پیام ویژه

آخرين مطالب

ایران متحد دارد نه نایب یادداشت

ایران متحد دارد نه نایب
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
مریم سالاری| «ما بحران‌ها را در غزه کاهش دادیم.» این سخنی بود که «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی امریکا 5 روز پیش از عملیات «طوفان‌الاقصی» در مقاله‌ای در «فارن افرز» مطرح کرد تا بر انگاره دولت امریکا که توافق آبراهام در مسیر عادی‌سازی رابطه تل‌آویو و پایتخت‌های عربی، افق روشنی را به تصویر کشیده است، مهر تأیید بزند. اما رخداد ناگهانی‌ای که چند روز بعد در صبح 7 اکتبر 2023 ظهور کرد و زنجیره‌ای از حوادث طوفانی را در کل منطقه رقم زد، یکی از مهم‌ترین بنیان‌های نظری شکل گرفته در تصمیم‌گیرندگان امریکایی را به چالش کشید؛ اینکه شبکه متحدان غیردولتی ایران که غرب آن را نیابتی‌ها می‌خواند، همچون مومی در دستان تهران نیستند. واقعیتی که در سخنان روز گذشته رهبر انقلاب مورد تصریح قرار گرفت و تأکید شد:« اگر بخواهیم اقدام کنیم نیازی به گروه‌های نیابتی نداریم.»
اینکه «سالیوان» چند روز بعد از طوفان‌الاقصی ناگزیر شد در تشریح وضعیت خاورمیانه‌ای سیاست خارجی امریکا تجدید‌نظر و یادداشت خود را درباره این مهم اصلاح کند، این پرسش را پیش می‌کشید که چرا ایران هم همپای دیگر بازیگران منطقه و خارج از منطقه از عملیات 7 اکتبر غافلگیر شد؟ برای پاسخ به پرسش، هیچ‌ رویکردی جز تبارشناسی تاریخ مبارزانی که برای دهه‌ها در خاورمیانه و در مسیر تحقق خواست‌های سیاسی و اقتصادی خود جنگیده‌اند، اهمیت ندارد. گروه‌هایی که فلسفه وجودی‌شان فارغ از توافق نانوشته با آن دسته از کشورهای منطقه نیست که در خاستگاه منافع مشترک به یکدیگر می‌رسند و در فقدان امکان این دولت‌ها برای پرداخت هزینه و رقابت‌های منطقه‌ای، فضایی برای نقش‌آفرینی پیدا می‌کنند.
مبارزانی که بخشی از تاریخ خاورمیانه شدند
در شکل‌گیری اولیه گروه‌های مبارز غیردولتی در خاورمیانه نمی‌توان به تاریخ‌سازی پایان جنگ سرد ابرقدرت‌ها در این منطقه اشاره‌ای نداشت؛ جایی که بسیاری از بازیگران عربی منطقه متأثر از بازی این کشورها بالاجبار در زمین بازی‌ای قرار گرفتند که همه ابزارهای لازم را برای اجرای نقش ویژه خود نداشتند و این کافی بود تا به همزیستی مسالمت‌آمیز با شبکه بازیگرانی با ماهیت غیردولتی روی بیاورند که کارکرد خود را در پیگیری اهداف سیاسی، امنیتی و اقتصادی سمپات‌های خود در منطقه تعریف کرده بودند. در همین راستا «حماس»، «حزب‌الله»، «حوثی‌ها» و دیگر گروه‌های محور مقاومت هر یک به‌ عنوان گروه‌های شبه‌دولتی به بخشی از تاریخ مبارزه خاورمیانه تبدیل شده‌اند که بخشی از وظایف کلیدی دولت‌ها و اقتضائات برآمده از موقعیت جغرافیای زیستی خود را نمایندگی می‌کنند. مبنای شکل‌گیری شاخه‌های متعدد محوری که یکی پس از دیگری با شناسه مقاومت در تاریخ خاورمیانه ثبت می‌شدند، چیزی جز خلأهای امنیتی برجای مانده از کشورهای مربوطه نبود. در غزه، گردان‌های «القسام حماس» به عنوان پاسخی به مشارکت سازمان آزادی‌بخش فلسطین در توافقنامه صلح اسلو در سال 1993 و یافتن راه‌حلی مسالمت‌آمیز در روند نزاع با اسرائیل تشکیل شد، تزلزل در قدرت مواجهه ارتش لبنان در برابر دست‌درازی‌های متعدد اسرائیل، حزب‌الله را در سال 1982 به دنیا آورد، شکل‌گیری حوثی‌ها هم مولود خلأ قدرتی بود که در مرحله انتقالی پس از بهار عربی شکل گرفت و جبهه مردمی «حشد الشعبی» نیز در واکنش به از دست دادن شهرهای مهم موصل و فلوجه به دست داعش در سال 2014 