پیام ویژه

آخرين مطالب

سرمقاله دنیای اقتصاد/ مقصران همیشگی یادداشت

سرمقاله دنیای اقتصاد/ مقصران همیشگی
  بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد / «مقصران همیشگی» عنوان یادداشت روز در روزنامه دنیای اقتصاد به قلم نوید رئیسی است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
چرا دولت که خود با صلاحدیدش ارز ترجیحی را به واردکنندگان کالاهای اساسی تخصیص می‌دهد، قادر به کنترل «گرانی» در انتهای زنجیره عرضه به مصرف‌کننده نیست؟ این پرسشی بود که چندی پیش آقای رئیس‌‌‌جمهور در گفت‌وگو با وزیر محترم جهاد کشاورزی مطرح کردند.
چنانچه بر سیاق تاکید آقای رئیس‌‌‌جمهور در دوره رقابت‌‌‌های انتخاباتی، پرسش مطرح‌‌‌شده را با «کارشناسان» در میان بگذاریم، احتمالا اغلب اقتصاددانان باتجربه‌‌‌تر با تلخ‌‌‌خندی خواهند گفت که این پرسش‌‌‌ از زمان دلار 7تومانی در دهه 1360 تا امروز توسط همه سیاستمداران با بیان‌‌‌های متفاوت تکرار شده است؛ گویی این ویژگی سیاست در ایران است که سیاستمداران، فارغ از گرایش‌‌‌های جناحی و سیاسی، پس از کسب آرای عمومی در زمینه اقتصاد به تنظیمات اولیه بازگردند. 
بازار
در چنین شرایطی، طبیعی است که پاسخ کارشناسان اقتصادی هم پاسخی جدید نباشد. اقتصاددانان در توضیح سرچشمه آنچه به‌‌‌نادرستی «گرانی» خوانده می‌شود، به آقای رئیس‌‌‌جمهور توضیح خواهند داد که تفاوت نرخ ارز ترجیحی و نرخ ارز بازار، با ایجاد فرصت‌‌‌های فساد، رانت‌‌‌جویان را همچون آهن‌‌‌ربا به سمت خود جذب می‌کند. نتیجه، تزریق ثروت‌‌‌های هنگفت مالی به جیب رانت‌‌‌جویان، آن هم در حالی است که قیمت‌ها همچنان با تورم افزایش می‌‌‌یابند. چنانچه کارشناسان اقتصادی بخواهند کمی چاشنی اقتصاد سیاسی را نیز به پاسخ خود بیفزایند، احتمالا به آقای رئیس‌‌‌جمهور هشدار خواهند داد، آنانی که به ارز ترجیحی دسترسی دارند، مردمان عادی نیستند، بلکه اغلب ذی‌‌‌نفوذانی هستند که طی دهه‌‌‌ها تجربه‌‌‌اندوزی در کار خود استاد شده‌‌‌اند و اکنون نه‌تنها می‌‌‌توانند منافع خود را به‌‌‌صورت سازمان‌‌‌یافته در قالب گروه‌‌‌های ذی‌نفع به پیش ببرند، بلکه در بده‌‌‌بستان‌‌‌های اقتصادی-سیاسی از حمایت سایر منتفع‌‌‌شوندگان قیمت‌گذاری دستوری و ارزانی دولتی نیز برخوردار هستند.
شاید آقای رئیس‌‌‌جمهور که در زمان رقابت‎‌‌‌های انتخاباتی بر ایفای نقش‌‌‌های حمایتی دولت تاکید بسیار می‌‌‌کردند، در مواجهه با استدلال کارشناسان اقتصادی این پرسش جدید را پیش بکشند که پس تکلیف وظایف اجتماعی دولت‌‌‌ها چه می‌شود؟ آیا دولت باید شهروندان را در شرایط بحران معیشتی به حال خود رها کرده و از خود سلب مسوولیت کند؟ این پرسش نیز البته پرسشی تازه نیست. کارشناسان اقتصادی احتمالا در وهله نخست به آقای رئیس‌‌‌جمهور خواهند گفت که استفاده از ابزار مداخله قیمتی بدترین نوع حمایت است؛ چرا که این ابزار علاوه بر ایجاد فرصت‌‌‌های رانت‌‌‌جویی و فساد، سیگنال‌‌‌های مرتبط با ارزندگی و کمیابی را مخدوش می‌کند. از دیدگاه ایجابی اما کارشناسان اقتصادی احتمالا بر این نکته پافشاری می‌کنند که بهترین سیاست حمایتی، کنترل تورم و ثبات اقتصادی است، نه فراهم‌‌‌آوری ارزانی دولتی. آنها خواهند گفت که حتی ایجاد رشد اقتصادی نیز وظیفه دولت نیست. تنها وظیفه دولت ایجاد فضای اقتصادی پیش‌بینی‌‌‌پذیر، باثبات و رقابتی است که شهروندان بتوانند در سایه آن با آرامش خاطر و اطمینان به فعالیت بپردازند. در صورت فراهم آمدن شرایط مناسب، شهروندان خود رشد اقتصادی را ایجاد می‌کنند.
