بزرگنمايي:

پیام ویژه - اعتماد /متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
نشست ریاض با حضور تیم‌های ارشد مذاکره‌کننده امریکایی و روسی روز سه‌شنبه برگزار شد و آن‌گونه که شواهد نشان می‌دهد، ظاهرا مقام‌های امریکایی حاضر در این نشست با خواسته‌ها و امتیازهای درخواستی پوتین جهت پایان دادن به جنگ سه ساله اوکراین موافقت کردند. هر چند ناظران می‌گویند آنچه در عربستان شاهد بودیم، دیپلماسی تهاتری بود که در قبالش مسکو در ازای امتیازهای دریافتی ‌باید امتیازهایی نیز در اختیار طرف امریکایی قرار دهد. در همین راستا خبرگزاری فاکس‌نیوز با انتشار گزارشی مدعی شد که هیات‌های مذاکره‌کننده امریکایی و روسی به رهبری مارک روبیو و سرگئی لاوروف، در جریان رایزنی‌های روز سه‌شنبه نه تنها برای دیدار پوتین و ترامپ زمینه‌سازی کردند، بلکه در باب گزاره‌هایی چون واداشتن اوکراین جهت برگزاری انتخابات زودهنگام و کنترل روس‌ها بر سرزمین‌هایی که در اختیار گرفته به اجماع دست یافتند. با این همه توافق در باب گزاره‌های فوق در حد یک ادعاست و هنوز توسط مقام رسمی تایید نشده، با این همه منابع دیپلماتیک آگاه که نخواستند نام‌شان فاش شود، مدعی‌اند: «پوتین احتمال انتخاب یک رییس‌جمهور دست‌نشانده را نسبتا بالا ارزیابی می‌کند و همچنین معتقد است که هر کاندیدی غیر از رییس‌جمهور فعلی اوکراین انعطاف‌پذیرتر خواهد بود و آمادگی بیشتری برای مذاکره و انجام توافقات دارد.» این در حالی است که زلنسکی اعلام کرده که کشورش هرگز شروط صلحی که توسط ایالات متحده و روسیه بدون حضور اوکراین در بابش مذاکره شده را نخواهد پذیرفت. رییس‌جمهوری اوکراین همزمان با انتشار اخبار در باب مفاد صلح احتمالی سفر خود به خاورمیانه را کوتاه کرد و به کی‌یف بازگشت. این در حالی است که استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، روز یکشنبه تاکید کرده بود که نشست ریاض بیشتر به منظور اعتماد‌سازی است و قرار نیست طرفین درگیر جزییات توافق صلح شوند. در همین راستا نشریه نیویورک‌تایمز با انتشار یادداشتی نوشت: در طول یک دهه‌ای که غرب بار دیگر در مقابل شرق قرار گرفته و پویایی‌های حاکم تحولات جنگ سرد را یادآوری می‌کرد، بازگشت دونالد ترامپ به قدرت موجب شده تا واشنگتن این سیگنال احتمالی را به جهان مخابره کند؛ «موازنه حاکم بر نظم کنونی در حال تغییر است».
چرخش 180 درجه‌ای
به ادعای این نشریه در حالی که مذاکره‌کنندگان امریکایی و روسی روز سه‌شنبه برای نخستین‌بار پس از حمله تمام‌عیار مسکو به اوکراین در حدود سه سال پیش گرد هم آمدند، ترامپ به صراحت نشان داده که حاضر است متحدان اروپایی- امریکا را رها کرده و با ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه همصدا شود.از نگاه ترامپ، روسیه مسوول جنگی که همسایه‌اش را ویران کرده، نیست. او برعکس، اوکراین را مقصر حمله روسیه می‌داند. سخنان ترامپ در گفت‌وگو با خبرنگاران در روز سه‌شنبه روایتی متفاوت از روایت اروپایی‌ها را از جنگ ارایه داد که برای ناظران در اوکراین کاملا ناآشناست و حتی روسای جمهوری پیشین امریکا نیز قادر به درک آن نبودند.ترامپ در این روایت، رهبران اوکراینی را به خاطر جنگ سرزنش کرد و مدعی شد که آنها با امتناع از پذیرش واگذاری سرزمین، مسوول این بحران هستند. رییس‌جمهوری امریکا گفت: «شما نباید هرگز این جنگ را آغاز می‌کردید.» این در حالی است که اوکراین آغازگر جنگ نبود. ترامپ همچنین افزود: «می‌توانستید به توافق برسید.» او در سخنرانی‌اش در مارالاگو، فلوریدا، از پوتین به واسطه حمله غافلگیرانه به اوکراین انتقاد نکرد در حالی که روسیه در سال 2014 کریمه را هدف قرار داد و در طول دوره‌ اول ریاست‌جمهوری ترامپ درگیری رویارویی با وسعت کم بود و در نهایت در سال 2022 با هدف تصرف کامل اوکراین، حمله گسترده‌ای را کلید زد. به ادعای ناظران ترامپ برای اجرای چشمگیرترین تغییرات در سیاست خارجی امریکا در چندین دهه اخیر خیزی جدی برداشته است. این چرخش 180 درجه‌ای، دوستان و دشمنان او را مجبور کرده تا روابط خود با واشنگتن را مورد ارزیابی قرار دهند. از پایان جنگ جهانی دوم تاکنون، روسای جمهوری امریکا، ابتدا اتحاد جماهیر شوروی و سپس روسیه را تهدیدی جدی قلمداد می‌کردند، اما به نظر می‌رسد ترامپ، روسیه را به عنوان یک شریک بالقوه برای همکاری‌های مشترک در آینده می‌بیند.او آشکارا نشان داده که ایالات متحده از تلاش برای انزوای پوتین به دلیل حمله به همسایه ضعیف‌تر دست کشیده است. در عوض، ترامپ که همواره علاقه خاصی به پوتین داشته، خواهان بازگرداندن روسیه به عرصه‌ بین‌المللی و تبدیل این بازیگر به یکی از متحدان اصلی امریکاست.کوری شاکه، مدیر مطالعات سیاست خارجی و دفاعی در موسسه اینترپرایز امریکا در واکنش به این تغییر گفت: «این یک تغییر جدی در سیاست خارجی 80 ساله امریکاست.» او افزود: «در طول جنگ سرد، ایالات متحده هرگز تصرف خاک کشورهای حوزه‌ بالتیک توسط شوروی را به رسمیت نشناخت. اکنون، ما حمله روسیه را مشروعیت می‌بخشیم تا مناطق نفوذ ایجاد کنیم. این رویکرد در تضاد با مواضع روسای جمهوری امریکا در 80 سال گذشته است.»
