پیام ویژه - همشهری آنلاین / کافی است یک جست‌وجوی ساده در پلتفرم‌های آگهی بزنید، صدها آگهی پایان‌نامه‌نویسی در رشته‌های مختلف برایتان می‌آید که با قیمت‌های متنوع برایتان این کار را از صفر تا 100انجام می‌دهند؛ فرقی هم نمی‌کند در چه رشته‌ای پایان‌نامه می‌خواهید.
تا روز دفاع در کنار شما هستیم
تلفن را سریع جواب می‌دهد، خودش را «لاچینی» معرفی کرد، بعد از اینکه رشته را پرسید، گفت: «اجازه بدهید که ما خودمان موضوع پایان‌نامه را برایتان انتخاب کنیم و بعد گفت: «هیچ جوره نگران نباشید. صفر تا 100این موضوع به ما مربوط می‌شود و نمی‌خواهد شما زحمتی متحمل شوید. فقط برای انجام این کار 13میلیون تومان کنار بگذارید تا حتی پیش از جلسه دفاع از پایان‌نامه هم تا دم در دانشگاه همراه شما باشیم.» او گفت: «کار ما تخصصی است و خیالتان از هر حیث راحت باشد. به شما می‌گوییم که در جلسه دفاعیه چه بگویید و چه نگویید. قول نمره بالا به شما می‌دهیم.»
دهه 80 شروع شد!
داستان پایان‌نامه‌نویسی موضوع تازه‌ای نیست اما تبلیغات بدون ترس آن و میزان فراگیری‌اش نشان می‌دهد قبح آن ریخته شده و الان کمتر دانشجویی پیدا می‌شود که خودش پایان‌نامه بنویسد. دکتر غلامحسین عمرانی، در این‌باره به خبرنگار همشهری گفت: « این کار غیرعلمی از دهه 80آغاز شد. در دهه 70این موضوع یا به چشم نمی‌آمد یا کمرنگ بود یا به ندرت این اتفاق می‌افتاد. استادانی اعم از راهنما، مشاوره و استاد ناظر که با تجربه‌اند، متوجه می‌شدند که فلان پایان‌نامه را دانشجو نوشته است یا نه؟»
وزارت علوم باید پاسخگو باشد
این استاد دانشگاه انتقاد کرد: «دانشجویی که پایان‌نامه متعلق به‌خودش نیست، بسیار آشکار و هویداست که تقلب کرده. دانشجو در این موارد دیکته‌ای صحبت می‌کند و مشخص است که به او گفته شده، فلان سخنان را بیان کند. همچنین وقتی مشاور و استاد اهنما، پایان‌نامه را ورق می‌زنند، متوجه می‌شود که همه پایان‌نامه بازاری است.»
عمرانی درباره تفاوت تقلب در پایان‌نامه نویسی در دانشگاه آزاد و دولتی گفت: «دانشگاه دولتی هم امروز مانند دانشگاه آزاد است و در مورد اینگونه تقلب‌ها فرقی با دیگر دانشگاه‌ها ندارد. پایان‌نامه‌ها ارزش و اعتبار و کارآمدی ندارند و اغلبشان در بهترین حالت از روی دست دیگری نوشته شده‌اند. بنابراین باید انقلاب و دگرگونی‌ای در این مسیر در دانشگاه‌ها رخ دهد. اگر نظارتی در این‌باره انجام گیرد، حتماً باید از سوی وزارت علوم باشد. کسانی که هم‌سو با وزارت علوم‌اند مانند وزارت ارشاد و سازمان سنجش باید در این‌باره پاسخگو باشند.»
تخصصی که در معرض فروش قرار می‌گیرد!
نظارت‌نکردن بر این ماجرا از یک سو و بی‌تفاوتی استادان راهنما، داور و مشاور از سوی دیگر باعث شده که دانشجو بدون هیچ ترسی پایان‌نامه خود را برون‌سپاری کند. دکتر غلامرضا آذری در این‌باره گفت: «من مدتی در شورای علوم اجتماعی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی حضور داشتم. آنجا هم بر سر این موضوع صحبت‌های فراوانی می‌شد؛ اینکه چه سازوکاری در کشور می‌توان به‌کار گرفت تا شاهد خرید و فروش پایان‌نامه نباشیم.»
هوش مصنوعی؛ بلای جان پژوهش‌ها
او ادامه داد: «بدتر اینکه با ورود هوش مصنوعی پایان‌نامه‌ها را از این طریق می‌نویسند. هرقدر هم شما بگویید که من اجازه دفاع نمی‌دهم و نمی‌گذارم فارغ‌التحصیل شوی، او مرا دور می‌زند و با مرکز آموزش دانشگاه کارش را رفع و رجوع می‌کند. تا عشق و علاقه، یادگیری فردی و شخصی نباشد، محال ممکن است که دانشجوی ما سراغ این حوزه برود.»
آذری افزود: «مؤسسه‌هایی که از طریق برخی استادان به دانشگاه مرتبط هستند، این موضوع را سوءاستفاده تلقی نمی‌کنند و این کار را خدمت به دانشگاه می‌دانند. در واقع شما در یک چرخه و دور باطلی از نادیده گرفتن دستورالعمل‌ها قرار می‌گیرید که چه به شکل قالب‌بندی و چه استنادی با آن مواجهید. این شیوه هم همکاری و هم بازخورد دانشجو را معلق نگه می‌دارد و هم اینکه اهمیت نگارش پایان‌نامه را به اندازه‌ای که پایان‌نامه باید مورد دفاع قرار گیرد، مهم تلقی نمی‌کند. راهبردهایی هم که چه از طریق نیروی انتظامی و چه وزارت علوم و مراکز ذیربط دیده شده، تا به امروز مؤسسه‌ای را ندیده‌ام که نتواند کارش را ادامه دهد. مؤسسه کارش را به شکل مجازی و زیرزمینی ادامه می‌دهد.»
خرید و فروش پایان‌نامه‌ها حالا بعد از 2دهه بدون ترس و واهمه دنبال می‌شود و استادان هم می‌دانند که این کار در اغلب پایان‌نامه‌ها از سوی دانشجو صورت می‌گیرد؛ پایان‌نامه‌هایی که بعد از مدتی از کتابخانه دانشگاه راهی زباله‌دان می‌شوند.
![]()