پیام ویژه

آخرين مطالب

سرمقاله اعتماد/ سه شرط تحقق عدالت یادداشت

سرمقاله اعتماد/ سه شرط تحقق عدالت
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - اعتماد / «سه شرط تحقق عدالت» عنوان یادداشت روز در روزنامه اعتماد به قلم عباس عبدی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
در میان سخنان مسوولان کشور شاید بتوان گفت که رویکردهای آقای اژه‌ای در فهم مسائل و مشکلات راهگشاتر از دیگران است. حداقل می‌توان گفت که در اغلب موارد پرسش‌های خوبی را طرح می‌کنند. اخیرا نیز در سخنان خود در باره عدالت اجتماعی و وضعیت ناخوشایند نابرابری طبقاتی و مساله جرم و مجازات سخنان جالبی را گفت: «با چه سازوکار و ساختاری عدالت اجتماعی محقق می‌شود؟ با کدام قانون این امر امکان‌پذیر است؟ از حوزه، دانشگاه، پژوهشگاه و جاهای مختلف خواسته‌ام با در نظر گرفتن مقتضیات زمان در مورد مجازات‌ها نظرشان را بگویند. برخی اوقات مجازات سنگین کردیم در حد سلب حیات اما بازدارنده نبود چون بستر به گونه‌ای که مجدد آن زمینه فراهم و تولید می‌شود.» خب! از بنده پرسشی در این‌ باره نشده است ولی در حد خودم به پرسش ایشان پاسخ می‌دهم. این یادداشت را می‌توان در حدود 10 یادداشت بسط داد ولی از آنجا که پیش‌تر هم در این زمینه‌ها مفصل نوشته‌ام، بنابراین ترجیح می‌دهم موجز و چکیده بنویسم. عدالت هنگامی محقق می‌شود که قانون حاکم باشد. قانونی که البته عادلانه تنظیم شده باشد. همچنین ساختارهای اجتماعی و اقتصادی در تعارض با تحقق عدالت نباشد. خیلی مختصر باید گفت هیچ کدام از این سه شرط را نداریم یا حداقل اینکه فاصله ما با وضعیت مطلوب زیاد است. در باره رابطه قانون و عدالت باید اشاره کرد که عدالت امری ثابت و غیر قابل تغییر نیست. بلکه تابع شرایط و جامعه و خواست مردم است. بنابراین قانون عادلانه قانونی است که مطابق خواست عموم نوشته شود و از آنجا که این خواست نیز در عمل در حال تغییر است، پس قانون عادلانه نیز کمابیش حتی اگر شده با سرعت کم در حال تحول است. چنین قانونی را نمایندگان واقعی مردم می‌نویسند، نه کسانی که نماینده 3 درصد مردم هستند. نمونه آن مصوبه پوشش و حجاب است که نه شرعی است و نه عرفی. افرادی از خلال محدودیت‌های گسترده به نام نماینده عموم مردم به مجلس رفته و آن را تصویب کرده و می‌خواهند اجرا شود. این قانون واجد صفت عادلانه نیست به‌ویژه که اکثریت مردم با فلسفه آن مخالف هستند و اجرای آن نیز ناقض عدالت خواهد بود. 
پس اولین گام برای رسیدن به عدالت اصلاح این نقیصه در کیفیت انتخاب نمایندگان مجلس است. دومین گام اجرای بی‌طرفانه و کامل در اجرای قوانین عادلانه است. اگر قانونی عادلانه باشد ولی اجرای آن بی‌طرفانه نباشد، قطعا ناقض عدالت است. برای تحقق این هدف، قضات باید استقلال و نهادهای مدنی حق نظارت داشته باشند. حضور نهادهای مدنی در وضعیت بسیار ضعیفی است. وضعیت استقلال را هم آقای رییس قوه خوب می‌دانند که در چگونه است. کافی است بگوییم که رسیدگی به اطلاعاتی که در باره املاک حوزه علمیه ازگل مطرح شد، همچنان مسکوت مانده یا اگر هم رسیدگی شده کسی خبری ندارد. شفافیت رسیدگی‌ها و پاسخگویی شرط لازم برای اجرای بی‌طرفانه عدالت است. آقای محمد مهاجری یک مطلب کوتاه نوشت که 200 نفر در وزارت راه دوره آقای رییسی حق مشاوره گرفته‌اند بدون اینکه حضوری داشته باشند. فوری همان شب در حالی که آماده خوابیدن بوده احضار شده که فردا اسناد خود را بیاورد ولی انواع و اقسام موارد دیگر ازجمله همان ملک ازگل مسکوت مانده است یا خبری از آنها نیست. این نمونه‌ها متعدد است؛ حتی مواردی هم که رسیدگی و حکم صادر می‌شود، وضعیت متفاوتی با مسکوت گذاشتن ندارند. 