پیام ویژه - خراسان /بانک مرکزی سقف های جدید وام ودیعه مسکن را اعلام کرد که نشان می دهد مبلغ عمومی این وام نسبت به سال گذشته حدود 40 درصد افزایش یافته است. با این حال این سوال مطرح است که آیا دست اندازهای پیشین برای دریافت این وام همچنان در سال جدید نیز وجود خواهد داشت؟ 
 یک شنبه این هفته، شورای عالی مسکن در جلسه ای، کلیات وام ودیعه مسکن در سال جاری را مشخص کرد. در این زمینه، دیروز معاون سیاست‎گذاری پولی بانک مرکزی، جزئیات بیشتری از این وام را اعلام کرد که نشان می دهد سقف این تسهیلات در حدود 40 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته و البته برخلاف آن چه گفته می شد، دهک 4 از فهرست تسهیلات قرض الحسنه ودیعه مسکن حذف شده است. با این حال، از آن جایی که مستاجران در سال های اخیر با مشکلات متعدد دریافت این وام روبه رو بوده اند سوال اصلی این‎جاست که آیا موانع دریافت این وام در سال جدید نیز ادامه خواهد یافت؟
به گزارش خراسان، معاون بانک مرکزی، دیروز جزئیاتی را درباره سقف فردی وام ودیعه مسکن که کلیات آن در جلسه اخیر شورای عالی مسکن به تصویب رسیده بود، اعلام کرد.
وام قرض الحسنه 400 میلیون تومانی به 3 دهک
بازار

بر این اساس به مستاجران تحت پوشش نهادهای حمایتی کمیته امداد، سازمان بهزیستی، خانواده شهدا، جانبازان و رزمندگان معسر تسهیلات قرض الحسنه مسکن محرومان (اعم از ساخت، خرید و کمک ودیعه مسکن) تعلق می گیرد. در این زمینه معرفی و تایید متقاضیان توسط دستگاه های ذی‎ربط و همچنین تایید سامانه رفاه ایرانیان مبنی بر قرارداشتن متقاضی در سه دهک اول درآمدی ضروری است. بانک مرکزی در حالی دامنه این تسهیلات را سه دهک کم درآمد اعلام کرده است که شورای عالی مسکن، آن را 4 دهک اعلام کرده بود. در این زمینه باید منتظر جزئیات بیشتر این تسهیلات نظیر نرخ سود و دوره بازپرداخت باشیم.
افزایش تا 40 درصدی تسهیلات ودیعه مسکن
معاون سیاست‎گذاری پولی بانک مرکزی همچنین سقف تسهیلات ودیعه مسکن در سال جاری را اعلام کرد. بر این اساس سقف فردی این تسهیلات در تهران از 200 به 275 میلیون تومان، در مراکز استان ها از 150 به 210 میلیون تومان، در سایر شهرها از 100 به 140 میلیون تومان افزایش یافته است. این وام برای روستاها نیز از 40 میلیون تومان به 55 میلیون تومان رسید. مقایسه ارقام وام جدید با وام قبلی، رشد تا 40 درصدی این تسهیلات را نشان می دهد که از نرخ تورم 32.5 درصدی تورم در سال گذشته، بیشتر است.
حساب و کتاب اقساط وام ودیعه جدید
 تا لحظه تنظیم این گزارش، جزئیات بیشتری از وام ودیعه مسکن منتشر نشده است. با این حال، اگر نرخ سود این تسهیلات را به مانند دوره قبل 23 درصد و دوره بازپرداخت آن را نیز 5 ساله در نظر بگیریم، اقساط این تسهیلات برای مستاجران تهرانی به حدود 7 میلیون و 750 هزار تومان، برای مستاجران مراکز استان ها به 5 میلیون و 920 هزار تومان، برای مستاجران سایر شهرها به حدود 4 میلیون تومان و برای مستاجران در روستاها به حدود یک میلیون و 550 هزار تومان خواهد رسید.

​​​​​
همچنین از منظر کلی، مستاجران تهرانی، حدود 465 میلیون تومان، مستاجران مراکز استان ها در حدود 355 میلیون تومان، مستاجران سایر شهرها 236 میلیون تومان و مستاجران روستاها 93 میلیون تومان بازپرداخت تسهیلات خواهند داشت.