کارشناسان اقتصادی بارها هشدار داده‌‌‌اند، تا زمانی که موتورهای خلق تورم و جهش‌‌‌های ارزی با سوخت سیاست با قدرت به کار خود ادامه می‌دهند، سیاست‌‌‌های حمایتی دولت‌‌‌ها هیچ‌گاه نمی‌‌‌توانند به سرنوشتی بهتر از تجربه‎‌‌‌های پیشین منتهی ‌‌‌شوند. شاید بد نباشد که آقای رئیس‌‌‌جمهور از وزرای کابینه بخواهند فهرستی از اقلامی را که دولت‌‌‌ها طی چهار دهه گذشته در تثبیت قیمت آنها موفقیت نسبی داشته‌‌‌اند خدمت ایشان ارسال کنند. چنین فهرستی در صورت تهیه، دو ویژگی مشخص خواهد داشت. اول، تنها شامل اقلامی خواهد بود که دولت در زمینه کنترل و مدیریت آنها از انحصار کامل برخوردار بوده و دوم، در عرضه کافی آنها با بحران مواجه است. وضعیت گاز، برق و بنزین یک نمونه روشن از اقلام چنین فهرستی است. دولت‌‌‌ها در ایران طی دهه‌‌‌های گذشته از «گرانی» قیمت حامل‌‌‌های انرژی جلوگیری کرده‌‌‌اند؛ اما به چه بهایی؟ بهای سنگین پرداختی این بوده که دارنده اولین ذخایر نفت و گاز با بحران انرژی مواجه شده است.
تصویر آسمان‌‌‌خراش‌‌‌هایی مانند برج‌‌‌های جده، خلیفه، شانگهای و... اغلب به عنوان نمادی از توسعه‌‌‌ شهرها و کشورها در نظر گرفته می‌شود. به این نمادها البته می‌‌‌توان از منظر استعاری دیگری نیز اندیشید. چه شد که انسان‌‌‌ها موفق شدند با برکشیدن سازه‌‌‌های چند صد طبقه پایدار قلب آسمان را بشکافند؟ پیچیدگی ساخت آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها از این موضوع ناشی می‌شود که ساختمان‌‌‌های بلندمرتبه همزمان در معرض دو نیروی متفاوت قرار می‌‌‌گیرند. آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها علاوه بر نیروی عمودی گرانش باید قادر باشند در برابر نیروی افقی باد نیز مقاومت کنند. مقاومت در برابر نیروی عمودی را می‌‌‌توان با پی‌‌‌ریزی عمیق و استحکام اسکلت تضمین کرد؛ اما مقاومت در مقابل نیروهای افقی نیازمند آن است که این سازه‌‌‌ها، مانند درختان، بتوانند با انعطاف به‌‌‌راحتی تا چند متر به چپ و راست حرکت کنند. 
راز پایداری نظام‌های حکمرانی، همانند آسمان‌‌‌خراش‌‌‌ها، در ترکیب ظریف استحکام و انعطاف‌‌‌پذیری نهفته است. در نظام‌های حکمرانی توسعه‌یافته استحکام با تکیه بر دانش اقتصادی و انعطاف‌پذیری با رجوع به آرای عمومی تامین می‌شود. ساختمان نظام حکمرانی اقتصادی ایران، در نقطه مقابل این استعاره، نه‌تنها براساس اندیشه‌‌‌ای استوار پی‌‌‌ریزی نشده، بلکه بنایش تا آن اندازه متصلب است که هرگونه ارتباطی را با واقعیت‌‌‌های بیرونی دنیای امروز از دست داده است. هنوز که هنوز است، مساله ساده و پیش‌‌‌افتاده‌‌‌ای مانند تعطیلی شنبه به‌‌‌جای پنج‌شنبه از این دفتر به آن دفتر ارجاع می‌شود، بی‌‌‌آنکه راه‌‌‌حلی برای آن اندیشده شود. این تنها تورم نیست که با «گرانی» اشتباه گرفته می‌شود، اصولا هیچ‌‌‌یک از معضلات اصلی کشور طی دهه‌‌‌های گذشته به‌‌‌صورت مبنایی حل و فصل نشده‌‌‌اند و تنها به عنوان میراث از دولتی به دولت دیگر انتقال یافته و بدتر شده‌‌‌اند. نظام حکمرانی اقتصادی ما نه حاضر به قبول دانش بشری است و نه حاضر است از تجربیات خود و سایرین درس بگیرد. آقای رئیس‌‌‌جمهور، مقصر وضعیت موجود نظام حکمرانی اقتصادی است، اما متاسفانه شهروندان ایرانی نمی‌‌‌توانند یقه آن را بگیرند.

