چاپ

پیام ویژه - هم میهن /متن پیش رو در هم میهن منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
شواهد اولیه از گزینه‌های ترامپ برای دولتش، حاکی از رویکردی سختگیرانه‌تر نسبت به ایران حتی نسبت به دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش است.
عادل عبدالغفار-پژوهشگر اندیشکده شورای خاورمیانه در امور جهانی| یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در برابر دولت ترامپ، تنظیم سیاسی جدید در قبال ایران است که نه‌تنها موضوع پرونده هسته‌ای را در بربگیرد بلکه رویکرد منطقه‌ای و جاه‌طلبی‌های ایران را در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا نیز در نظر داشته‌باشد. شواهد اولیه از گزینه‌های ترامپ برای دولتش، حاکی از رویکردی سختگیرانه‌تر نسبت به ایران حتی نسبت به دور نخست ریاست‌جمهوری‌اش است. دولت ترامپ احتمالاً سیاست فشار حداکثری را از سربگیرد که شامل تحریم‌های شدید اقتصادی، انزوای دیپلماتیک و حمایت از متحدان منطقه‌ای برای مقابله با جاه‌طلبی‌های هسته‌ای ایران است.
درون ساختار سیاست خارجی آمریکا درخواست‌هایی برای تعامل دیپلماتیک با ایران مطرح می‌شود که البته این درخواست‌ها عمدتاً مبتنی بر این است که این تعامل دیپلماتیک آخرین گزینه قبل از اقدام نظامی برای برچیدن برنامه هسته‌ای ایران باشد. سیاستگذاران اسرائیلی تعامل با ایران را بی‌نتیجه می‌دانند و به شدت دولت آمریکا را تشویق می‌کنند تا گزینه‌های نظامی را در نظر بگیرد. از آنجا که اسرائیل به تنهایی نمی‌تواند به برنامه هسته‌ای ایران حمله کند، آرزوی نتانیاهو مدت‌ها این است که پای آمریکا را به یک جنگ با ایران باز کند.
از زمان حمله 7 اکتبر حماس، دولت بایدن در این زمینه در مقابل فشار اسرائیل مقاومت کرد، اما ترامپ ممکن است آمادگی بیشتری برای پذیرش داشته‌باشد و حتی برخی گزارش‌ها حاکی از این است که مقام‌های دولت بعدی ترامپ در حال بررسی این موضوع هستند. اسرائیل به صورت تاریخی از توانمندی لابی خود در واشنگتن برای تاثیرگذاری بر سیاست آمریکا در قبال ایران استفاده کرده‌است. در دوره ریاست‌جمهوری اوباما، لابی ایپک میلیون‌ها دلار برای ملغی کردن برجام هزینه کرد؛ نهایتاً ترامپ از این توافق خارج شد.
ایپک بار دیگر از سال 2022 برای کمک به نامزدهای انتخاباتی آمریکا یک ابرگروه اقدام سیاسی (Super PAC ) تشکیل داد. لابی اسرائیل نوامبر امسال اعلام کرد که تمامی 362 نامزد مورد حمایت این گروه در رقابت‌های انتخاباتی برنده شده‌اند. معنایش این است که لابی اسرائیل امروز قدرت نفوذ فوق‌العاده‌ای بر تعداد زیادی از نمایندگان کنگره دارد که می‌توانند از حمله به ایران حمایت کنند.
از زمانی که ایران ماه آوریل 2024 در واکنش به حمله اسرائیل به کنسول‌گری‌اش در دمشق به اسرائیل حمله کرد، مجلس نمایندگان آمریکا 14 لایحه علیه ایران و گروه‌های متحد ایران تصویب کرد. (تعداد بسیار زیادی دیگر پیش‌نویس طرح نیز ارائه شد.) در سنا، لیندسی گراهام قطعنامه 106 را ارائه داد که به نیروهای مسلح آمریکا علیه ایران «به دلیل تهدید امنیت ملی آمریکا از طریق ساخت سلاح هسته‌ای» مجوز اقدام می‌داد.
حمله مسلحانه به ایران عواقب فاجعه‌باری برای خاورمیانه و البته جهان در پی خواهد داشت. هرچند ایران سال سختی را پشت سر گذاشته‌است، اما همچنان توانمندی‌های نظامی زیادی دارد. حمله‌ای که نتواند یکجا تمام تاسیسات هسته‌ای ایران را از بین ببرد، می‌تواند ایران را قانع کند که سلاح هسته‌ای تولید کند تا موجودیت نظام حاکم را تضمین کند. حتی اگر چنین حمله‌ای کل تاسیسات هسته‌ای ایران را هم نابود کند، باز هم ایران دانش هسته‌ای خود را حفظ می‌کند و ممکن است به میزان کافی مواد هسته‌ای کنار گذاشته‌باشد که بتواند چند بمب هسته‌ای بسازد.
علاوه بر این، اگر تاسیسات هسته‌ای ایران هدف قرار بگیرد، ممکن است در واکنش تاسیسات نظامی آمریکا و کشورهای دیگر غربی در خلیج فارس هدف حمله قرار بگیرد. این موضوع باعث بی‌ثباتی در کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌شود که سعی کرده‌اند بر برنامه‌های توسعه داخلی تمرکز کنند و اشتهای چندانی برای مواجهه مستقیم با ایران ندارند. ایرانی‌ها در عین حال ممکن است یک کشتی بزرگ را غرق کنند و تنگه هرمز را ببندند.
چنین کاری اقتصاد جهانی را با بحران مواجه می‌کند. به همه این دلایل دولت جدید آمریکا باید دنبال دیپلماسی با ایران باشد. ایرانی‌ها با توجه به فشاری که تحمل می‌کنند، ممکن است برای مذاکره آماده باشند و این موضوع زمینه را برای دیپلماسی ایجاد می‌کند. آمریکا باید در مقابل فشار اسرائیل برای حمله به ایران مقاومت کند، چراکه چنین اقدامی کل منطقه را وارد یک جنگ وسیع‌تر و هرج و مرج خواهد کرد.