بزرگنمايي:

پیام ویژه - روزنامه سازندگی /متن پیش رو در سازندگی منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
وزارت علوم پس از اعتراض دانشجویان به قتل “امیرمحمد خالقی”، به‌جای فرافکنی و انکار موضوع، با پذیرش مسئولیت، عذرخواهی کرد و به حادثه‌دیدگان تسلیت گفت. خاطیان نیز استعفا کردند. وزیر علوم تاکید کرد: این ماجرا سیاسی نیست. دانشجویان نگران پرونده‌سازی بودند، اما ما اجازه این کار را نمی‌دهیم. هیچ‌کس برای دانشگاه به جز خود دانشگاه تصمیم نمی‌گیرد
پیکر امیرمحمد خالقی که چهارشنبه‌شب‌ به دست دو سارق زورگیر به قتل رسیده بود،‌ دیروز در روستای درمیان خراسان‌رضوی به خاک سپرده شد. همچنین عصر جمعه 26 بهمن‌ ماه نیز تعدادی از دانشجویان در واکنش به ضرب و جرح و قتل دانشجوی کارشناسی رشته مدیریت کسب‌وکار دانشگاه تهران در محوطه کوی دانشگاه تجمع برگزار کردند. در این تجمع دانشجویی که بیش از دو ساعت‌ونیم به طول انجامید دانشجویان خواستار برقراری هرچه بیشتر امنیت کوی دانشگاه و دانشجویان شدند. پاسخگویی مدیران دانشگاه تهران در قبال حادثه اخیر نیز یکی دیگر از مطالبات تجمع‌کنندگان اعلام شد. ایسنا گزارش داده؛ تجمع اعتراضی جمعه‌شب دانشجویان در خوابگاه کوی دانشگاه با ورود برخی لباس شخصی‌های خودسر به تنش کشیده شد. این تجمع پس از حضور سرپرست دانشگاه تهران و وعده انجام اقدامات فوری در جهت تامین امنیت دانشجویان پایان یافت. در جریان این تجمع یک دانشجو از سوی یگان ویژه حاضر در محل بازداشت و پس از ساعتی آزاد شد.
بعد از آن رئیس‌جمهور به وزیر علوم دستور داد تا سریع‌تر به این پرونده و همچنین اعتراضات دانشجویی شکل گرفته در کوی دانشگاه، رسیدگی شود تا اعتراضات به بیرون دانشگاه کشیده نشده و از ورود نیروهای خودسر به دانشگاه تهران جلوگیری شود.
خالقی، دانشجوی رشته مدیریت کسب‌وکار در دانشگاه تهران بود که «دو زورگیر موتورسوار» هنگام بازگشتش به کوی دانشگاه به او حمله کرده و با ضربه چاقو به قلب و گردن او، این جوان 19ساله را در تمنای کوله‌پشتی‌اش به قتل رساندند. یکی از همکلاسی‌های امیرمحمد خالقی هم در گفت‌وگو با همشهری‌نیوز گفته که او «نخبه و خدای هوش مصنوعی» بود. این همکلاسی گفته است منطقه اطراف خوابگاه منطقه‌ای ناامن است و قبلاً هم در موارد زیادی خفت‌گیری در آن رخ داده است. همکلاسی آقای خالقی اضافه کرده که «خفت‌گیرها» در محل معروف هستند و فقط طی یک هفته گذشته گوشی دو سه نفر از دوستان خودش را سرقت کرده‌اند. او همچنین گفت: مکانی که خالقی مورد حمله قرار گرفته شب‌ها آنقدر تاریک است که کسی جرأت رفت‌وآمد ندارد و پیش‌تر هم برای پیگیری مساله نامه‌ای به رئیس خوابگاه داده‌اند.
عذرخواهی وزیر
همچنین حسین سیمایی‌صراف، وزیر علوم، در جمع هیات‌رئیسه دانشگاه تهران حاضر شده و گفته است: «‌در جریان تجمع دیشب دانشجویان در کوی دانشگاه، هیچ دانشجوی بازداشتی نداشتیم». او ادامه داده که‌ ما عزادار حادثه تلخ هستیم و بسیار متاسفم از اینکه وزیر علوم باشی و خبر قتل یکی از دانشجویان را بشنوی. من یک سفر کاری در جده جلسه داشتم، بعد از شنیدن این خبر بلافاصله به تهران بازگشتم و شب گذشته به محل حادثه رفتم».
