پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
روز پنج‌شنبه درحالی‌که وزیر خارجه آمریکا با رئیس‌جمهور ترکیه برای برقراری ثبات در سوریه گفت‌وگو می‌کرد، ابراهیم کالین، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه (میت)، از دمشق بازدید کرد. حضور کالین را می‌توان اولین حضور یک مقام خارجی بلندپایه در دمشق پس از سقوط اسد دانست. «یوفرات لیونی» در گزارش 12دسامبر در نیویورک تایمز نوشت، شورشیانی که روزگاری زیر ضرب ائتلاف بین المللی قرار داشتند ناگهان اسد را ساقط کرده و در کانون توجه بین‌المللی قرار گرفتند. تلویزیون ترکیه هم ویدئویی از بازدید ابراهیم کالین از دمشق را در روز پنج‌شنبه پخش کرد. کالین در این فیلم در حالی نشان داده شد که «مسجد اموی» را در محاصره نیروهای مسلح، ترک می‌کند.
«مایکل کراولی»، «آرون باکسرمن» و «مایکل لونسون» هم در گزارش دیروز جمعه 13دسامبر در نیویورک‌تایمز به جنبه دیگری از تحولات سوریه اشاره کرده و نوشتند، درحالی‌که رهبران جدید سوریه وظیفه اداره کشور را بر عهده گرفته‌اند، بازیگران منطقه‌ای و قدرت‌های جهانی نمایندگانی را به منطقه اعزام کردند تا نه تنها در تلاش برای شکل دادن به آینده سوریه نقش داشته باشند، بلکه بتوانند روابط خود را با شورشیانی که بشار اسد را از ریاست‌جمهوری سرنگون کردند، به شکلی نوین بازتعریف کنند. سفر بلینکن وزیر خارجه آمریکا به اردن و ترکیه، سفر جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا به اسرائیل و سفر ابراهیم کالین به دمشق را در این قالب می‌توان ارزیابی کرد. بلینکن گفت که برای دولت جدید سوریه، به رهبری یک گروه اسلام‌گرای سنی که ایالات متحده و دیگران آن را یک سازمان تروریستی می‌دانند، ضروری است که به اصول اولیه حقوق بشر، از جمله حمایت از اقلیت‌ها احترام بگذارد و اطمینان حاصل کند که سوریه «به‌عنوان پایگاهی برای تروریسم توسط گروه‌هایی مانند داعش مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.»
به نوشته «کراولی- باکسرمن- لونسون»، بلینکن و سالیوان همچنین روز پنج‌شنبه پیامی به اسرائیل داده و اعلام کردند که حضور نظامی این رژیم در سوریه (جایی که این رژیم کنترل منطقه حائل در امتداد مرز سوریه و اسرائیل را به دست گرفته است) باید موقتی باشد. با این حال، سالیوان در دیدار با نخست‌وزیر اسرائیل، تصمیم این رژیم برای اعزام نیرو به منطقه حائل را در راستای «دفاع از خود» توصیف کرد. نتانیاهو نیز اگرچه اعلام کرد که حضور نیروهای اسرائیلی در خاک سوریه «موقت» است، اما جدول زمانی مشخصی برای خروج ارائه نکرد. آن «ائتلاف شورشی» که اسد را سرنگون کرد زمانی وابسته به القاعده بود. رهبران این گروه گفته‌اند که مدت‌ها پیش هدف «جهاد جهانی» را کنار گذاشته و با همه گروه‌ها در سوریه همکاری خواهند کرد؛ اما دستور کار آنها هنوز نامشخص است. برخی از تحلیلگران می‌گویند جامعه بین‌المللی باید برچسب تروریستی را از «هیئت تحریرالشام» حذف کند تا کشورها بتوانند به سوریه کمک ارسال و بر این گروه اعمال نفوذ کنند. به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز، اعزام رئیس سازمان اطلاعات ترکیه به دمشق و دیدار از مسجد اموی در این راستا باشد. چنین است که الجولانی، رهبر شورشیان، شخصا رانندگی کالین را بر عهده می‌گیرد. مسجد اموی همان مسجدی بود که رهبر شورشیان سوری، احمد الشرع یا همان ابومحمد الجولانی، پس از سقوط اسد در آن سخنرانی کرد. سازمان اطلاعات ترکیه درباره سفر کالین به دمشق اظهارنظری نکرد؛ اما این سفر در حالی انجام شد که بلینکن نگرانی‌های خود را درباره حملات جدید نیروهای ترکیه و شبه‌نظامیان تحت حمایت ترکیه علیه نیروهای کرد مورد حمایت ایالات متحده در شمال شرق سوریه ابراز کرد. «اداره مدنی» به رهبری کردها در شمال شرق سوریه روز پنج‌شنبه اعلام کرد که پرچم جدید سوریه را بر فراز تمام ساختمان‌های دولتی به اهتزاز درآورده است؛ اقدامی عمدتا نمادین که ظاهرا سیگنالی برای رهبران جدید در دمشق است که با ترکیه نیز ارتباط دارند.
