بزرگنمايي:

پیام ویژه - اقتصاد نیوز /متن پیش رو در اقتصاد نیوز منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
ناظران با استناد به دستور فشار حداکثری که روز سه‌شنبه توسط ترامپ امضا شد، براین باورند که رئیس جمهوری آمریکا در ارتباط با ایران به رویکرد متفاوتی متوسل شده و به دنبال توافق است. با این همه، گروهی دیگر با استناد به متن تند این دستورالعمل براین باورند که واکنش تهران به کنش ترامپ با توجه به معادلات خاورمیانه می‌تواند سرنوشت رایزنی‌های احتمالی را رقم بزند.
نیویورک تایمز با انتشار یادداشتی مدعی شد: دونالد ترامپ چندی پیش ادعا کرد برای دستیابی به «توافقنامه صلح هسته‌ای» با ایران رایزنی خواهد کرد؛ چرا که می‌خواهد با دستیابی به توافقی در این باره بستر را برای جلوگیری از پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران هموار و مانع از هرگونه فعل و انفعال نظامی شود.
این در حالی است که ترامپ در دوره نخست ریاستش از توافق هسته‌ای 2015 موسوم به برجام خارج و عملاً خواستار پایان این توافق شد. ترامپ با انتشار پستی در شبکه اجتماعی‌اش نوشت که ایالات متحده و ایران باید فوراً در باب توافقی رایزنی داشته باشند و پس از امضا و تکمیل آن جشن بزرگ خاورمیانه برگزار کنند. ترامپ همچنین خاطر نشان کرد: می‌خواهم ایران کشوری بزرگ و موفق باشد، اما کشوری که نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد.
ترامپ و بازی شکست خورده فشار حداکثری!
تعهد دیپلماتیک رئیس جمهور تنها چند ساعت پس از اعلام استراتژی فشار حداکثری‌اش علیه تهران رسانه‌ای شد. پیش‌تر رئیس جمهوری آمریکا در دوره نخست ریاستش به کمپین «فشار حداکثری» متوسل شد تا با توسل به تحریم‌های اقتصادی گسترده و سایر اقدامات طراحی شده تهران را در انزوا قرار دهد.
به ادعای ناظران، فعل و انفعال‌های منطقه‌ای تهران تهدیدی (ادعایی) برای آمریکاست. ترامپ در دستوری که روز سه‌شنبه هفته گذشته اعلام کرد، مدعی شد: به نفع منافع ملی هر بازیگری است که حداکثر فشار را بر ایران اعمال کند. این دستور واکنش تند دولت ایران را به دنبال داشت. تهران در بیانیه ای اعلام کرد که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و نیازی به فشارهای اقتصادی از سوی ایالات متحده وجود ندارد.
در همین راستا، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران گفت: «فشار حداکثری آزمایش شکست خورده است و تلاش مجدد آن به شکست دیگری منجر خواهد شد». به گفته وزیر امور خارجه ایران، اگر مسئله اصلی این است که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای نباشد، این امر قابل دستیابی است؛ چرا که تهران به واسطه فتوای رهبری چنین قصدی ندارد.
در این میان، مقامات اطلاعاتی آمریکا مدعی‌اند که ایران هنوز تصمیمی برای عبور از آستانه گریز هسته‌ای اتخاذ نکرده است. اما آن‌ها اعلام کرده‌اند که تهران به غنی‌سازی اورانیوم برای عبور از آستانه گریز هسته‌ای ادامه داده و بررسی کرده‌اند که چگونه می‌توانند در چند روز یا چند هفته در صورت لزوم، به خواسته‌های ادعایی هسته‌ای دست یابند.
به نوشته نیویورک تایمز، ترامپ روز سه‌شنبه بارها گفت که ایران هرگز نباید بتواند از آستانه گریز هسته‌ای عبور کند، اما از پاسخ به پرسش‌هایی درباره اینکه آیا ایالات متحده با اسرائیل در اقدامات متجاوزانه فرضی ادعایی علیه تاسیسات هسته‌ای ایران، مشارکت خواهد کرد، طفره رفت.
در عوض، رئیس‌جمهور مدعی شد که فرمان اجرایی جدید تهدیدی برای ایران خواهد بود که اگر این کشور به دنبال سلاح هسته‌ای ادعایی یا گسترش دامنه فعالیت‌های منطقه‌ای باشد، ایالات متحده تحریم‌هایی را با تاثیرات مخرب اقتصادی اعمال خواهد کرد.
چرخش ترامپ
او البته نشان داده که ترجیح می‌دهد نوعی راه دیپلماتیک برای راه‌حلی با ایران بیابد. ترامپ هنگام امضای دستور «فشار حداکثری» در دفتر بیضی شکل در گفت‌و‌گو با خبرنگاران مدعی شد: «همه از من می‌خواهند که این دستور را امضا کنم. من این کار را خواهم کرد. برای ایران خیلی سخت است. این همان رویکردی است که پیشتر از آن استفاده کردیم. من قصد دارم آن را امضا کنم، اما امیدوارم که مجبور نباشیم زیاد از آن استفاده کنیم. ما خواهیم دید که آیا می‌توانیم توافقی با ایران داشته باشیم یا نه و همه می‌توانند با هم زندگی کنند.»
استراتژی ابهام ترامپ در ارتباط با ایران؛ دیپلماسی با چاشنی فشار؟
ترامپ در ادامه ادعا کرد: «شاید این امکان پذیر باشد و شاید امکان پذیر نباشد. بنابراین من این را امضا می‌کنم و از انجام آن ناراضی هستم».
ترامپ همچنین مدعی شد: «گزارش‌ها مبنی بر اینکه ایالات متحده، در همکاری با اسرائیل، قصد دارد ایران را به هدف قرار دهد، اغراق‌آمیز است و توافق صلح هسته‌ای تایید شده را ترجیح می‌دهم که به ایران اجازه رشد و شکوفایی مسالمت آمیز را بدهد».
تمایل رئیس جمهور برای شرکت در مذاکرات، چرخشی در سیاست دوره نخست ریاست جمهوری‌اش است، زمانی که او اغلب باراک اوباما، رئیس جمهور سابق را به دلیل موافقت با توافق هسته‌ای با ایران به سخره می‌گرفت. براساس برجام، ایران 97 درصد از غنی سازی خود را واگذار و کار تحقیق و توسعه خود را محدود کرد، اما همه تاسیسات خود را کنار نگذاشت.
ترامپ توافق به دست آمده توسط اوباما را "در هسته خود ناقص" خواند و گفت که "وحشتناک" و "بدترین" توافقی است که تاکنون انجام شده است. اکنون به نظر می‌رسد که رئیس جمهور مایل است خود این مسیر را بیازماید. ایران نیز ظاهرا برای مذاکره تمایل دارد، اما به ادعای ناظران ظرفیت تهران برای تغییر دکترین هسته‌ای‌اش ممکن است برای این کشور عامل بازدارنده باشد، بالاخص بعد از تغییر معادلات در خاورمیانه و کاهش تحرکات محور مقاومت.