بزرگنمايي:

پیام ویژه - ایسنا /در سال‌های اخیر، صنعت برق ایران با چالش جدی «ناترازی تولید و مصرف» مواجه شده است؛ چالشی که در فصل گرما و زمان اوج مصرف، چهره واقعی خود را در قالب خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده یا اضطراری نشان می‌دهد. حالا و در آستانه تابستان 1404، اقدامات تازه‌ای برای کاهش این ناترازی در دستور کار قرار گرفته است.
افزایش مصرف برق در پی رشد جمعیت، گرمایش هوا، توسعه صنایع و استفاده گسترده از وسایل سرمایشی، باعث شده در سال‌های اخیر تراز شبکه برق منفی شود. به عبارت ساده‌تر، تولید برق کشور در بسیاری از ایام سال به‌ویژه در تابستان پاسخگوی تقاضا نیست. نتیجه این وضعیت، خاموشی‌های گسترده‌ای بوده که بارها در بخش‌های خانگی، صنعتی و کشاورزی به وقوع پیوسته است.
راهکار قانونی، صنایع، برق خود را تأمین کنند
بر اساس ماده 4 قانون مانع‌زدایی از توسعه صنعت برق، مجلس به‌صراحت اعلام کرده صنایع انرژی‌بر موظف به احداث نیروگاه برای تأمین برق مورد نیاز خود هستند. در صورت انجام ندادن این تکلیف قانونی، دولت مسئولیتی در قبال تأمین برق این صنایع در زمان کمبود نخواهد داشت.
بازار
اقدام عملی، احداث 2027 مگاوات نیروگاه توسط صنایع
مطابق اعلام توانیر، با هماهنگی صورت‌گرفته میان وزارت نیرو و صنایع بزرگ، قرار است بیش از 2027 مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی از سوی صنایع انرژی‌بر احداث شده و به شبکه سراسری برق متصل شود. این طرح‌ها در بازه اوج بار تابستان 1403 تا 1404 به بهره‌برداری می‌رسند.
مهم‌ترین نیروگاه‌هایی که به مدار می‌آیند، نیروگاه‌های گازی با ظرفیت 183 مگاوات برای هر کدام که شامل گل گهر سیرجان، چادرملو اردکان، آلومینیوم المهدی، خرم‌آباد، پتروشیمی دماوند و نگین مکران می‌شود.
 نیروگاه‌های خورشیدی نیز شامل خورشیدی مبارکه (147.5 مگاوات)، خاتون‌آباد و بن‌یَکه (30 مگاوات) نیروگاه‌های بخار بوتیا (144 مگاوات)، پارس متمرکز (160 مگاوات)، فولاد مبارکه (300 مگاوات) و سایر پروژه‌ها شامل مدیا فولاد مبارکه (40 مگاوات)، زیم‌آور ساری (108 مگاوات) است.
این ظرفیت‌ها با هدف تأمین برق صنایع و کاهش فشار از دوش شبکه سراسری برنامه‌ریزی شده‌اند. اتصال این نیروگاه‌ها به شبکه برق کشور، ضمن کاهش ناترازی، باعث پایداری بیشتر شبکه در ساعات اوج مصرف و کاهش احتمال بروز خاموشی می‌شود. از طرفی، صنایع با داشتن منبع اختصاصی تأمین برق، تاب‌آوری بیشتری در برابر نوسانات شبکه خواهند داشت.
راهکارهای مکمل برای عبور از بحران برق
علاوه بر توسعه تولید، باید اقداماتی همچون اصلاح الگوی مصرف برق در بخش خانگی و تجاری، افزایش بهره‌وری نیروگاه‌ها و کاهش تلفات شبکه، سرمایه‌گذاری گسترده‌تر در انرژی‌های تجدیدپذیر، هوشمندسازی شبکه و توسعه ابزارهای کنترل بار و تقویت دیپلماسی انرژی برای واردات برق در مواقع بحران به‌صورت جدی دنبال شود.
افزایش تولید و کاهش تلفات در دستور کار
عباس علی‌آبادی - وزیر نیرو به‌تازگی با اشاره به ورود نیروگاه‌های تجدیدپذیر به مدار تولید، از بهبود وضعیت تأمین برق در تابستان امسال خبر داد و گفت: تاکنون حدود 5800 مگاوات ظرفیت جدید به شبکه اضافه یا از محدودیت خارج شده و نیروگاه رودبار نیز اخیراً وارد مدار شده است.
وی افزود: سال گذشته 380 میلیارد کیلووات‌ساعت برق تولید شد که بخشی از آن به‌دلیل تلفات فنی و غیرفنی به مصرف مفید نرسید. امسال تمرکز وزارت نیرو بر افزایش تولید و کاهش تلفات غیرمجاز خواهد بود.
وی همچنین با اشاره به محدودیت‌های سوخت در زمستان گذشته گفت: بسیاری از واحدهای حرارتی فرصت تعمیرات نداشتند، اما با تلاش شبانه‌روزی کارکنان، تعمیرات به‌خوبی جبران شده است. او هشدار داد که تابستان امسال نیز ممکن است مشکلات سوخت تکرار شود اما برای مشترکان پرمصرف، محدودیت‌هایی در نظر گرفته خواهد شد تا مدیریت مصرف بهتر صورت گیرد.
حرکت صنایع انرژی‌بر به سمت احداث نیروگاه اختصاصی، گامی مثبت و موثر در مسیر حل بحران ناترازی برق است. اما این تنها بخشی از راه‌حل است. آینده صنعت برق در گرو اقدام هم‌زمان در سه محور اصلی «تولید، مصرف و بهره‌وری» خواهد بود. اگر این روند با سیاست‌گذاری هوشمندانه و حمایت‌های جدی ادامه یابد، عبور بدون خاموشی از تابستان‌های آینده چندان دور از دسترس نخواهد بود.