دیدار بلینکن از ترکیه
آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنج‌شنبه وارد ترکیه شد تا درباره برقراری ثبات در سوریه با محوریت درگیری در شمال این کشور بین نیروهای کرد (مورد حمایت آمریکا) و شورشیان (مورد حمایت ترکیه) با مقام‌های ترکیه گفت‌وگو کند. «مایکل کراولی» در گزارش 12دسامبر در نیویورک‌تایمز نوشت، بلینکن پس از بازدید از اردن، در اولین سفر خود به منطقه پس از سرنگونی دولت بشار اسد، روز پنج‌شنبه با رئیس‌جمهور ترکیه در آنکارا دیدار کرد. ریاست‌جمهوری ترکیه در بیانیه‌ای اعلام کرد که اردوغان و بلینکن آخرین تحولات سوریه را مورد بحث و بررسی قرار داده و رئیس‌جمهور ترکیه خواستار مشارکت جامعه بین‌المللی برای بازسازی نهادها در سوریه شد. اردوغان همچنین به بلینکن گفت که ترکیه برای امنیت ملی خود در سوریه اقدامات پیشگیرانه را علیه تمام سازمان‌هایی که تروریست می‌داند انجام خواهد داد. وی افزود که آنکارا اجازه هیچ‌گونه ضعفی را در مبارزه با داعش نخواهد داد. متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در بیانیه‌ای گفت: بلینکن به منافع مشترک ایالات متحده و ترکیه در حمایت از گذار سیاسی در سوریه به یک دولت پاسخ‌گو و فراگیر اشاره کرد. بلینکن دیروز جمعه با هاکان فیدان، وزیر امور خارجه ترکیه دیدار کرد. به نوشته گزارشگر نیویورک‌تایمز، این دو کشور متحد و عضو ناتو (واشنگتن و آنکارا) از شورشیان سوری در طول جنگ داخلی 13ساله حمایت کردند؛ اما منافع آنها زمانی با هم تضاد پیدا کرد که هر یک به حمایت از گروه مد نظر خود روی آورد. «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) متحد اصلی در ائتلاف ایالات متحده علیه داعش است. این گروه از سوی «یگان‌های مدافع خلق» (YPG) رهبری می‌شود که آنکارا آن را امتداد «حزب کارگران کردستان» (PKK) می‌داند که آنها را غیرقانونی اعلام کرده است. آنها 40سال است با دولت ترکیه در جنگ هستند.
این تحولات در حالی رقم می خورد که دولت انتقالی سوریه، پارلمان و قانون اساسی این کشور را به مدت سه ماه به تعلیق درآورد. یکی از سخنگویان دولت انتقالی گفت که کمیته ای برای بازنگری قانون اساسی تشکیل خواهد شد. دیروز همچنین رهبران گروه هفت نیز به صورت مجازی تشکیل جلسه دادند تا در مورد نحوه تعامل با دولت جدید در سوریه رایزنی کنند.
![]()