بزرگنمايي:

پیام ویژه - اقتصاد آنلاین / هلن عصمت‌پناه، مدرس و تحلیلگر مالی، به بررسی مهم‌ترین ریسک‌های اقتصادی و سیاسی در سال 1404 و تأثیر آن بر بازارهای مالی پرداخت. وی با اشاره به وضعیت نامشخص دیپلماسی کشور و شرایط نامطلوب اقتصادی، استراتژی‌های پیشنهادی برای مدیریت سرمایه در این شرایط را تشریح کرد.
لن عصمت‌پناه با اشاره به ریسک‌های اقتصادی و سیاسی داخلی و بین‌المللی در سال 1404 عنوان کرد: این سال می‌تواند یکی از پرچالش‌ترین دوره‌ها برای تمام بازار‌های مالی باشد. حضور ترامپ و سیاست‌های مذاکره بی‌نتیجه، مذاکره مشروط یا حتی عدم مذاکره، از یک طرف، و حذف افراد حقیقی تیم مذاکره در کابینه آقای پزشکیان از طرف دیگر، روند دیپلماسی کشور را در دقایق پایانی سال 1403 همچنان بلاتکلیف نگه داشته است.
بازار
وی افزود: تعرفه‌های وضع‌شده، تهدید‌های ژئوپلیتیک دولت ترامپ و سیاست‌های نظامی و اقتصادی وی، علاوه بر پیامد‌های اقتصادی، می‌تواند اثر جدی بر قیمت‌های جهانی و بازار‌های مالی بین‌المللی بگذارد. این عوامل در کنار تحریم‌ها و محدودیت‌های فروش نفت، نوسانات رو به بالای نرخ ارز، رشد قیمت فلزات گران‌بها و دارایی‌های دلاری و تشدید تورم ادامه‌دار در کشور، فضای سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار خواهند داد.
ریسک‌های کلان اقتصادی و چالش‌های صنایع مولد
این تحلیلگر مالی با تأکید بر متغیر‌های کلان اقتصادی و تأثیر آنها بر سودآوری شرکت‌ها اظهار داشت: ریسک‌های سیستماتیک موجود در اقتصاد ایران می‌توانند منشأ ایجاد ریسک‌های غیراقتصادی، به‌ویژه در حوزه مالی و عملیاتی صنایع مولد و بنگاه‌های اقتصادی باشند. درحالی‌که انتظار می‌رود سودآوری شرکت‌ها به دلیل رشد نرخ ارز و تورم افزایش یابد، اما از سوی دیگر، تحریم‌ها و تورم، پروژه‌ها و طرح‌های توسعه‌ای را تحت فشار قرار داده‌اند.
وی در ادامه افزود: با تشدید این وضعیت، برخی خطوط تولید کاهش یافته یا حتی متوقف می‌شوند. همین بخش‌هایی که در جریان عملیات باقی می‌مانند، به دلیل چالش‌هایی همچون قطعی آب، برق و گاز، رشد هزینه‌های جذب‌نشده، افزایش هزینه‌های سرمایه بدون ارزش افزوده و کاهش قدرت خرید متقاضیان، به سمت کاهش سرمایه در گردش حرکت می‌کنند. این امر باعث می‌شود توانایی پرداخت بدهی‌های کوتاه‌مدت کاهش یابد و سودآوری شرکت‌ها از محل حجم تولید و فروش نیز دچار نوسان شود.
چالش‌های بازار سرمایه و تأثیر آن بر سهامداران
عصمت‌پناه در تحلیل وضعیت بازار سرمایه تصریح کرد: «افزایش فشار هزینه‌ای، عدم تحقق درآمد‌های باکیفیت، ضعف در مدیریت سرمایه‌گذاری و تأمین مالی، ثروت سهامداران و مالکان شرکت‌ها را به خطر خواهد انداخت. البته، درصورتی‌که به تقسیم سود مجامع نگاه کنیم، صنایع دلاری و کامودیتی‌محور مانند فلزات، سیمان، پتروشیمی و پالایشی، برنده خواهند بود. اما این به معنای رشد کیفی و بنیادی این شرکت‌ها نیست.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: «سرمایه‌گذاران تحلیلگر و حرفه‌ای که نقدینگی سوداگرانه در اختیار دارند، با آگاهی به چیدمان پرتفوی خود می‌پردازند. اما عمده سهامداران با سرمایه‌های خرد، به سمت بازار‌های جذاب‌تر و کم‌ریسک‌تر مانند طلا و سایر بازار‌های مالی حرکت خواهند کرد. همچنین، در میان رفتار‌های هیجانی سرمایه‌گذاران، متأسفانه فضای نوسان‌گیری، سفته‌بازی و رانت برای برخی افراد پررنگ‌تر خواهد شد.