وزیر علوم ضمن عذرخواهی تاکید کرده که «در همین راستا رئیس‌جمهور، در حکمی بنده را موظف به پیگیری کردند؛ طبق حکم رئیس‌جمهور ما اجازه نمی‌دهیم ماجرای دانشگاه به بیرون کشیده شود و اگر بخواهند ماجرا را به بیرون تسری دهند و کسانی بخواهند خودسرانه ورود کنند، به جد برخورد می‌کنیم و هیچ مماشاتی نداریم».
او ضمن اعلام خبر مدیریت خوابگاه،‌ گفته که «‌من پناه دانشجویان هستم؛ اداره آگاهی، دستور پیگیری موضوع را داده و دستگاه قضایی هم پرونده ویژه برای پیگیری موضوع تشکیل داده است و مدیریت خوابگاه علاوه بر عذرخواهی از خانواده و مردم ایران، استعفا داده است. دانشگاه تهران، چند سالی با مسئولان کلانتری برای تامین امنیت منطقه و با شهرداری برای تامین روشنایی معابر اطراف دانشگاه، مکاتبه کرده است و با جدیت پیگیر تامین روشنایی، نصب دوربین و گیت برای تامین امنیت آن منطقه است و همین امروز نصب می‌شود». وزیر علوم تاکید کرده که‌ «‌به رؤسای دانشگاه‌ها، خوابگاه‌ها و پردیس‌ها ابلاغ کردیم تا نسبت به تامین امنیت اقدامات لازم را انجام دهند و دو کیوسک نگهبانی در اطراف نقاط آسیب‌پذیر نصب می‌شود».‌ ساعتی بعد از اظهارات وزیر نیز لاله کوهبر، معاون دانشجویی اداره کل خوابگاه‌های دانشجویی دانشگاه تهران از سمت خود استعفا کرد.
دستگیری مظنونین
همزمان دادستان تهران خبر از دستگیری چند مظنون قتل این دانشجوی جوان را داده است. علی صالحی با اشاره به اینکه متاسفانه هنوز به مرحله کشف این جرم نرسیده‌ایم، گفت: افراد مظنون در این رابطه دستگیر شدند و تحقیقات در این زمینه درحال انجام است. کارهای فنی و اطلاعاتی در دست اقدام است. تلاش داریم در اسرع وقت مرتکب این بزه را دستگیر کرده و به سزای اعمالش برسانیم. صالحی با تاکید بر اینکه قطعاً برخورد دستگاه قضایی در این رابطه قاطعانه، سریع و مطابق قانون خواهد بود، گفت: «کسانی که دست به چنین جرائمی زده و مرتکب چنین اعمال خشونت‌بار می‌زنند، بدانند که برخورد دستگاه قضایی با آنها بسیار قاطع و جدی و بازدارنده خواهد بود». صالحی اضافه کرد: برخورد دادستانی تهران با مرتکبین جرائم خاص و خشن و سارقان مسلح تا امروز بسیار قاطع و بدون هیچ ارفاق قانونی بوده است. مرتکبین چنین جرائمی را حتی به مرخصی‌های کوتاه‌مدت نمی‌فرستیم».
ورود مجلس
همچنین فرشاد ابراهیم‌پور‌نورآبادی، نایب‌رئیس کمیسیون آموزش، تحقیقات‌ و فناوری مجلس از بررسی ابعاد مختلف قتل دانشجوی دانشگاه تهران در کمیسیون آموزش مجلس خبر داد. او گفته که‌ «ما در کشور برای سرقت‌های همراه با خشونت، احکام سختگیرانه‌ای داریم اما مساله‌ای که وجود دارد، نحوه اجرای قانون و سرعت رسیدگی به جرائم این‌چنینی است. در بسیاری از کشورها برای مقابله با سرقت‌های همراه با خشونت، علاوه بر برخورد قانونی، مجرمان سابقه‌دار را تحت نظارت الکترونیکی قرار می‌دهند تا احتمال وقوع مجدد جرم را کاهش دهند. درحال حاضر مهم‌ترین اقدامی که باید برای امنیت دانشجویان انجام شود، ایجاد سامانه هوشمند نظارتی در اطراف دانشگاه‌ها و خوابگاه‌هاست تا هرگونه تهدید امنیتی را سریعاً شناسایی کند. انتظار داریم گشت‌های پلیس در ساعات حساس شبانه، بهبود روشنایی معابر، ایجاد مسیرهای امن برای تردد دانشجویان اجرا شود. لازم است وزارت علوم ضوابط و دستورالعمل‌ها را برای خوابگاه‌های دانشجویی مجدداً مورد بازبینی قرار دهند تا آگاهی‌بخشی به دانشجویان برای مقابله با سرقت و خودمراقبتی در محیط‌های شهری ایجاد شود».