پدیدار شد. گستردگی و پراکندگی این گروه‌ها از عراق و یمن گرفته تا لبنان و فلسطین، نشان می‌داد که آنها به موازات نیازهای برآمده از حکومت‌های مستقر، امکانی برای توسعه نفوذ داشتند و نقطه تلاقی منافعشان با بازیگران بزرگ منطقه همچون ایران هم می‌توانست دست برتر توسعه نفوذ و گسترش زمین بازی را به آنها ببخشد. اما این همپوشانی منافع نه به معنای گام برداشتن در مسیر ترجیحات ایران که در راه تأمین اهداف خاستگاه مردمی بوده است که زیر چتر حمایت آنها قرار گرفته‌اند. با این نگاه، آرمان فلسطین برای ایران و ارکان پرشمار جبهه مقاومت، فارغ از اشتراکات ایدئولوژیک، گزاره‌ای است که در منظومه امنیت ملی تعریف می‌شود و منافع آنها را در یک مسیر مشترک جای می‌دهد.
دلیل یک غافلگیری
بنابراین غافلگیری تهران از عملیات 7 اکتبر دلیل کافی می‌دهد تا غرب بر تصور وجود پیوند مستقیم و سازمانی ایران و بازیگران غیردولتی خاورمیانه تجدید‌نظر کند و شبکه نفوذ منطقه‌ای ایران را تنها برآمده از اتحادهای مستحکم آن با جریان‌های مبارز محور مقاومت در سراسر جغرافیای خاورمیانه معنا کنند؛ واقعیتی که دلیل مهمی بر بی‌اطلاعی تهران از جزئیات یکی از مهم‌ترین عملیات‌های نظامی حماس در منطقه دست و پا می‌کند و در عین حال واشنگتن را ناگزیر می‌نماید تا در مسیر مواجهه با قدرت بازدارندگی تهران به چاره‌ای غیر از مسیر نبرد مستقیم با جریان‌های مبارز منطقه که آن را بازوهای نیابتی ایران می‌خواند، بیندیشد؛ نسبتی که امیرسعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل آن را اینطور توصیف می‌کند: «ما آنها را هدایت نمی‌‌‌کنیم. ما به آنها فرمان نمی‌دهیم. ما با یکدیگر رایزنی مشترک داریم.» او رابطه ایران با این بازیگران را یک «پیمان دفاعی» توصیف و آن را به ناتو تشبیه کرد.
هزینه یک محاسبه اشتباه
مرور وضعیتی که ایران با تلاش برای تقویت ابزارهای بازدارندگی خود به کار گرفته، دلیلی دیگر بر این واقعیت است که فرمان بازیگران دولتی در دست آن نیست. آنچه «لاورنس فریدمن» در اشاره به مفهوم بازدارندگی به عنوان تلاش برای تغییر رفتار دیگران از طریق تهدیدات مشروط توصیف می‌کند، چیزی نیست که برای ایران در خارج از مرزهایش تعریف شده باشد. دستیابی به توانمندی مطمئن موشکی و آمیختگی آن با شیوه‌های نبرد نامتقارن و بارانی از رگبارهای موشکی گسترده که قابلیت تهدید و توانایی اعمال تهدیدات مراکز تجمع و تأسیسات نظامی و منابع اقتصادی و حیاتی بازیگر دشمن را داشته باشد، همه آن چیزی است که در صحنه بازدارندگی امروز ایران دیده می‌شود. بنابراین درک نادرست از جایگاه بازیگران مقابله‌کننده با اسرائیل در راهبرد منطقه‌ای ایران چیزی نیست جز اینکه تصمیم‌گیرندگان سیاست خارجی غرب را به اشتباه بیندازد و زمینه را برای استراتژی فاجعه‌بار آنها در روند ضدیت با ایران فراهم کند. چه فرونشاندن آتش جنگ فلسطین نه از مسیر تهران که از مهار تل‌آویو می‌گذرد و هر محاسبه اشتباه، ایرانی را که به پشتگرمی توان دفاعی بازدارنده‌اش تصمیم می‌گیرد و نه مختصات حاکم بر منطقه، یک قدم بیشتر از ایستگاه دیپلماسی دور می‌سازد و در عین حال امریکا و متحدان منطقه‌ای‌اش را از نقطه صلح و ثبات دور می‌کند.
از این رو شاید ضروری است «سالیوان» که در پی پایان حکومت بشار اسد در سوریه ادعا کرده است، ایران با تضعیف حزب‌الله و محور مقاومت در ضعیف‌ترین نقطه در دهه‌های اخیر قرار دارد، بار دیگر نگاهی به یادداشت سال گذشته خود در «فارن افرز» داشته باشد تا مجبور نباشد چند روز بعد آن را اصلاح کند.