فصل تازه در نظم جهانی
در محافل حامیان ترامپ، این تغییر رویکرد نشان از اصلاح ضروری سیاست خارجی امریکاست. ترامپ و متحدانش هزینه‌ دفاع از اروپا را بیش از حد بالا می‌دانند و بر این باورند که نزدیکی به مسکو، امریکا را قادر می‌سازد تا نیروهای خود را به کشور بازگردانده یا منابع امنیتی را برای رویارویی با چین که به‌زعم آنها «بزرگ‌ترین تهدید» است، متمرکز کنند. چرخش سیاست امریکا در هفته گذشته کاملا مشهود بوده است. تنها چند روز پس از آنکه جی‌دی ونس، معاون رییس‌جمهوری به تندی از متحدان اروپایی انتقاد کرد و مدعی شد که «تهدید داخلی» نگران‌کننده‌تر از تهدید روسیه است، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه امریکا با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه‌ روسیه دیدار کرد و از «فرصت‌های خارق‌العاده برای همکاری با روس‌ها» سخن گفت.در جریان نشست ریاض، هیچ مقام اوکراینی حضور نداشت و حتی دیگر رهبران اروپایی نیز به این نشست دعوت نشده بودند از همین رو بسیاری بر این باورند که محور اصلی رایزنی‌ها در قلب پادشاهی، تقسیم مناطق نفوذ میان دو قدرت بزرگ بود، مشابه آنچه در کنفرانس وین یا یالتا در تاریخ دیپلماسی بین‌المللی بود. ترامپ از دیرباز پوتین را فردی باهوش و «بسیار زیرک» توصیف کرده که تلاش او برای تحت فشار قرار دادن اوکراین جهت پذیرش واگذاری سرزمین‌هایش نشان از نبوغ رهبری مسکو دارد. ترامپ نسبت به رهبران سنتی متحد امریکا مانند آلمان، کانادا یا فرانسه که همواره با تحقیر از آنها یاد کرده، برای پوتین احترام قائل است.در واقع، ترامپ در ماه نخست دوره‌ دوم ریاست‌جمهوری‌اش، نه تنها متحدان اروپایی را از مذاکرات اوکراین کنار گذاشته، بلکه تهدید به اعمال تعرفه‌های جدید علیه آنها کرده و خواستار افزایش هزینه‌های نظامی‌شان شده است. در همین حال، ایلان ماسک، حامی مالی میلیاردر ترامپ، از حزب راست‌گرای افراطی «آلترناتیو برای آلمان» حمایت می‌کند.ایان برمر، رییس گروه مشاوره‌ اوراسیا در این باره گفت: «اروپایی‌ها شاهد آن هستند که ترامپ در حال عادی‌سازی روابط با روسیه است، در حالی که متحدان خود را غیرقابل اعتماد تلقی می‌کند.» ترامپ بارها وعده داده بود که جنگ اوکراین را ظرف 24 ساعت پایان خواهد داد؛ وعده‌ای که تاکنون عملی نشده است. او همچنین مدعی شده بود که حتی پیش از آغاز دوره‌ دوم ریاست‌جمهوری‌اش، صلح را در اوکراین برقرار خواهد کرد که این وعده نیز هنوز اجرایی نشده است.فعلا ترامپ و تیمش امتیازاتی را مطرح کرده‌اند که بیشتر شبیه فهرست خواسته‌های کرملین است: روسیه می‌تواند تمام مناطق اشغالی اوکراین را حفظ کند، ایالات متحده هیچ تضمین امنیتی به اوکراین ارایه نخواهد داد و تحریم‌ها علیه مسکو لغو خواهد شد. ترامپ حتی پیشنهاد کرده که روسیه مجددا به گروه 7 بازگردد.مواضع رییس‌جمهوری امریکا، اروپا را در شوک فرو برده، چراکه این قاره اکنون با این واقعیت روبه‌رو است که متحد اصلی‌اش در جنگ سرد جدید، دیگر خود را در جبهه این گروه از بازیگران نمی‌بیند.