وام ودیعه به چه کسانی پرداخت می شود؟
برخی از شرایط دریافت این تسهیلات به شرح زیر است:
1-اجاره نامه ثبت شده در سامانه املاک و اسکان و دارای کد رهگیری
2- متقاضی و همسر وی در زمان ثبت نام نباید دارای مسکن یا زمین مسکونی ملکی باشند.
3-متقاضی می بایست متاهل باشد. چنان چه مجرد باشد، در خصوص مردان می بایست بالای 45 سال سن و در خصوص زنان می بایست بالای 35 سال سن داشته باشد. توضیحات ارائه شده در برخی منابع حاکی از این است که منظور از مرد مجرد، یعنی دارای طلاق‎نامه رسمی و فرزند، و منظور از زن مجرد یعنی زنان خودسرپرست.
4-متقاضی و همسر وی نباید دارای تسهیلات جاری در بخش مسکن (شامل ساخت، خرید، جعاله و ودیعه) باشند.
شرایط دشوار کارگران مستاجر
بررسی بازار اجاره بها نشان می دهد در صورتی که یک کارگر مستاجر در شهری مانند مشهد بخواهد صرفاً روی وام ودیعه مسکن به عنوان مبلغی تقریباً معادل رهن کامل حساب کند، امکان اجاره واحد مسکونی را تنها در مناطق حاشیه ای تر یا پایین تر شهر خواهد داشت. در آن صورت اقساط وام ودیعه در مشهد (حدود 6 میلیون تومان با فرض نرخ سود 23 درصدی همچنین دوره بازپرداخت 5 ساله)، معادل حدود 43 درصد حداقل دستمزد یک کارگر متاهل خواهد بود و متقاضی مذکور، تنها امکان هزینه‌کرد 8 میلیون تومانی برای سایر مخارجش دارد. با این حال دسترسی چنین متقاضی ای به وام ودیعه مسکن، می تواند به وی در شرایط کنونی بازار اجاره که موجران عمدتاً متقاضی دریافت قرض الحسنه (رهن) هستند، تا حدی کمک کننده باشد.
هفت خان های گذشته برای دریافت وام تکرار می شود؟
وام ودیعه مسکن همان گونه که از نام و شرایط دریافتش پیداست، پس از امضای قرارداد اجاره امکان تخصیص پیدا می کند. با این حال، یک مسئله مهم متقاضیان در برابر چنین تسهیلاتی، بوروکراسی کند برخی بانک ها برای پرداخت این وام بوده است. به گونه ای که متقاضی مجبور بوده، به هر سختی ای و برای تادیه تعهدات قرارداد خود، ابتدا مبلغی معادل وام اجاره را از طرق دیگر تهیه کند و این موضوع فشار مضاعفی به این مستاجران وارد کرده است.
مسئله مهم دیگر، سرباز زدن موجران از ثبت قراردادهای اجاره و همچنین صدور کد رهگیری در بنگاه های املاک است. چرا که در آن صورت موجر و بنگاه املاک وارد چرخه شناسایی مالیاتی (با توجه به شرایط قانون) می شوند. برای همین چنین تخلفاتی آن هم با توجه به شرایط دشوار بازار اجاره برای مستاجران، به یک مانع مهم برای دریافت این وام تبدیل شده است.
اگر موارد فوق را نیز در نظر نگیریم، سنگ اندازی برخی بانک ها در برابر متقاضیان این وام چالش مهم دیگری را برای متقاضیان شکل داده است. به عنوان مثال مشاهده شده که بانک ها در پرداخت وام ودیعه به متقاضیان مجرد واجد شرایط، اقدام به اعمال شرایط سلیقه ای دیگری نیز کرده و آن ها را در اولویت پایین تر از خانوارهای دارای تاهل قرار داده اند. این در حالی است که در بین مجردها، زنان سرپرست خانوار، متقاضیانی که همسر خود را از دست داده اند و ... وجود دارد.
سخت گیری برای ضامن به دلیل رتبه اعتباری پایین و تمام شدن سهمیه نیز از جمله دیگر موانع مهم پیش روی متقاضیان وام ودیعه مسکن در سال گذشته بوده است.
با این حال به نظر می رسد بانک مرکزی می بایست با تقویت ابزارهای نظارتی خود در سال جدید تا حد امکان جلوی اعمال سلیقه بانک ها و همچنین روند کند تخصیص وام ودیعه مسکن را بگیرد.