لینک کوتاه:
https://www.payamevijeh.ir/Fa/News/1546220/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

الجی سرویس پخش موسیقی رایگان خود را راه‌اندازی کرد

ابعاد آیفون در سال آینده چه تغییری می‌کند؟

فرصت اندک ترامپ برای رسیدن به توافقی محدود با ایران

مجلس فردا تعطیل است

خبری خوش برای 51 هزار نفر از بازنشستگان کشوری

بورس فردا باز است؟

هشدار جاسوس اسرائیلی درباره عواقب قدرت گرفتن جولانی

برنامه محتوای آینده No Rest for the Wicked در ژانویه 2025 اعلام می‌شود

ترکش حذف ارز نیمایی به بازار موبایل و قیمت آیفون رسید

جامه خاکستری سوریه برای عربستان

سومین حمله هوایی رژیم صهیونیستی به اردوگاه طولکرم

یمن: در جنگ با اسرائیل و آمریکا، هیچ خط قرمزی نداریم

تعطیلی واحدهای قضایی و اداری قوه قضاییه استان تهران

پاتک دلار به سیاست‌های ایران

خبر مهم برای کارفرمایان؛ قانون تأمین اجتماعی دستخوش تغییر می‌شود

پلی به گذشته؛ روزی که مایکل جکسون قرار بود برای یک بازی با Sega همکاری کند!

تکرار آزمون طالبان در شام؟

الشیبانی: سوریه نقش منطقه‌ای و بین‌المللی خود را باز خواهد یافت

آمار عجیب ستاد معاینه فنی از تردد خودروهای فاقد معاینه فنی در تهران

حراج سکه های ساسانی و هخامنشی در آمریکا

انسداد جاده چالوس و آزادراه تهران_شمال به مدت 48 ساعت از امشب

پیش بینی قیمت طلا و سکه 5 دی 1403

صحبت های رییس کمیسیون کشاورزی از جاماندن زعفرانی ایرانی از بازار بین‌المللی

با یک ثبت نام ساده 5 میلی‌ طلای رایگان جایزه بگیرید

تحلیلی از معاملات امروز بازار سهام؛ تخته گاز خودرویی‌ها در بازار سرمایه

فعلا منتظر عرضه بازی Stalker 2 روی پلی استیشن 5 نباشید

حمله آتشین اوکراین؛ پوتین تهدید به پاسخی ویرانگر کرد

شایعه‌ای که با تکذیبش اشاعه یافت!

رسانه عبری: محمد السنوار برای اسرائیل بدتر از یحیی است

موضع‌گیری «ترامپ» علیه تخفیف حکم اعدامیان فدرال توسط «بایدن»

پیام کریسمسی محمدباقر قالیباف

مدیر کل پیشین نظارت بر بانک ها: قانون پولی و بانکی قدیم حافظ ریال نبود

خواب آشفته‌ای که برای پزشکیان دیده‌اند

جنین؛ محاصره و یورش تشکیلات خودگردان فلسطین علیه رزمندگان ادامه دارد

ژنرال صهیونیست: یمنی‌ها را با حملات هوایی نمی‌توان شکست داد

افشاگری عجیب در مورد وضعیت معاینه فنی محصولات سایپا و ایران خودرو

چرتکه افزایش دلار برای دو‌ اتفاق

دوجی از گوشی S200X رونمایی کرد؛ تلفیقی از زیبایی و استحکام

قرارداد پرحاشیه اپل برای موتور جست‌وجو آیفون؛ گوگل ادعای جدیدی مطرح کرد

2ماه قبل از وقایع سوریه در نشست ویژه ایران و روسیه چه گذشت؟

شمال غزه: «مرگ با گلوله یا مرگ با نبود درمان»

وال‌استریت ژورنال: سوریه به کدام سمت می‌رود؟

نشریه آمریکایی: ترامپ بدون اروپا نمی‌تواند به جنگ اوکراین پایان‌دهد

الحوثی: در جنگ با اسرائیل و آمریکا، هیچ خط قرمزی نداریم!

گازمان را قطع کنید، تلفن‌تان را قطع می‌کنیم!

انصارالله: منافع آمریکا در خاورمیانه را هدف قرار خواهیم داد

پرچم جدید بر فراز سفارت سوریه در کویت برافراشته شد

آتش زدن همسر در میدان شهر؛ حریق دامن زن و شوهر را گرفت

مدارس، دانشگاه ها و ادارات تهران فردا تعطیل شدند

پیش بینی قیمت دلار 5 دی 1403