پیام ویژه

آخرين مطالب

سرمقاله دنیای اقتصاد/ مقصران همیشگی یادداشت

سرمقاله دنیای اقتصاد/ مقصران همیشگی
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد / «مقصران همیشگی» عنوان یادداشت روز در روزنامه دنیای اقتصاد به قلم نوید رئیسی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
چرا دولت که خود با صلاحدیدش ارز ترجیحی را به واردکنندگان کالاهای اساسی تخصیص می‌دهد، قادر به کنترل «گرانی» در انتهای زنجیره عرضه به مصرف‌کننده نیست؟ این پرسشی بود که چندی پیش آقای رئیس‌‌‌جمهور در گفت‌وگو با وزیر محترم جهاد کشاورزی مطرح کردند.
چنانچه بر سیاق تاکید آقای رئیس‌‌‌جمهور در دوره رقابت‌‌‌های انتخاباتی، پرسش مطرح‌‌‌شده را با «کارشناسان» در میان بگذاریم، احتمالا اغلب اقتصاددانان باتجربه‌‌‌تر با تلخ‌‌‌خندی خواهند گفت که این پرسش‌‌‌ از زمان دلار 7تومانی در دهه 1360 تا امروز توسط همه سیاستمداران با بیان‌‌‌های متفاوت تکرار شده است؛ گویی این ویژگی سیاست در ایران است که سیاستمداران، فارغ از گرایش‌‌‌های جناحی و سیاسی، پس از کسب آرای عمومی در زمینه اقتصاد به تنظیمات اولیه بازگردند. 
بازار
در چنین شرایطی، طبیعی است که پاسخ کارشناسان اقتصادی هم پاسخی جدید نباشد. اقتصاددانان در توضیح سرچشمه آنچه به‌‌‌نادرستی «گرانی» خوانده می‌شود، به آقای رئیس‌‌‌جمهور توضیح خواهند داد که تفاوت نرخ ارز ترجیحی و نرخ ارز بازار، با ایجاد فرصت‌‌‌های فساد، رانت‌‌‌جویان را همچون آهن‌‌‌ربا به سمت خود جذب می‌کند. نتیجه، تزریق ثروت‌‌‌های هنگفت مالی به جیب رانت‌‌‌جویان، آن هم در حالی است که قیمت‌ها همچنان با تورم افزایش می‌‌‌یابند. چنانچه کارشناسان اقتصادی بخواهند کمی چاشنی اقتصاد سیاسی را نیز به پاسخ خود بیفزایند، احتمالا به آقای رئیس‌‌‌جمهور هشدار خواهند داد، آنانی که به ارز ترجیحی دسترسی دارند، مردمان عادی نیستند، بلکه اغلب ذی‌‌‌نفوذانی هستند که طی دهه‌‌‌ها تجربه‌‌‌اندوزی در کار خود استاد شده‌‌‌اند و اکنون نه‌تنها می‌‌‌توانند منافع خود را به‌‌‌صورت سازمان‌‌‌یافته در قالب گروه‌‌‌های ذی‌نفع به پیش ببرند، بلکه در بده‌‌‌بستان‌‌‌های اقتصادی-سیاسی از حمایت سایر منتفع‌‌‌شوندگان قیمت‌گذاری دستوری و ارزانی دولتی نیز برخوردار هستند.
شاید آقای رئیس‌‌‌جمهور که در زمان رقابت‎‌‌‌های انتخاباتی بر ایفای نقش‌‌‌های حمایتی دولت تاکید بسیار می‌‌‌کردند، در مواجهه با استدلال کارشناسان اقتصادی این پرسش جدید را پیش بکشند که پس تکلیف وظایف اجتماعی دولت‌‌‌ها چه می‌شود؟ آیا دولت باید شهروندان را در شرایط بحران معیشتی به حال خود رها کرده و از خود سلب مسوولیت کند؟ این پرسش نیز البته پرسشی تازه نیست. کارشناسان اقتصادی احتمالا در وهله نخست به آقای رئیس‌‌‌جمهور خواهند گفت که استفاده از ابزار مداخله قیمتی بدترین نوع حمایت است؛ چرا که این ابزار علاوه بر ایجاد فرصت‌‌‌های رانت‌‌‌جویی و فساد، سیگنال‌‌‌های مرتبط با ارزندگی و کمیابی را مخدوش می‌کند. از دیدگاه ایجابی اما کارشناسان اقتصادی احتمالا بر این نکته پافشاری می‌کنند که بهترین سیاست حمایتی، کنترل تورم و ثبات اقتصادی است، نه فراهم‌‌‌آوری ارزانی دولتی. آنها خواهند گفت که حتی ایجاد رشد اقتصادی نیز وظیفه دولت نیست. تنها وظیفه دولت ایجاد فضای اقتصادی پیش‌بینی‌‌‌پذیر، باثبات و رقابتی است که شهروندان بتوانند در سایه آن با آرامش خاطر و اطمینان به فعالیت بپردازند. در صورت فراهم آمدن شرایط مناسب، شهروندان خود رشد اقتصادی را ایجاد می‌کنند.
