پیام ویژه

آخرين مطالب

سرمقاله دنیای اقتصاد/ مقصران همیشگی یادداشت

سرمقاله دنیای اقتصاد/ مقصران همیشگی
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد / «مقصران همیشگی» عنوان یادداشت روز در روزنامه دنیای اقتصاد به قلم نوید رئیسی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
چرا دولت که خود با صلاحدیدش ارز ترجیحی را به واردکنندگان کالاهای اساسی تخصیص می‌دهد، قادر به کنترل «گرانی» در انتهای زنجیره عرضه به مصرف‌کننده نیست؟ این پرسشی بود که چندی پیش آقای رئیس‌‌‌جمهور در گفت‌وگو با وزیر محترم جهاد کشاورزی مطرح کردند.
چنانچه بر سیاق تاکید آقای رئیس‌‌‌جمهور در دوره رقابت‌‌‌های انتخاباتی، پرسش مطرح‌‌‌شده را با «کارشناسان» در میان بگذاریم، احتمالا اغلب اقتصاددانان باتجربه‌‌‌تر با تلخ‌‌‌خندی خواهند گفت که این پرسش‌‌‌ از زمان دلار 7تومانی در دهه 1360 تا امروز توسط همه سیاستمداران با بیان‌‌‌های متفاوت تکرار شده است؛ گویی این ویژگی سیاست در ایران است که سیاستمداران، فارغ از گرایش‌‌‌های جناحی و سیاسی، پس از کسب آرای عمومی در زمینه اقتصاد به تنظیمات اولیه بازگردند. 
بازار
در چنین شرایطی، طبیعی است که پاسخ کارشناسان اقتصادی هم پاسخی جدید نباشد. اقتصاددانان در توضیح سرچشمه آنچه به‌‌‌نادرستی «گرانی» خوانده می‌شود، به آقای رئیس‌‌‌جمهور توضیح خواهند داد که تفاوت نرخ ارز ترجیحی و نرخ ارز بازار، با ایجاد فرصت‌‌‌های فساد، رانت‌‌‌جویان را همچون آهن‌‌‌ربا به سمت خود جذب می‌کند. نتیجه، تزریق ثروت‌‌‌های هنگفت مالی به جیب رانت‌‌‌جویان، آن هم در حالی است که قیمت‌ها همچنان با تورم افزایش می‌‌‌یابند. چنانچه کارشناسان اقتصادی بخواهند کمی چاشنی اقتصاد سیاسی را نیز به پاسخ خود بیفزایند، احتمالا به آقای رئیس‌‌‌جمهور هشدار خواهند داد، آنانی که به ارز ترجیحی دسترسی دارند، مردمان عادی نیستند، بلکه اغلب ذی‌‌‌نفوذانی هستند که طی دهه‌‌‌ها تجربه‌‌‌اندوزی در کار خود استاد شده‌‌‌اند و اکنون نه‌تنها می‌‌‌توانند منافع خود را به‌‌‌صورت سازمان‌‌‌یافته در قالب گروه‌‌‌های ذی‌نفع به پیش ببرند، بلکه در بده‌‌‌بستان‌‌‌های اقتصادی-سیاسی از حمایت سایر منتفع‌‌‌شوندگان قیمت‌گذاری دستوری و ارزانی دولتی نیز برخوردار هستند.
شاید آقای رئیس‌‌‌جمهور که در زمان رقابت‎‌‌‌های انتخاباتی بر ایفای نقش‌‌‌های حمایتی دولت تاکید بسیار می‌‌‌کردند، در مواجهه با استدلال کارشناسان اقتصادی این پرسش جدید را پیش بکشند که پس تکلیف وظایف اجتماعی دولت‌‌‌ها چه می‌شود؟ آیا دولت باید شهروندان را در شرایط بحران معیشتی به حال خود رها کرده و از خود سلب مسوولیت کند؟ این پرسش نیز البته پرسشی تازه نیست. کارشناسان اقتصادی احتمالا در وهله نخست به آقای رئیس‌‌‌جمهور خواهند گفت که استفاده از ابزار مداخله قیمتی بدترین نوع حمایت است؛ چرا که این ابزار علاوه بر ایجاد فرصت‌‌‌های رانت‌‌‌جویی و فساد، سیگنال‌‌‌های مرتبط با ارزندگی و کمیابی را مخدوش می‌کند. از دیدگاه ایجابی اما کارشناسان اقتصادی احتمالا بر این نکته پافشاری می‌کنند که بهترین سیاست حمایتی، کنترل تورم و ثبات اقتصادی است، نه فراهم‌‌‌آوری ارزانی دولتی. آنها خواهند گفت که حتی ایجاد رشد اقتصادی نیز وظیفه دولت نیست. تنها وظیفه دولت ایجاد فضای اقتصادی پیش‌بینی‌‌‌پذیر، باثبات و رقابتی است که شهروندان بتوانند در سایه آن با آرامش خاطر و اطمینان به فعالیت بپردازند. در صورت فراهم آمدن شرایط مناسب، شهروندان خود رشد اقتصادی را ایجاد می‌کنند.