7/3 میلیارد دلار فساد شده، هنوز هیچ خبر کاملی از جزییات فرآیند این فساد داده نشده است. من احتمال نمی‌دهم که پرداخت چنین مبلغ کلان ارزی آن هم در قحطی ارزی بتواند بدون تأیید مقامات سیاسی انجام شده باشد ولی مردم هنوز از این ماجرا و گردش کار آن اطلاعی ندارند در حالی که افراد عادی کوچک‌ترین حرفی بزنند که شائبه خطا داشته باشد، باید فوری پاسخگو باشند. همچنین برخورد قضایی با سخنان اخیر محسن رفیق‌دوست را با دیگران مقایسه کنیم تا به عمق و گستره تفاوت در دادرسی پی ببریم. اذعان می‌کنم که در دوره ریاست اخیر قوه قضاییه دادرسی‌ها به طرز معناداری بهبود یافته است، ولی تا رسیدن به جایی که اهداف اعلامی آقای رییس قوه را تأمین کند راه درازی در پیش است. از سوی دیگر نوع و شدت مجازات‌ها نیز باید مطابق خواست جامعه باشد. نمی‌توان یک فرد عادی را برای سرقت ولو خشن که اغلب از روی بیکاری و فقر است به اعدام محکوم کرد در مقابل مقامات مسوول را در برابر 7/3 میلیارد دلار به پاس خدمات!! قبلی که اگر هم داشته‌اند حقوق آن را گرفته‌اند با تخفیفات زیاد همراه کرد که در عمل هم جز اندک زمانی زندان نمی‌روند! به‌ طور کلی مجازات‌های کنونی در قوانین جزایی ایران کارآیی کافی در بازدارندگی ندارند و بیش‌تر برای اقناع کوتاه‌مدت افکار عمومی و رفع شائبه است.
مشکل این است که تاثیر مجازات در بازدارندگی نامحدود نیست.‌ اگر چه این نقش مهم است ولی اگر بیش از حد بر آن تأکید شود، مثل کارد خانگی تیزی می‌ماند که به جای استفاده در جای خود در بریدن چوب و آهن استفاده شود که کند خواهد شد. عادلانه بودن و استحقاق مجازات از نظر مردم رکن اساسی اثربخشی و بازدارندگی آن است. اصولا در دنیای امروز با برخی از شیوه‌های مجازات همدلی نمی‌شود و حتی مخالفت هم می‌شود. از جمله سنگسار و مجازات شلاق، نه تنها بازدارنده نیست بلکه با توجه به شرایط امروز و مقتضیات زمان نتیجه عکس دارد. شواهدی در باره مجازات سنگسار وجود دارد که در گذشته انجام شده شاید آقای اژه‌ای به دلیل سوابق ممتدشان در این قوه از آنها مطلع هستند یا به یاد دارند. زدن شلاق به آقای یراحی در دو هفته اخیر از این نمونه است. نوشته خانم رویا حشمتی را از شلاق خوردن بخوانید تا به اثرات فاجعه‌بار این مجازات پی ببریم. مهم‌ترین بخش مشکل در تحقق عدالت، نامناسب بودن ساختارهای رسمی با هدف تحقق عدالت است. نظام قیمت‌گذاری، در کالا و ارز، نظام گزینش و انتصابات، نظام امتیازات و ضعف نهادهای نظارتی رسمی به‌ویژه رسانه‌ها و نهادهای مدنی، علت اصلی در گسترش فساد است. کافی است که رتبه فساد ایران را در جهان ببینیم تا همه شرمنده شویم. اصلی‌ترین فسادها در نفت و انرژی، زمین، وام بانکی و ارز است. این فسادها هم به دلیل قیمت‌گذاری در نرخ بهره، ارز، نفت و انرژی و انحصار دولتی مالکیت زمین است. این ساختار با انتصابات رانتی و فاقد صلاحیت و گزینش‌های مساله‌دار در کنار اختلال در نظام اداری و کارشناسی کشور که از سال 1384 آغاز شد، تشدید شده است. دستگاه قضایی چرا باید بار ساختارهای غلط را به دوش بکشد؟ مطابق بندهای 2 و 5 اصل 156 قانون اساسی وظیفه ریاست قوه قضاییه است که اینها را مانع شود و اجازه ندهد که دستگاه قضایی هم جزیی از این ساختارهای رانتی و فسادزا تلقی شود. متاسفانه یک مجموعه وسیعی از افراد در حال ارتزاق از این حفره‌های فساد هستند و مانع هر نوع اصلاحاتی خواهند بود. خود دانید!

