پیام ویژه - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
فرشاد گلزاری| درحالی‌که کمتر از یک ماه تا انتخابات ایالات متحده باقی مانده و نتانیاهو اصرار بر تشدید حملات اسرائیل به غزه و لبنان دارد، سازندگی به بررسی دو موضوع پرداخته است:
![]()
1. عرب-آمریکایی‌ها چه نگاهی به “کامالا هریس” و “دونالد ترامپ” دارند؟
2. یهودیان آمریکا به دموکرات‌ها رای می‌دهند یا به جمهوری‌خواهان؟
کمتر از یک ماه تا انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده مانده و شهروندان آمریکا سه‌شنبه 5 نوامبر باید یکی از دو نامزد لیبرال‌ها یا محافظه‌کاران را انتخاب کنند؛ به عبارتی دیگر آمریکایی‌ها در این روز یا باید کامالا هریس 60 ساله را برای 4 سال به سکانداری کاخ سفید برگزینند، یا اینکه مجدداً به دونالد ترامپ 78 ساله رای دهند. آنچه در این میان باید مورد نظر قرار بگیرد این است که در ایالات‌متحده و تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری آن تا به امروز هیچ‌گاه یک پرونده مفتوح در سیاست خارجی آن به یک چالش جدی برای دولت مستقر و کابینه آینده آن تبدیل نشده بود و حالا باز هم این چالش در «خاورمیانه» جریان دارد.
جنگ در غزه میان ارتش اسرائیل و حماس حالا یک‌سالگی خود را تجربه می‌کند و به موازات این درگیری خونین که تاکنون حدود 42 هزار نفر در آن جان باخته‌اند و بیش از 97 هزار نفر مجروح بر جای گذاشته شاهد آن هستیم که ارتش اسرائیل به صورت بی‌امان درحال هدف قرار دادن بیروت و مرزهای جنوبی لبنان است. این تحولات شاید از نظر عده‌ای، ارتباط چندانی با سیاست داخلی ایالات‌متحده و انشعاب‌های آن نداشته باشد اما واقعیت این است که جنگ در غزه و سپس آماج حملات اسرائیل علیه خاک لبنان حالا به یک متغیر مهم تبدیل شده است.
واقعیت این است که جامعه آمریکا و ساختار اجتماعی آن اساساً متکثر از نژادها و مذاهب مختلف است و این موضوع هم جنبه‌های مثبت برای دولت‌های مستقر در کاخ سفید به حساب می‌آید و هم یک نوع تنوع سیاسی- اجتماعی را رقم می‌زند که قدرت مانور را برای آنها بیشتر می‌کند. منظور از این قدرت مانور در شرایط کنونی، موج‌سواری بر افکار عمومی این کلونی‌هاست که از مسلمان، یهودی، هندو، سیک، آفریقایی، آسیایی و … تشکیل شده و همین مساله موجب می‌شود تا طراحان استراتژی حزبی در کمپین‌های انتخاباتی دست خود را برای جلب رای در ایام انتخابات باز ببینند. به‌عنوان مثال جامعه زنان، مهاجران و رنگین‌پوستان ازجمله کسانی هستند که جلب کامالا هریس شده‌اند و در مقابل راست‌گراهای افراطی، مذهبی‌های تندرو و حتی ناسیونالیست‌های دوآتیشه ازجمله طیف‌هایی هستند که شخصیت، تیپ و سخنان تندوتیز ترامپ را می‌پسندند که می‌توان به موعودگرایان مسیحی، گردن سرخ‌ها (Red Neck) و طیف متوسط به پایین جامعه آمریکا اشاره کرد که البته دوستان میلیاردر ترامپ در نیویورک را هم باید به این فهرست اضافه کرد!
در این راستا، دو طیف «عرب – آمریکایی‌ها» که به نوعی جامعه مسلمانان ایالات‌متحده را سروشکل می‌دهند هم وجود دارد و در سوی دیگر، «یهودیان آمریکایی» حضور دارند که هر دو جریان باید درحالی به ترامپ یا هریس رای دهند که جنگ در غزه و لبنان هنوز ادامه دارد. این دو جامعه اگرچه در آمریکا مستقر هستند و در آنجا حیات می‌کنند اما بدون‌شک اقوام یا دوستانی از آنها در اسرائیل، غزه و لبنان حضور دارند و تحولات جاری را برای آنها به هر نحوی روایت می‌کنند. حتی اگر این تئوری هم درست نباشد، رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به سرعت اخبار و تحولات غزه و لبنان را به سمع‌ونظر آنها می‌رساند و حالا برای هر دو طیف این سوال مطرح می‌شود که باید به کدام نامزد در انتخابات ریاست‌جمهوری نوامبر رای دهیم: هریس یا ترامپ؟
ناراحتی از هریس، نگرانی از ترامپ!
