بزرگنمايي:

پیام ویژه - اعتماد / «خطای استراتژیک زلنسکی» عنوان یادداشت روز در روزنامه اعتماد به قلم علی آهنگر است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
آنچه در روز جمعه 10 اسفند در اتاق بیضی شکل کاخ سفید میان زلنسکی با ترامپ گذشت، یک خطای استراتژیک بود. زلنسکی درنیافته بود که زمان تغییر کرده و امریکا دیگر انگیزه‌ای برای کمک به جنگی بی‌پایان ندارد. اگر امریکا با تاخیر فراوان در جنگ اول اروپایی (جهانی) شرکت کرد و حاضر شد از دکترین انزوای مونرو خارج شود، شرایطی بود که می‌توانست امریکا را وارد عصری جدید کند. حضور امریکا در جنگ دوم اروپا هم بر پایه منافع فراوانی بود که نصیبش می‌شد. آن منافع اکنون فرق کرده‌اند. حضور و پشتیبانی امریکا از جنگ‌های اروپایی نه تنها منفعتی جهانی نمی‌تواند برایش ایجاد کند، بلکه با هزینه‌های بسیار همراه است. هزینه‌هایی که برای مالیات‌دهنده امریکایی توجیه ندارد. چنانکه جنگ امریکا در افغانستان و عراق سرانجام بدون ایجاد کمترین منفعت، تریلیون‌ها دلار ضرر و هزینه روی دستشان گذاشت. برخاسته از همین تجربیات بود که رابرت گیتس، وزیر دفاع جورج بوش پسر و باراک اوباما گفته بود: «هر وزیری که پس از این به رییس‌جمهور امریکا پیشنهاد اعزام نیروی زمینی به آسیا، خاورمیانه یا آفریقا را بدهد، باید عقلش را از دست داده باشد.» رابرت گیتس تصور نمی‌کرد که روزی ممکن است دوباره مساله اعزام نیرو به اروپا پیش بیاید وگرنه در کنار آسیا، آفریقا و خاورمیانه، اروپا را هم می‌گنجاند. با این اوصاف، از امریکایی که از 36 تریلیون دلار بدهی رنج می‌برد، چرا باید انتظار داشت هنوز مخارج جنگ اروپا را در قالب پیمان بی‌حاصل ناتو پرداخت کند؟ تجاوز به اوکراین و تصرف سرزمین‌های آن یک رنجنامه بزرگ تاریخی است، اما چرا باید انتظار داشت که امریکا جلوی این تجاوز را بگیرد.
آنچه این انتظار را می‌آفرید، شرایط جنگ سرد و جلوگیری از هژمون بلوک کمونیستی به دیگر نقاط جهان، به ویژه در قالب پیمان ناتو بود. آن هژمون دیگر نیست و پیمان ناتو فلسفه وجودی خود را از دست داده است. امریکای به ‌شدت مقروض امروز در برابر اژدهایی از شرق قرار گرفته که نه تنها دلاری قرض و کسری بودجه ندارد که با تریلیون‌ها دلار ذخیره ارزی، برتری اقتصادی و تولیدی خود را در سراسر جهان گسترش می‌دهد. این محاسبات، امریکا را در خرج کردن دلارهایش به ‌شدت محتاط کرده است.
آیا اگر زلنسکی این محاسبه‌ها را در ذهنش انجام می‌داد، باز هم به همان صورت در اتاق بیضی ظاهر می‌شد؟
نکته دیگر توافقی بود که قرار بود در زمینه مواد معدنی کمیاب اوکراین در کاخ سفید امضا شود. تا پیش از این گفته می‌شد هدف امریکا تصاحب نیمی از مواد معدنی اوکراین است. اما وقتی متن توافق به خارج درز یافت حقایق دیگری آشکار شد. نخست اینکه آنچه امضا می‌شد فقط یک تفاهمنامه بود نه قرارداد. تفاهمنامه‌ای که مقرر می‌داشت بر اساس چارچوب تعیین شده آن، قرارداد مواد معدنی کمیاب بین کارشناسان دو طرف در آینده نوشته شود. به علاوه، در متن توافق تصریح شده بود که هر قراردادی و از جمله همین توافق باید به تصویب پارلمان اوکراین برسد. یعنی زلنسکی به عنوان رییس‌جمهور هیچ تعهدی را نمی‌پذیرفت. از آن گذشته، در متن توافق مشخص شده بود که امریکا باید در زمینه اکتشاف و استخراج مواد معدنی اوکراین با وارد ساختن سرمایه، دانش و تکنولوژی اقدام کند. از زمانی که معادن به بهره‌برداری و سوددهی رسیدند، اوکراین 50 درصد از سود به دست آمده را در صندوقی مشترک با مدیریت دو طرف واریز کند تا دوباره صرف توسعه و بهره‌برداری معادن شود. در نهایت تمام جزییات باید در قرارداد دیگری نوشته می‌شد تا به تصویب پارلمان اوکراین برسد. طبیعی است که قراردادی سودآور برای هر دو طرف می‌توانست باشد. اما اکنون چه شده است؟ نشست امنیتی اتحادیه اروپا در سطح سران در روز یکشنبه 12 اسفند در لندن برگزار شد. نشستی که گفته می‌شود بعد از جنگ جهانی دوم، در این سطح و با این میزان از حساسیت در اروپا برگزار نشده بود. آنچه به دست آمد پیشنهاد عجیب ماکرون، رییس‌جمهور فرانسه برای اجرای یک آتش‌بس یک ماهه در سطح نیروهای هوایی و دریایی بود. ضمن آنکه کر استارمر، نخست وزیر انگلستان طرح صلحی تهیه کرد تا با امریکا مطرح کند به این امید که شاید همراهی آنها را به دست آورد. او گفت: لندن، پاریس و کی‌یف روی طرح آتش‌بس کار می‌کنند. به علاوه، مارک روته، دبیرکل ناتو به زلنسکی توصیه کرد به هر شکل ممکن نسبت به بازآفرینی روابط خود با امریکا اقدام کند. نتیجه آن شد که زلنسکی در ویدیویی به‌طور رسمی از کمک‌های امریکا تشکر کند. ای‌ بسا در ویدیویی دیگر بخواهد از اتفاق پیش‌آمده عذرخواهی هم بکند. به تعبیر فرید ذکریا، تحلیلگر سی‌ان‌ان، آنچه در این میان از بین رفت، مفهوم سترگ «آزادی» است. مفهومی که فراز و فرود حیات انسانی صرف به دست آوردن و حفظ آن شده است. اما چه توان کرد که سعی من و دل باطل بود.