانواده‌ها و جامعه برگزار شود تا اهمیت تحصیل و حقوق کودکان را درک کنند. رسانه‌ها می‌توانند نقش مهمی در افزایش آگاهی عمومی ایفا کنند. حمایت‌های مالی ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. دولت و نهادهای غیر دولتی باید برنامه‌های حمایتی برای خانواده‌های کم‌درآمد ایجاد کنند تا آن‌ها نیازی به فرستادن فرزندانشان به کار نداشته باشند. این حمایت‌ها می‌تواند شامل کمک‌های مالی، تأمین نیازهای اولیه و خدمات اجتماعی باشد.
 وی افزود:دسترسی به آموزش و مهارت‌آموزی نقش مهمی در کاهش تعداد کودکان کار دارد. باید تلاش شود تا مدارس در مناطق محروم تأسیس شود و شرایط تحصیل برای همه کودکان فراهم گردد. همچنین، برنامه‌های آموزشی غیررسمی مهارت‌آموزی برای کودکانی که از تحصیل بازمانده‌اند، می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. اجرای قوانین و مقررات جدی گرفته شود. دولت باید مقررات سخت‌گیرانه‌تری علیه کار کودکان وضع کند و نظارت بر اجرای این قوانین و مقررات را بویژه در کارگاه‌ها افزایش دهد. همچنین، باید مجازات‌های جدی برای کارفرمایانی که از کودکان بهره‌برداری می‌کنند، تعیین شود. مشاغل پایدار ایجاد و توسعه یابد. ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار برای بزرگ‌ترها می‌تواند به کاهش فقر کمک کند و خانواده‌ها را از فرستادن فرزندانشان به کار بازدارد.
شهریور تأکید کرد:کودکان کار، صدای نادیده‌هایی هستند که نیاز به توجه و اقدام دارند. باید با تغییر این وضعیت، آینده‌ای روشن‌تر برای این کودکان ساخت‌. آحاد جامعه می‌توانند با آگاهی‌بخشی، حمایت مالی یا حتی داوطلبانه در برنامه‌های آموزشی شرکت کنند و در راستای حل این معضل به دولت کمک کنند.
 به گزارش تسنیم, استفاده از کودکان در مشاغل دشوار و کم‌درآمد، به گسترش نابرابری در جامعه دامن می‌زند. کودکان کار اغلب در شرایط غیراستاندارد و خطرناک کار می‌کنند و مورد بهره‌کشی قرار می‌گیرند. این شرایط نه‌تنها حقوق انسانی آنها را نقض می‌کند، بلکه بر کیفیت زندگی خانواده‌های آنها نیز اثر منفی می‌گذارد.
همچنین حضور کودکان در بازار اشتغال به معنای تضعیف ارزش‌های اخلاقی و قوانین کار است. کارفرمایانی که از کودکان کار بهره می‌برند، به طور غیرمستقیم به چرخه فقر و آسیب‌های اجتماعی دامن می‌زنند و محیط کاری ناعادلانه‌ای ایجاد می‌کنند.
برای مقابله با اثرات منفی کودکان کار بر بازار اشتغال، سیاست‌های جامعی لازم است. از جمله این راهکارها می‌توان به این موارد اشاره کرد. گسترش حمایت‌های اجتماعی و اقتصادی برای خانواده‌های فقیر، افزایش دسترسی به آموزش رایگان و باکیفیت، تشدید قوانین منع کار کودکان و نظارت بر اجرای آنها، ایجاد فرصت‌های شغلی پایدار برای بزرگسالان و سرپرستان خانواده‌ها در نهایت، کاهش کودکان کار نیازمند یک تلاش جمعی از سوی دولت، سازمان‌های غیردولتی، و جامعه است. مقابله با این پدیده نه‌تنها به بهبود وضعیت کودکان منجر می‌شود، بلکه تأثیرات مثبتی بر بازار کار و اقتصاد کلان خواهد داشت.
ایجاد فرصت‌های آموزشی جایگزین
در بسیاری از مناطق محروم، کودکان به دلیل عدم دسترسی به آموزش رایگان و باکیفیت، به کار کردن روی می‌آورند. ایجاد مراکز آموزشی که علاوه بر تحصیل، مهارت‌های کاربردی را به کودکان آموزش می‌دهند، می‌تواند جایگزینی موثر برای محیط‌های کاری خطرناک و ناپایدار باشد.
پیامدهای مثبت برای جامعه
مهارت‌آموزی به کودکان و خانواده‌ها، نه تنها به کاهش تعداد کودکان کار کمک می‌کند، بلکه در بلندمدت باعث کاهش فقر، افزایش بهره‌وری اقتصادی، و بهبود کیفیت نیروی کار می‌شود. از طرف دیگر، این اقدامات می‌توانند به کاهش آسیب‌های اجتماعی ناشی از کار کودکان، مانند بی‌سوادی و بزهکاری، منجر شوند.
 برای تحقق این هدف، دولت‌ها و سازمان‌های غیردولتی می‌توانند اقداماتی مانند برگزاری دوره‌های مهارت‌آموزی رایگان برای کودکان و خانواده‌های آنها، حمایت مالی از خانواده‌های کم‌درآمد برای کاهش نیاز به کار کودکان ، ایجاد شراکت بین صنایع و مؤسسات آموزشی برای جذب نیروی ماهر در آینده و گسترش برنامه‌های آگاهی‌بخشی در مورد اهمیت تحصیل در دستور کار قرار دهد.