بدون‌شک جو بایدن به عنوان ساکن فعلی کاخ سفید که از یک سال پیش تاکنون سعی دارد نتانیاهو را برای پایان دادن به جنگ غزه و حالا تهاجم علیه لبنان کنترل کند، اولین نفری است که از سوی جامعه مسلمانان و یهودیان آمریکا مورد اشاره و اعتراض قرار می‌گیرد. او سال گذشته متعهد شد که «آمریکا در روزهای تاریک در کنار اسرائیل خواهد ایستاد و روزهای خوب، خواهد آمد». از این اظهارات بایدن حالا یک سال می‌گذرد و نکته مهم این است که در آن زمان هیچ‌کس از پیامدهای تصمیم او بر سیاست داخلی و خارجی آمریکا و حتی امنیت و اقتصاد بین‌الملل خبر نداشت اما برخی از عمیق‌ترین شکاف‌های سیاسی آمریکا را پیش‌روی انتخابات نوامبر قرار داد.
استفان کالیسون، تحلیلگر ارشد سی.ان.ان در حوزه سیاست بین‌الملل در گزارش خود که 7 اکتبر 2024 منتشر شده به این موضوع اشاره کرده که اعتبار شخصی بایدن نیز به دلیل سرپیچی نتانیاهو از توصیه‌ها و راهبردهای وی باعث شده تا جمهوری‌خواهانی که پشت ترامپ صف کشیده‌اند، چاقوی خود را بیش‌ازپیش برای بایدن تیز کنند. او معتقد است که واشنگتن چندین نسل در میانجیگری صلح خاورمیانه مشارکت داشته اما رفتار نتانیاهو مانع این اقدام شده و حالا مسلمانان و بخش عمده‌ای از یهودیان (اعم از ساکنان اراضی اشغالی و ساکنان آمریکا) نوک پیکان انتقاد خود را به سمت بایدن نشانه رفته‌اند.
در این گزارش آمده است که «هزاران رای‌دهنده عرب- آمریکایی از حمایت از بایدن در انتخابات مقدماتی خودداری کردند و احتمال حضور آنها در انتخابات ماه آینده یا رای دادن به حزب ثالث، به‌ویژه در ایالتی کلیدی مانند میشیگان، می‌تواند امیدهای هریس برای رسیدن به کاخ سفید را نابود کند. بایدن زمانی که برای ریاست‌جمهوری نامزد می‌شد، بارها با اعتراضات طرفداران فلسطینی مواجه شد و تابلوهایی را مشاهده کرد که روی آن نوشته شده بود: «نسل‌کشی جو» که اشاره به ناکامی او در حمایت از غیرنظامیان فلسطینی داشت». در این راستا هریس اکنون در تلاش است تا همان عمل متعادل‌کننده و به زعم مسلمانان آمریکا «عمل خائنانه» را انجام دهد که مدت‌ها مانع بایدن شده بود. او باید اولویت‌های سیاست خارجی ایالات‌متحده را در رأس قرار دهد. او ضرورت سیاسی برای ایستادن در کنار اسرائیل را به دنبال تعدیل ناآرامی‌های درونی حزب دموکرات بر سر جنگ قلمداد می‌کند. هریس هفته گذشته برای دیدار با رهبران عرب- آمریکایی به میشیگان سفر کرد که نشانه‌ای از نگرانی عمیق از وضعیت سیاسی او در انتخابات نوامبر دارد. هریس در مصاحبه اخیر خود با سی.بی.اس اعلام کرد که «ما بر اعمال فشار به اسرائیل و رایزنی‌های منطقه‌ای، ازجمله با رهبران کشورهای عربی، دست بر نخواهیم داشت».
به موازات این روند اما یک اتفاق دیگر هم رخ داده و آن موج یهودستیزی در آمریکاست که نه‌تنها بایدن بلکه هریس به عنوان معاون وی و نامزد دموکرات‌ها در انتخابات ریاست‌جمهوری را باچالش روبه‌رو کرده است. بسیاری از یهودیان آمریکایی در بحبوحه وقایع ناشی از تقابل حماس و اسرائیل در غزه در خاک آمریکا احساس ناامنی کرده‌اند؛ چراکه موجی از اعتراضات طرفداران فلسطین در دانشگاه‌های ایالات‌متحده از نظر آنها به یهودستیزی تبدیل شده است. براساس آمار منتشر شده در گزارش سی.ان.ان از 7 اکتبر 2023 تاکنون بیش از 10000 رویداد با قالب یهودی‌ستیز در ایالات‌متحده رخ داده که شامل بیش از 8000 مورد آزار و اذیت کلامی یا کتبی، بیش از 1800 عمل خرابکاری و بیش از 150 حمله فیزیکی می‌شود. همین موضوع حالا میدان رقابت را برای ترامپ فراهم کرد و او درحال استفاده از این فضا به نفع خود و بر ضددموکرات‌ها به خصوص بایدن و هریس است.