کارشناسان اقتصادی بارها هشدار داده‌‌‌اند، تا زمانی که موتورهای خلق تورم و جهش‌‌‌های ارزی با سوخت سیاست با قدرت به کار خود ادامه می‌دهند، سیاست‌‌‌های حمایتی دولت‌‌‌ها هیچ‌گاه نمی‌‌‌توانند به سرنوشتی بهتر از تجربه‎‌‌‌های پیشین منتهی ‌‌‌شوند. شاید بد نباشد که آقای رئیس‌‌‌جمهور از وزرای کابینه بخواهند فهرستی از اقلامی را که دولت‌‌‌ها طی چهار دهه گذشته در تثبیت قیمت آنها موفقیت نسبی داشته‌‌‌اند خدمت ایشان ارسال کنند. چنین فهرستی در صورت تهیه، دو ویژگی مشخص خواهد داشت. اول، تنها شامل اقلامی خواهد بود که دولت در زمینه کنترل و مدیریت آنها از انحصار کامل برخوردار بوده و دوم، در عرضه کافی آنها با بحران مواجه است. وضعیت گاز، برق و بنزین یک نمونه روشن از اقلام چنین فهرستی است. دولت‌‌‌ها در ایران طی دهه‌‌‌های گذشته از «گرانی» قیمت حامل‌‌‌های انرژی جلوگیری کرده‌‌‌اند؛ اما به چه بهایی؟ بهای سنگین پرداختی این بوده که دارنده اولین ذخایر نفت و گاز با بحران انرژی مواجه شده است.
تصویر آسمان‌‌‌خراش‌‌‌هایی مانند برج‌‌‌های جده، خلیفه، شانگهای و... اغلب به عنوان نمادی از توسعه‌‌‌ شهرها و کشورها در نظر گرفته می‌شود. به این نمادها البته می‌‌‌توان از منظر استعاری دیگری نیز اندیشید. چه شد که انسان‌‌‌ها موفق شدند با برکشیدن سازه‌‌‌های چند صد طبقه پایدار قلب آسمان را بشکافند؟ پیچیدگی ساخت آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها از این موضوع ناشی می‌شود که ساختمان‌‌‌های بلندمرتبه همزمان در معرض دو نیروی متفاوت قرار می‌‌‌گیرند. آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها علاوه بر نیروی عمودی گرانش باید قادر باشند در برابر نیروی افقی باد نیز مقاومت کنند. مقاومت در برابر نیروی عمودی را می‌‌‌توان با پی‌‌‌ریزی عمیق و استحکام اسکلت تضمین کرد؛ اما مقاومت در مقابل نیروهای افقی نیازمند آن است که این سازه‌‌‌ها، مانند درختان، بتوانند با انعطاف به‌‌‌راحتی تا چند متر به چپ و راست حرکت کنند. 
راز پایداری نظام‌های حکمرانی، همانند آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها، در ترکیب ظریف استحکام و انعطاف‌‌‌پذیری نهفته است. در نظام‌های حکمرانی توسعه‌یافته استحکام با تکیه بر دانش اقتصادی و انعطاف‌پذیری با رجوع به آرای عمومی تامین می‌شود. ساختمان نظام حکمرانی اقتصادی ایران، در نقطه مقابل این استعاره، نه‌تنها براساس اندیشه‌‌‌ای استوار پی‌‌‌ریزی نشده، بلکه بنایش تا آن اندازه متصلب است که هرگونه ارتباطی را با واقعیت‌‌‌های بیرونی دنیای امروز از دست داده است. هنوز که هنوز است، مساله ساده و پیش‌‌‌افتاده‌‌‌ای مانند تعطیلی شنبه به‌‌‌جای پنج‌شنبه از این دفتر به آن دفتر ارجاع می‌شود، بی‌‌‌آنکه راه‌‌‌حلی برای آن اندیشده شود. این تنها تورم نیست که با «گرانی» اشتباه گرفته می‌شود، اصولا هیچ‌‌‌یک از معضلات اصلی کشور طی دهه‌‌‌های گذشته به‌‌‌صورت مبنایی حل و فصل نشده‌‌‌اند و تنها به عنوان میراث از دولتی به دولت دیگر انتقال یافته و بدتر شده‌‌‌اند. نظام حکمرانی اقتصادی ما نه حاضر به قبول دانش بشری است و نه حاضر است از تجربیات خود و سایرین درس بگیرد. آقای رئیس‌‌‌جمهور، مقصر وضعیت موجود نظام حکمرانی اقتصادی است، اما متاسفانه شهروندان ایرانی نمی‌‌‌توانند یقه آن را بگیرند.