کارشناسان اقتصادی بارها هشدار داده‌‌‌اند، تا زمانی که موتورهای خلق تورم و جهش‌‌‌های ارزی با سوخت سیاست با قدرت به کار خود ادامه می‌دهند، سیاست‌‌‌های حمایتی دولت‌‌‌ها هیچ‌گاه نمی‌‌‌توانند به سرنوشتی بهتر از تجربه‎‌‌‌های پیشین منتهی ‌‌‌شوند. شاید بد نباشد که آقای رئیس‌‌‌جمهور از وزرای کابینه بخواهند فهرستی از اقلامی را که دولت‌‌‌ها طی چهار دهه گذشته در تثبیت قیمت آنها موفقیت نسبی داشته‌‌‌اند خدمت ایشان ارسال کنند. چنین فهرستی در صورت تهیه، دو ویژگی مشخص خواهد داشت. اول، تنها شامل اقلامی خواهد بود که دولت در زمینه کنترل و مدیریت آنها از انحصار کامل برخوردار بوده و دوم، در عرضه کافی آنها با بحران مواجه است. وضعیت گاز، برق و بنزین یک نمونه روشن از اقلام چنین فهرستی است. دولت‌‌‌ها در ایران طی دهه‌‌‌های گذشته از «گرانی» قیمت حامل‌‌‌های انرژی جلوگیری کرده‌‌‌اند؛ اما به چه بهایی؟ بهای سنگین پرداختی این بوده که دارنده اولین ذخایر نفت و گاز با بحران انرژی مواجه شده است.
تصویر آسمان‌‌‌خراش‌‌‌هایی مانند برج‌‌‌های جده، خلیفه، شانگهای و... اغلب به عنوان نمادی از توسعه‌‌‌ شهرها و کشورها در نظر گرفته می‌شود. به این نمادها البته می‌‌‌توان از منظر استعاری دیگری نیز اندیشید. چه شد که انسان‌‌‌ها موفق شدند با برکشیدن سازه‌‌‌های چند صد طبقه پایدار قلب آسمان را بشکافند؟ پیچیدگی ساخت آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها از این موضوع ناشی می‌شود که ساختمان‌‌‌های بلندمرتبه همزمان در معرض دو نیروی متفاوت قرار می‌‌‌گیرند. آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها علاوه بر نیروی عمودی گرانش باید قادر باشند در برابر نیروی افقی باد نیز مقاومت کنند. مقاومت در برابر نیروی عمودی را می‌‌‌توان با پی‌‌‌ریزی عمیق و استحکام اسکلت تضمین کرد؛ اما مقاومت در مقابل نیروهای افقی نیازمند آن است که این سازه‌‌‌ها، مانند درختان، بتوانند با انعطاف به‌‌‌راحتی تا چند متر به چپ و راست حرکت کنند. 
راز پایداری نظام‌های حکمرانی، همانند آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها، در ترکیب ظریف استحکام و انعطاف‌‌‌پذیری نهفته است. در نظام‌های حکمرانی توسعه‌یافته استحکام با تکیه بر دانش اقتصادی و انعطاف‌پذیری با رجوع به آرای عمومی تامین می‌شود. ساختمان نظام حکمرانی اقتصادی ایران، در نقطه مقابل این استعاره، نه‌تنها براساس اندیشه‌‌‌ای استوار پی‌‌‌ریزی نشده، بلکه بنایش تا آن اندازه متصلب است که هرگونه ارتباطی را با واقعیت‌‌‌های بیرونی دنیای امروز از دست داده است. هنوز که هنوز است، مساله ساده و پیش‌‌‌افتاده‌‌‌ای مانند تعطیلی شنبه به‌‌‌جای پنج‌شنبه از این دفتر به آن دفتر ارجاع می‌شود، بی‌‌‌آنکه راه‌‌‌حلی برای آن اندیشده شود. این تنها تورم نیست که با «گرانی» اشتباه گرفته می‌شود، اصولا هیچ‌‌‌یک از معضلات اصلی کشور طی دهه‌‌‌های گذشته به‌‌‌صورت مبنایی حل و فصل نشده‌‌‌اند و تنها به عنوان میراث از دولتی به دولت دیگر انتقال یافته و بدتر شده‌‌‌اند. نظام حکمرانی اقتصادی ما نه حاضر به قبول دانش بشری است و نه حاضر است از تجربیات خود و سایرین درس بگیرد. آقای رئیس‌‌‌جمهور، مقصر وضعیت موجود نظام حکمرانی اقتصادی است، اما متاسفانه شهروندان ایرانی نمی‌‌‌توانند یقه آن را بگیرند.