لینک کوتاه:
https://www.payamevijeh.ir/Fa/News/1573406/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بارش باران و کاهش دما در نقاط مختلف کشور؛ پیش‌بینی لغزندگی جاده‌ها

ثبات قیمت شیرینی در آستانه عید نوروز

کره شمالی وعده داد کمیت و کیفیت تسلیحات اتمی‌اش را تقویت کند

مقام یمنی: یمن گورستان متجاوزان است و آمریکا باید این را بفهمد

روسیه مدعی کنترل یک منطقه در «زاپروژیا» شد

دروس آزمون نهایی یازدهم و دوازدهم اعلام شد

افزایش تولید گوشت قرمز و گوشت مرغ در بهمن‌ماه

انجام 548 پرواز خارجی در 4 روز عملیات نوروزی

تنش در سازمان امنیت داخلی اسرائیل؛ دردسر جدید نتانیاهو

شلیک 5 خمپاره به شهرکی در نزدیکی مرزهای لبنان و سوریه

کره جنوبی و ‌آمریکا برای مقابله با تاسیسات نظامی زیرزمینی رزمایش مشترک برگزار می‌کند

روآندا رسماً روابط دیپلماتیک با بلژیک را قطع کرد

بحرانی که ترامپ به آن دامن زد

فوت 45 نفر در معابر در دو روز گذشته

افزایش 3 هزار مگاواتی ظرفیت تجدیدپذیرها در 1404

نماینده پارلمان اروپا: آمریکا مجسمه آزادی را به فرانسه پس بدهد

نزدیک به 1 میلیون آواره سوری از ترکیه به کشورشان بازگشتند

ترامپ با شروع جنگ تجاری, رشد اقتصادی جهان را کاهش داده است

زاخاروو تصمیم انگلیس برای اعزام صلح‌بان به اوکراین را مورد تمسخر قرار داد

هشدار وزش باد شدید در تهران

تأمین 65.3 میلیارد دلار ارز مورد نیاز واردات و نیاز‌های خدماتی

«دی‌برند» پوسته‌ها و قاب‌های شفاف گلکسی S25 اج را به‌نمایش گذاشت

مدیرعامل تلگرام به دوبی بازگشت

برخورد پهپاد جاسوسی «هرون» با یک بالگرد در پایگاه نظامی کره‌جنوبی

استخدام 210 نیروی جدید در سازمان حفاظت محیط‌زیست طی سال آینده

برخورد سختگیرانه در انتظار مشترکان پرمصرف آب

خدمت‌رسانی 72 ایستگاه اورژانس در نوروز 1404

درخواست اتاق تهران برای بازگشت قانون تغییر ساعت رسمی کشور

پ‌.ک‌.ک: پهپاد ترکیه‌ای را در شمال عراق ساقط کردیم

حماس: آمریکا، دشمن صهیونیستی را به اجرای توافق آتش‌بس ملزم کند

شاخص بورس چقدر ریخت؟

سقوط هواپیمای آموزشی در چالوس

زیدآبادی: رفع حصر مهدی کروبی اتفاق مبارکی است

شهادت یک نفر در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی به لبنان

ریلمی P3 با اسنپدراگون 6 نسل 4 و باتری بزرگ معرفی شد

پلیس: ضبط دوربین مخفی حتما باید مجوز داشته باشد

قابلیت جدید دردسرساز هوش مصنوعی گوگل

دعوای دو همسایه بر سر جای پارک خودرو به قتل ختم شد

سخنگوی دولت: قولی برای رفع فیلترینگ نداده بودم

جهان بار دیگر در دام قدرت‌های بزرگ!

وضعیت ذخیره آب در سد لتیان

آخرین وضعیت ترافیکی در جاده‌های کشور

10 روز تا رونمایی پوکو F7 اولترا و F7 پرو؛ رندرهای رسمی فاش شدند

سرمقاله اطلاعات/ روابط بین‌المللی در سال 1403 پیوستگی‌ها و گسست‌ها

شهادت 3 فلسطینی در حمله پهپادی رژیم صهیونیستی

خبر خوش وزیر دفاع برای سربازان وظیفه

رنگ‌ها و قیمت گلکسی S25 اج فاش شد؛ معرفی کامل در فروردین‌ماه

کشته شدن 4 نیروی نظامی سوریه در مرز با لبنان

وصول 130 هزار میلیارد ریال از مطالبات محکومین پرونده گروه عظام

قیمت میوه و صیفی‌جات شب عید اعلام شد