لینک کوتاه:
https://www.payamevijeh.ir/Fa/News/1573369/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

هشدار آتش‌نشانی درباره بالن آرزوها

نرخ نقدینگی 27.8 درصد شد؛ رشد 22 درصدی پایه پولی

اظهارات حماسی تحلیلگر معروف جهان عرب در تمجید از یمنی‌ها

اخراج کارگران توسط ترامپ، اعتراضات مردمی و قضایی را به دنبال داشت

تداوم تجاوزات شورشیان سوری به خاک لبنان

جنگ غزه 46 میلیارد دلار به "اسرائیل" ضرر زد

کلاهبردار 5 میلیاردی در عملیات پیچیده دستگیر شد

جبران بخشی از جاماندگی حقوق کارگران از هزینه‌های زندگی

قیمت آیفون 17 ایر از 899 دلار آغاز خواهد شد

همشهری مطرح کرد: سراب تهدیدها علیه ایران

انعکاس مبهم پزشکیان

پوتین میانجی می‌شود؟

دانشگاه کلمبیا؛ هدف‌گذاری بعدی ترامپ در حمله به آموزش عالی برای رضایت اسرائیل

تاثیر جنگ بر اقتصاد سوریه

وزیر دفاع یمن: برای ادب کردن اسرائیل، کاملا آماده‌ایم

بخشی از جنگل های چالوس آتش گرفت

تعیین مالیات مودیان فاقد اظهارنامه بر اساس اظهارنامه برآوردی

رئیس کمیسیون کشاورزی: مردم نگران میوه شب عید نباشند

مذاکره در مسیر منافع ملی معنا دارد

سراب تهدیدها علیه ایران

مفسر یهودی-آمریکایی: هرکس آمریکا را به جنگ دیگری در خاورمیانه بکشاند، دشمن ماست

اتحادیه اروپا اسرائیل را محکوم کرد؛ استفاده سیاسی ازکمک‌های بشردوستانه قابل‌قبول نیست

رئیس جمهور لبنان دستور پاسخ به تیراندازی در مرز با سوریه را داد

آیا آمریکا در تدارک یک تهاجم جدید به پاناما است؟

تداوم تنش‌ها میان افغانستان و پاکستان پس از حمله به قطار «جعفر اکسپرس»

رشد قیمت خودروهای داخلی با افزایش تعرفه واردات خودرو

خروش میلیونی یمنی‌ها در حمایت از غزه و علیه آمریکا؛ فقط در مقابل خدا زانو می‌زنیم

وزیر خارجه موقت سوریه در سازمان ملل: اسرائیل به اراضی ما رخنه کرده است

سی‌ان‌ان: بازار احتمالا ترامپ را مجبور به عقب‌نشینی از سیاست‌های تعرفه‌ای خواهد کرد

کاهش 39 درصدی اعمال قانون توسط دوربین‌های نظارتی جاده‌ها

سرمایه‌گذاری پربازده و تضمینی با دونگی: فرصتی که نباید از دست بدهید!

اولین پاوربانک سدیم یون جهان با ظرفیت 9 هزار میلی‌آمپرساعت معرفی شد

مقصر شماره‌ یک تورم کیست؟

استاد روابط بین الملل: زمان انتخاب‌ است

الحوثی: بمباران یمن ننگی بر گریبان آمریکاست

پیشنهاد جدید مصر برای تشکیل کشور فلسطین

کارشناس مطرح آمریکایی: امپراتوری واشنگتن به پایان رسیده است

هشدار قوه قضاییه به اخلالگران نظم عمومی در چهارشنبه آخر سال

سونامی قیمت ها در بازار طلا؛ سکه رکورد 90 میلیون تومان را زد!

یارانه دهک‌های چهارم تا نهم به حساب سرپرستان خانوار واریز شد

«پایداری» در ناپایداری

تهدید در یمن، پاسخ در عمان؟

کرملین دستورکار احتمالی تماس پوتین و ترامپ را فاش نکرد

توافق تل‌آویو و باکو برای اکتشاف گاز در آب‌های فلسطین

افزایش 5 برابری تولید زباله در تعطیلات نوروز

پیش‌بینی جمع‌آوری 16 میلیارد مترمکعب گاز همراه نفت تا پایان برنامه هفتم

گوشی فوق مقاوم 2025 سامسونگ 50 درصد سریع‌تر از مدل قبلی خواهد بود

تسهیلات اروپا به کی‌یف به 20 میلیارد یورو رسید

استقرار ناوشکن موشک‌انداز آمریکایی در مرز مکزیک

تنگه باب المندب؛ عامل بازدارندگی انصارالله در برابر حملات آمریکا