ترامپ به‌نوعی به این عصبانیت یهودیان دامن زده است و از سخنان یهودی‌ستیزانه درباره وفاداری به اسرائیل استفاده کرده و گفته است که «رای‌دهندگان یهودی که از بایدن و هریس حمایت می‌کنند باید به دقت رفتار و سیاست‌های آنها را بررسی کنند و اگر او در ماه آینده شکست بخورد، رای‌دهندگان یهودی تا حد زیادی در این خصوص مقصر خواهند بود».
اتحاد ضمنی ترامپ و نتانیاهو
نتانیاهو مدت‌هاست که خود را بازیگر تمام عیار در سیاست آمریکا در قبال منطقه می‌داند و قدمت آن را به دولت کلینتون در دهه 1990 ارجاع می‌دهد. او با جمهوری‌خواهانی که به دنبال استفاده از جنگ برای آسیب رساندن به بایدن بودند، منافع مشترکی پیدا کرده است. در ماه ژوئیه در طول سفری که عمدتاً با پیشنهاد جمهوری‌خواهان به واشنگتن انجام شد و بسیاری از دموکرات‌ها را خشمگین کرد، یک شکاف میان نتانیاهو و تیم بایدن همانند دوران باراک اوباما دیده شد و همین موضوع می‌تواند، چراغ راه بسیاری از یهودیان آمریکا در انتخابات نوامبر و به نفع ترامپ باشد. به نظر می‌رسد، نتانیاهو بر بازگشت ترامپ به قدرت تاکید دارد. ترامپ تا حد زیادی از سیاست‌های جنگ‌طلبانه نتانیاهو و اسرائیل در دوره اول ریاست‌جمهوری خود پیروی و از جنگ غزه استفاده کرد تا به جهان این پیام را دهد که دنیا زیر نظر دموکرات‌ها به سمت جنگ جهانی سوم پیش می‌رود! به همین دلیل است که او بارها و بارها در سخنرانی‌هایی که در کمپین‌های انتخاباتی‌اش داشته به این موضوع اشاره کرده که جهان به زودی می‌تواند به پرتگاه جنگ سوم جهانی برسد.
در این راستا، تنش میان ایران و اسرائیل هم برای ترامپ به یک موضوع مهم بدل شده است. به نظر می‌رسد ترامپ که به دنبال ضعیف نشان دادن بایدن و هریس است، نتانیاهو را تشویق می‌کند به هر صورتی که شده به ایران پاسخ دهد تا او در نهایت بتواند آرای یهودیان آمریکایی همچنین حمایت لابی یهود (آیپک) را به نفع خود جلب و جذب کند.
در این راستا البته دموکرات‌ها هم ساکت ننشسته‌اند. هریس سعی دارد به صورت علنی اعلام کند که هم از اسرائیل حمایت می‌کند تا تل‌آویو و یهودیان آمریکا را در انتخابات با خود همراه کند و هم اینکه قصد دارد با مانورهای سیاسی اینگونه نشان دهد که درحال پیگیری حقوق فلسطینیان و پایان دادن به جنگ است. وائل الزیات، مدیر اجرایی گروه موسوم به Emgage Action که در حمایت از حقوق مسلمانان آمریکا فعالیت می‌کند در این خصوص اعلام کرده که هریس قول همکاری با جامعه ما را داده و گفت، کاملاً حرف‌های ما را درک می‌کند و امیدوار است اگر پیروز شود، بتواند همه وعده‌هایش را عملی کند». این رهبر جامعه مسلمانان آمریکا گفت، «پیام ما به هریس ساده است. او باید فاصله بین خود و سیاست‌های دولت کنونی در قبال این مساله که ما با آنها مخالف هستیم را نشان دهد و صریح بگوید که چگونه می‌خواهد جلوی نتانیاهو را بگیرد».
با تمام این تفاسیر به نظر می‌رسد که بسیاری از عرب – آمریکایی‌ها اگرچه میل به دموکرات‌ها دارند اما فکر می‌کنند که هریس ادامه دهنده راه بایدن است و یهودیان آمریکا هم در این میان از وضعیت فعلی ناراحت هستند و به احتمال بسیار زیاد به سمت ترامپ متمایل خواهند شد. حال باید دید که تا 28 روز دیگر آیا دموکرات‌ها می‌توانند، جامعه مسلمانان را به سمت خود جلب کنند یا خیر!