این نماینده مجلس تاکید کرده که‌ «موضوع قتل به طور جد در کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس دنبال خواهد شد و از مسئولان نیروی انتظامی و وزارت علوم دعوت خواهد شد تا گزارشی از حادثه رخ داده برای دانشجوی عزیزمان و اقدامات پیشگیرانه ارائه دهند. اگر در جمع‌بندی به این نتیجه رسیدیم که باید اصلاحی در قوانین صورت بگیرد تا امنیت دانشجویان ارتقا پیدا کند، حتماً انجام خواهیم داد».
پیگیری در مجلس
این حادثه سبب واکنش امیرحسین ثابتی، نماینده مجلس و سخنگوی دولت نیز شد. ثابتی در پستی در شبکه اجتماعی ایکس نوشته که «‌از دهه80 که دانشجوی دانشگاه تهران بودم، مساله ناامنی و خفت‌گیری شبانه در اطراف خوابگاه‌های دانشگاه رواج داشت و متاسفانه در همه این سال‌ها رؤسای دانشگاه تهران نتوانستند با همکاری پلیس و شهرداری اطراف خوابگاه‌ها را مجهز به دوربین و کانکس پلیس کنند».
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت هم نوشت: «معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم برای گفت‌و‌گو و بررسی موضوع در کوی دانشگاه تهران حضور پیدا می‌کند. امنیت دانشجویان و آرامش خانواده‌ها برای دولت وظیفه و اولویت است. از همه دعوت می‌کنیم با حفظ آرامش، مسیر گفت‌و‌گو را باز نگه داریم». او این مطلب را با هشتگ مراقب امنیت باشید منتشر کرد.
تاثیرات اقتصادی
در سال‌های اخیر، ایران با افزایش نگران‌کننده‌ای در آمار جرائم خشن، ازجمله قتل، زورگیری و سرقت مواجه بوده است. کارشناسان این روند را به عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نسبت می‌دهند که تاثیرات عمیقی بر ساختار جامعه داشته‌اند. براساس داده‌های مرکز آمار ایران، تعداد سرقت‌های ثبت ‌شده در سال 1400 به 903,929 مورد رسید که نسبت به سال 1396، افزایشی بیش از 51 درصد را نشان می‌دهد.
در سال 1401 نیز آمار سرقت نسبت به سال قبل از آن 2 درصد افزایش داشته است. براساس گزارش‌ها، تعداد قتل‌ها در ایران از 1,896 مورد در سال 1391 به 2,586 مورد در سال 1401 افزایش یافته است. مطالعات نشان می‌دهد که شاخص‌های اقتصادی مانند بیکاری، تورم و نابرابری درآمدی با افزایش جرائم خشن در ارتباط هستند.
کارشناسان اقتصادی معتقدند که بحران اقتصادی ایران، افزایش نرخ بیکاری، تورم و کاهش قدرت خرید مردم، همگی عواملی هستند که باعث شده‌اند بخش بزرگی از افراد جامعه به سمت جرائم روی آورند. در شرایطی که بسیاری از جوانان و خانواده‌ها با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، برخی به‌عنوان یک راه‌حل موقت، ارتکاب به جرائم را انتخاب می‌کنند.
کمبود کلانتری و نیروی پلیس
از سوی دیگر، نیروی انتظامی بارها در واکنش به اتفاقاتی از این دست، خبر از کمبود کلانتری و نیروی پلیس در تهران و سایر شهرهای کشور داده است. سردار علی مویدی، رئیس پلیس پیشگیری فراجا چندی پیش از کمبود 2600 کلانتری و پاسگاه خبر داد و گفت که «‌درحال حاضر به ازای هر هزار ایرانی 2.5 پلیس داریم که این آمار نصف آمار جهانی و استاندارد است».
او همچنین تاکید کرده بود که «ما 5600 تا روستا، دهستان و شهرستان داریم که همه اینها کلانتری و پاسگاه دارند اما باز بخواهیم با عدد و رقم استاندارد حساب کنیم باید بگویم که تعداد 2600 کلانتری و پاسگاه کم داریم».