لینک کوتاه:
https://www.payamevijeh.ir/Fa/News/1573369/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

افزایش 5 برابری تولید زباله در تعطیلات نوروز

پیش‌بینی جمع‌آوری 16 میلیارد مترمکعب گاز همراه نفت تا پایان برنامه هفتم

گوشی فوق مقاوم 2025 سامسونگ 50 درصد سریع‌تر از مدل قبلی خواهد بود

تسهیلات اروپا به کی‌یف به 20 میلیارد یورو رسید

استقرار ناوشکن موشک‌انداز آمریکایی در مرز مکزیک

تنگه باب المندب؛ عامل بازدارندگی انصارالله در برابر حملات آمریکا

رهاسازی 15 نفر از گرفتارشدگان در حوادث جاده‌ای

موجودی کالابرگ برای سرپرستان خانوار پیامک می‌شود

سقوط رتبه ایران در اینترنت موبایل و ثابت

لایه‌های پنهان جنگ نتانیاهو با رئیس شاباک

واکنش پکن به ادعای گروه 7: در جنگ اوکراین نقشی نداریم

مجارستان: به سیاست‌های جنگ‌طلبانه اروپا پاسخ منفی می‌دهیم

یمنی‌ها در حمایت از غزه و علیه آمریکا به خیابان‌ آمدند

اتحادیه اروپا: روسیه به دنبال آتش‌بس نیست

راهبرد جدید اسرائیل در آفریقا برای مهار یمن

بارش باران و کاهش دما در نقاط مختلف کشور؛ پیش‌بینی لغزندگی جاده‌ها

ثبات قیمت شیرینی در آستانه عید نوروز

کره شمالی وعده داد کمیت و کیفیت تسلیحات اتمی‌اش را تقویت کند

مقام یمنی: یمن گورستان متجاوزان است و آمریکا باید این را بفهمد

روسیه مدعی کنترل یک منطقه در «زاپروژیا» شد

دروس آزمون نهایی یازدهم و دوازدهم اعلام شد

افزایش تولید گوشت قرمز و گوشت مرغ در بهمن‌ماه

انجام 548 پرواز خارجی در 4 روز عملیات نوروزی

تنش در سازمان امنیت داخلی اسرائیل؛ دردسر جدید نتانیاهو

شلیک 5 خمپاره به شهرکی در نزدیکی مرزهای لبنان و سوریه

کره جنوبی و ‌آمریکا برای مقابله با تاسیسات نظامی زیرزمینی رزمایش مشترک برگزار می‌کند

روآندا رسماً روابط دیپلماتیک با بلژیک را قطع کرد

بحرانی که ترامپ به آن دامن زد

فوت 45 نفر در معابر در دو روز گذشته

افزایش 3 هزار مگاواتی ظرفیت تجدیدپذیرها در 1404

نماینده پارلمان اروپا: آمریکا مجسمه آزادی را به فرانسه پس بدهد

نزدیک به 1 میلیون آواره سوری از ترکیه به کشورشان بازگشتند

ترامپ با شروع جنگ تجاری, رشد اقتصادی جهان را کاهش داده است

زاخاروو تصمیم انگلیس برای اعزام صلح‌بان به اوکراین را مورد تمسخر قرار داد

هشدار وزش باد شدید در تهران

تأمین 65.3 میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات و نیاز‌های خدماتی

«دی‌برند» پوسته‌ها و قاب‌های شفاف گلکسی S25 اج را به‌نمایش گذاشت

مدیرعامل تلگرام به دوبی بازگشت

برخورد پهپاد جاسوسی «هرون» با یک بالگرد در پایگاه نظامی کره‌جنوبی

استخدام 210 نیروی جدید در سازمان حفاظت محیط‌زیست طی سال آینده

برخورد سختگیرانه در انتظار مشترکان پرمصرف آب

خدمت‌رسانی 72 ایستگاه اورژانس در نوروز 1404

درخواست اتاق تهران برای بازگشت قانون تغییر ساعت رسمی کشور

پ‌.ک‌.ک: پهپاد ترکیه‌ای را در شمال عراق ساقط کردیم

حماس: آمریکا، دشمن صهیونیستی را به اجرای توافق آتش‌بس ملزم کند

شاخص بورس چقدر ریخت؟

سقوط هواپیمای آموزشی در چالوس

زیدآبادی: رفع حصر مهدی کروبی اتفاق مبارکی است

شهادت یک نفر در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به لبنان

ریلمی P3 با اسنپدراگون 6 نسل 4 و باتری بزرگ معرفی شد