بزرگنمايي:

پیام ویژه - ایران /متن پیش رو در ایران منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
زمزمه‌ها درباره رفع فیلترینگ «تلگرام» و «یوتیوب» تا قبل از آمدن سال جدید، درحال تبدیل شدن به یک گفت‌وگوی عمومی آشکار و صریح است.

دیروز سخنگوی دولت بود که فرآیند تبدیل این زمزمه‌ها به یک گفت‌وگوی عمومی و جدی را محکم کرد. اظهارات سخنگوی دولت هم پس از اظهارات آذری جهرمی، وزیر اسبق ارتباطات و فناوری اطلاعات مطرح شد.
روز گذشته ابتدا محمدجواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات دولت دوازدهم چراغ اظهار نظر درباره رفع فیلترینگ «تلگرام» و «یوتیوب» تا پایان سال را روشن کرد. آذری جهرمی ابتدا با اشاره به اینکه «من از روند اقدامات دولت محترم درباره سیاستگذاری فضای مجازی اطلاعی ندارم و به همان میزانی خبر دارم که در اخبار عمومی طرح می‌شود» اضافه کرد: «خبرنگاری از من درباره اقدامات دولت درباره رفع فیلترینگ پرسید و من گفتم همان گونه که سخنگوی دولت گفته‌اند؛ رئیس محترم جمهوری بر رفع فیلتر دو سکوی تلگرام و یوتیوب تا قبل از عید تأکید دارند.»
آذری جهرمی پس از بیان این توضیحات، از ارباب رسانه و جراید تقاضا کرد از جانب او مطلبی درباره قطعی و حتمی بودن رفع فیلتر این دو سکو یا پلتفرم اعلام نکنند، زیرا «عده‌ای این اظهار نظرها را بهانه‌ای برای تشدید اختلاف سیاسی در کشور و جلوگیری از حق طبیعی ملت در دسترسی عزتمندانه به اینترنت و رفع فیلتر سکوهای اینترنتی خواهند کرد.»
بعد از انتشار این مطلب آذری جهرمی، به‌ویژه پس از تأکید او مبنی بر اینکه «رئیس محترم جمهوری بر رفع فیلتر دو سکوی تلگرام و یوتیوب تا قبل از عید تأکید دارند» خبرنگار «خبرآنلاین» از سخنگوی دولت این مطلب را جویا شد و پرسید آیا «تلگرام» و «یوتیوب» تا آخر سال رفع فیتلر می‌شوند؟ فاطمه مهاجرانی این طور پاسخ داد: «من درباره اظهارات ایشان (یعنی آذری جهرمی) نمی‌توانم اظهار نظر کنم. اما امیدوار هستیم که گشایش‌هایی اتفاق بیفتد.»
سخنگوی دولت در پاسخ به اینکه چرا خبری درباره این موضوع نمی‌دهید، گفت: «اگر خبر بدهیم اما محقق نشود، ناامیدی ایجاد خواهد شد. لذا ترجیح می‌دهم اکنون ابراز امیدواری کنم تا ا‌ن‌شاءالله محقق شود.»
اولین بار خود فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت بود که این خبر را اعلام کرد. مهاجرانی 24 بهمن ماه در حاشیه جلسه هیأت وزیران تقریباً همین ادعا را مطرح و اظهار کرد که «رفع فیلترینگ این دو سکو در دستور کار شورای عالی فضای مجازی و وزیر ارتباطات قرار دارد، اما قول نمی‌دهم چون بد قولی کار زشتی است.»
با وجود اینکه سخنگوی دولت این مطلب را در بهمن ماه اعلام کرد، سوم بهمن ماه احمد فاطمی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس گفت که «ظرف 6 ماه آینده شاهد رفع فیلترینگ تلگرام و اینستاگرام خواهیم بود.»
با اظهار نظر این نماینده، مسأله رفع فیلتر و اینکه اساساً قرار است چه سکویی و چه زمانی رفع فیلتر شود باز هم در ابهام قرار گرفت. فاطمی، عضو کمیسیون اجتماعی بعد از آن اظهارنظر هیچ توضیح دیگری نداد تا دیروز که آذری جهرمی و سخنگوی دولت بار دیگر مسأله رفع فیلتر را تازه کردند و ابعاد جدیدی به آن بخشیدند.
باید به همه این زمزمه‌ها، اظهار نظر سعیدرضا عاملی، عضو شورای عالی فضای مجازی را هم اضافه کرد. عاملی در پاسخ به این سؤال «ایران» که رفع فیلترینگ اعلام شده درباره «تلگرام» و «یوتیوب» چه زمانی اتفاق خواهد افتاد، گفت: «در حال حاضر طرح جدیدی در ارتباط با رفع فیلترینگ در شورا مطرح نشده است.»
اظهار نظر عاملی مسأله را پیچیده‌تر می‌کند، به این صورت که همزمان با تأکید اعضای دولت مبنی بر در دستور کار قرار داشتن رفع فیلتر حداقل دو سکو تا پایان سال، یک عضو شورای عالی فضای مجازی به عنوان نهاد تصمیم‌گیر اعلام می‌کند که تاکنون چنین طرحی در شورا مطرح نشده است. به رغم همه اینها، شواهد و گمانه‌های دیگر مطرح در حواشی این موضوع، نشان می‌دهد موضوع رفع فیلتر دو سکو تا پایان سال جدی است، یا آن طور که آذری جهرمی گفته است، رئیس جمهوری بر برداشتن این گام تا قبل از پایان سال تأکید دارد. اما آنچه همچنان این امر را مبهم نگاه می‌دارد، این است که دولت تلاش دارد این اقدام نه از مسیر هزینه‌سازی سیاسی یا دستاوردسازی سیاسی، بلکه از طریق وفاق ملی دنبال شود. همچنان که در رفع فیلتر «واتساپ» و «گوگل پلی» دولت هیچ گاه از آن یک دستاورد نساخت، در رفع مزاحمت‌های اجتماعی و فضای مجازی دیگر از زندگی مردم نیز همین رویه تکرار خواهد شد. تحلیلگران سیاسی از این روند به عنوان «حرکت چراغ خاموش» یاد می‌کنند؛ هدفی که قرار است یک دستاورد ملی داشته باشد و به یک بازی برد-برد تبدیل شود، نه یک بازی که در آن یک طرف ببرد و طرف دیگر ببازد.