لینک کوتاه:
https://www.payamevijeh.ir/Fa/News/1573369/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

پلیس: ضبط دوربین مخفی حتما باید مجوز داشته باشد

قابلیت جدید دردسرساز هوش مصنوعی گوگل

دعوای دو همسایه بر سر جای پارک خودرو به قتل ختم شد

سخنگوی دولت: قولی برای رفع فیلترینگ نداده بودم

جهان بار دیگر در دام قدرت‌های بزرگ!

وضعیت ذخیره آب در سد لتیان

آخرین وضعیت ترافیکی در جاده‌های کشور

10 روز تا رونمایی پوکو F7 اولترا و F7 پرو؛ رندرهای رسمی فاش شدند

سرمقاله اطلاعات/ روابط بین‌المللی در سال 1403 پیوستگی‌ها و گسست‌ها

شهادت 3 فلسطینی در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی

خبر خوش وزیر دفاع برای سربازان وظیفه

رنگ‌ها و قیمت گلکسی S25 اج فاش شد؛ معرفی کامل در فروردین‌ماه

کشته شدن 4 نیروی نظامی سوریه در مرز با لبنان

وصول 130 هزار میلیارد ریال از مطالبات محکومین پرونده گروه عظام

قیمت میوه و صیفی‌جات شب عید اعلام شد

نماینده مجلس: اگر بحث رانت باشد و از ظرفیت خصوصی سازی فقط یک گروه خاص بهره ببرند قطعا خطاست

تصاویر ماکت مدل‌های آیفون 17 منتشر شد؛ مدل ایر مگ‌سیف خواهد داشت

سرمقاله وطن امروز/ نامه در برابر نامه

صدور حکم محکومیت دیگری علیه ساکاشویلی

حکم دادگاه پرونده قتل دانشجوی دانشگاه تهران صادر شد

هشدار وزارت بهداشت برای رعایت نکات بهداشتی در سفرهای نوروزی

چرا حق مسکن کارگری در سال 1404 تغییر نکرد؟

بلیت‌های استرداده شده قطار چه می‌شود؟

شناسایی فرار مالیاتی 48 میلیارد تومانی یک رستوران در غرب تهران

حالت دسکتاپ اندروید 16 تغییری کوچک، اما کاربردی تجربه می‌کند

رکورد حضور 25 میلیون نمازگزار و زائر در مسجد الحرام

پیش بینی ورود 10 میلیون زائر به مشهد در ایام نوروز

سرمقاله جوان/ عبور از سال سخت

طرح جدید نیکوکاری اسنپ‌کلاب آغاز شد / مشارکت اسنپ در توان‌افزایی تسهیلگران و سازمان‌های مردم‌نهاد محلی

رتبه ایران در اینترنت موبایل و ثابت سقوط کرد

عارف: اولویت‌ها، چالش‌ها و منافع هر پروژه به تفکیک ارائه شود

تعطیلات شروع نشده، جاده شمال قفل شد

سخنگوی صنعت آب: جیره بندی آب نداریم

سرمقاله شرق/ تغییرات اقلیمی در سال 1403 تحلیلی بر چالش‌ها و چاره‌ها

وقوع انفجار در دمشق

پلیس فتا: مراقب کلاهبرداران اینترنتی باشید

نهمین رنگ گلکسی S25 اولترا در راه است

کشف بیش از 8 میلیون موادمحترقه و دستگیری 283 نفر در پایتخت

بازداشت سرنشین و توقیف خودرویی که از آن مواد محترقه پرتاب شود

سخنگوی کمیسیون صنایع: خودروسازی ما همچون یک بچه بد است که باید تنبیه شود

مقام صنفی: میزان واردات لوازم خانگی توسط کولبران و ته‌لنجی خیلی بالاست

سرمقاله جام جم/ چشم به روزهای روشن آینده

کاهش 19 درصدی سرقت‌ها در پایتخت

چمران: ساخت واگن ملی و داخلی مورد تاکید است

سازمان تعاون روستایی: زعفران را به نفع کشاورز گران کردیم

حصر مهدی کروبی رفع شد/ مسئولان امنیتی گفتند تا چند ماه آینده حصر میرحسین موسوی و زهرا رهنورد هم برداشته خواهد شد

آمریکا کشتی صهیونیستی «گلکسی لیدر» را هدف قرار داد

علی اکبری بالاخره کوتاه آمد؛ تحویل توله شیر معروف به محیط زیست

آب سدها از خط قرمز هم عبور کرد

امکان پرداخت فوری قبوض تلفن ثابت فراهم شد