اصلاحات موردنیاز در بازار سرمایه
این مدرس و تحلیلگر مالی در بخش دیگری از سخنان خود به لزوم اصلاحات در بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: «با وجود حضور آقای صیدی، هنوز تغییرات عمده‌ای در مقررات‌گذاری دیده نمی‌شود. به‌ویژه اینکه همچنان شاهد فساد و رفتار‌های غیراخلاقی برخی نهاد‌های مالی، حقوقی و صندوق‌ها در تابلو معاملاتی بازار هستیم. هنوز هیچ نظارت دقیقی بر رفتار معاملاتی بازیگران سهام و صندوق‌ها وجود ندارد.
وی افزود: یکی دیگر از مشکلات، معیار‌های ارزیابی بازار است. شاخص کل بورس، شاخصی غیرشفاف است که رشد واقعی کلیت بازار و پرتفوی سهامداران را نشان نمی‌دهد. این شاخص به ابزاری در دست برخی بازیگران برای مثبت نگه‌داشتن مصنوعی بازار تبدیل شده است. درحالی‌که نام این بازار، بازار سرمایه است و باید فضایی امن برای سرمایه‌گذاری ایجاد کند، اما حمایت لازم برای تحقق این امر صورت نمی‌گیرد. در چنین شرایطی، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند از بورس به سمت بازار‌های امن‌تر حرکت کنند.
استراتژی پیشنهادی سرمایه‌گذاری در سال 1404
عصمت‌پناه در خصوص استراتژی پیشنهادی برای سرمایه‌گذاران در سال جدید تأکید کرد: پیشنهاد می‌شود در سال 1404 تقسیم‌بندی دارایی‌ها در بازار‌های مالی جهت مدیریت ریسک و حفظ کیفیت بازده رعایت شود. همچنین، صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوع در بورس تهران می‌توانند گزینه مناسبی برای تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری باشند، اما متأسفانه تاکنون توسعه آگاه‌سازی در این زمینه برای سرمایه‌گذاران انجام نشده است.
وی در خصوص صنایع جذاب برای سرمایه‌گذاری در سال 1404 اظهار داشت: «صنایع وابسته به دلار و قیمت‌های جهانی، برای سرمایه‌گذارانی که به دنبال سود‌های تقسیمی نقدی مجامع هستند، جذاب‌تر خواهند بود. ازجمله این صنایع می‌توان به فلزات، سیمان، پتروشیمی و پالایشی اشاره کرد.
این تحلیلگر بازار سرمایه در ادامه افزود: «همچنین، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، به‌ویژه صندوق‌های مبتنی بر طلا و برخی صندوق‌های مسکن، جذابیت خود را حفظ خواهند کرد. علاوه بر این، بازار‌های مشتقه و رمزارز‌ها نیز برای متخصصان این حوزه در سال آینده موردتوجه خواهند بود.
عصمت‌پناه در پایان خاطرنشان کرد: با توجه به وضعیت نامشخص اقتصاد کشور، شرایط نامطلوب صنایع و بلاتکلیفی دیپلماسی اقتصادی، سرمایه‌گذاران باید استراتژی‌های هوشمندانه‌تری برای مدیریت دارایی‌های خود اتخاذ کنند. بازار‌های مبتنی بر دلار و طلا، گزینه‌های کم‌ریسک‌تری خواهند بود، اما همچنان برای سرمایه‌گذاران حرفه‌ای، فرصت‌هایی در بازار سهام نیز وجود دارد.