بزرگنمايي:

پیام ویژه - ایرنا / تحقیقات نشان می‌دهد که واحد 8200 ارتش رژیم صهیونیستی با بهره‌گیری از حجم گسترده‌ای از ارتباطات شنودشده فلسطینیان، یک مدل هوش مصنوعی مشابه چت جی پی تی ساخته که هدف آن ارتقای قابلیت‌های جاسوسی این نهاد نظامی است.
به گزارش روزنامه گاردین، تحقیقات مشترک روزنامه گاردین با نشریه فلسطینی +972 Magazine و رسانه عبری Local Call نشان می‌دهد که واحد 8200، شاخه شنود الکترونیکی ارتش رژیم صهیونیستی، مدل هوش مصنوعی خود را با استفاده از حجم زیادی از مکالمات تلفنی و پیام‌های متنی به زبان عربی که از سرزمین‌های اشغالی جمع‌آوری شده، آموزش داده است.
بر اساس اطلاعات منابع آگاه، این واحد با هدف ایجاد یک ابزار پیچیده مشابه چت‌بات کار خود را آغاز کرد تا بتواند به سؤالات درباره افرادی که تحت نظر دارد، پاسخ دهد و در تحلیل داده‌های گسترده نظارتی نقش داشته باشد.
این واحد پس از آغاز جنگ غزه در اکتبر 2023 (مهر ماه)، روند توسعه این سیستم را تسریع کرد.
ساخت مدل زبانی گسترده با داده‌های نظارتی
بازار
توسعه این مدل زبانی بزرگ (LLM) که از یادگیری عمیق برای تولید متن مشابه گفتار انسانی بهره می‌برد، تا حدودی در یک سخنرانی عمومی که کمتر مورد توجه قرار گرفت، فاش شد. چاکد راجر جوزف سیدوف، یکی از فناوران سابق اطلاعات نظامی که بر این پروژه نظارت داشت، در این سخنرانی گفت: ما سعی کردیم بزرگ‌ترین مجموعه داده ممکن را ایجاد کنیم و همه داده‌هایی را که دولت رژیم صهیونیستی تاکنون به زبان عربی در اختیار داشته، جمع‌آوری کنیم. وی افزود که این مدل به «مقادیر روانی از داده» نیاز داشت.
سه مقام سابق اطلاعاتی که از این پروژه اطلاع داشتند، وجود این مدل را تأیید و جزئیاتی درباره ساخت آن ارائه کرده‌اند. منابع دیگر نیز توضیح داده‌اند که واحد 8200 پیش از این پروژه، مدل‌های یادگیری ماشینی در مقیاس کوچک‌تر را مورد استفاده قرار داده بود.
یک منبع آگاه از روند توسعه این مدل مدعی شد که این هوش مصنوعی قدرت ارتش رژیم صهیونیستی را چند برابر می‌کند و تنها به جلوگیری از حملات مسلحانه محدود نیست، بلکه امکان ردیابی فعالان حقوق بشری و نظارت بر ساخت‌وسازهای فلسطینی در منطقه C کرانه باختری را نیز فراهم می‌کند. به گفته این منبع، این ابزارها قابلیت گسترده‌ای برای جمع‌آوری اطلاعات درباره فعالیت‌های افراد در کرانه باختری دارند.
نظارت گسترده و پیامدهای امنیتی و حقوق بشری
اطلاعات مربوط به این مدل جدید نشان می‌دهد که واحد 8200 محتوای مکالمات شنود شده را در مقیاسی گسترده ذخیره کرده و به گفته مقام‌های اطلاعاتی رژیم صهیونیستیی و غربی، این اقدام از طریق نظارت فراگیر بر ارتباطات فلسطینیان امکان‌پذیر شده است.
این پروژه نشان می‌دهد که چگونه این واحد، مشابه بسیاری از آژانس‌های اطلاعاتی در جهان، در تلاش است از پیشرفت‌های هوش مصنوعی برای انجام تحلیل‌های پیچیده و پردازش حجم عظیمی از اطلاعات استفاده کند. با این حال، کارشناسان و فعالان حقوق بشر هشدار داده‌اند که ادغام این سیستم‌ها در تحلیل اطلاعاتی می‌تواند سوگیری‌ها را تشدید کند و به دلیل ماهیت غیرشفاف این فناوری‌ها، مشخص نیست که نتیجه‌گیری‌های آن‌ها چگونه به دست آمده است.
زک کمپبل، پژوهشگر ارشد سازمان دیده‌بان حقوق بشر، نگرانی خود را از این که این ابزار در تصمیم‌گیری‌های مهم درباره زندگی فلسطینیان تحت اشغال نظامی استفاده شود، ابراز کرد و گفت: این یک ماشین حدس‌زننده است و این حدس‌ها در نهایت می‌توانند برای متهم کردن افراد مورد استفاده قرار گیرند.
سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی از پاسخ به پرسش‌های گاردین درباره این مدل زبانی خودداری کرد، اما اعلام کرد ارتش از روش‌های اطلاعاتی مختلف برای شناسایی و خنثی‌سازی آنچه فعالیت‌های تروریستی سازمان‌های دشمن در خاورمیانه خواند، استفاده می‌کند.
ساخت مدل بر پایه مکالمات غیررسمی
واحد 8200 طی سال‌های اخیر ابزارهای مختلفی مبتنی بر هوش مصنوعی توسعه داده است. این واحد سیستم‌هایی مانند «گاسپل» و «لاوندر» را در جنگ غزه به کار گرفت که نقش کلیدی در شناسایی اهداف برای حملات هوایی داشتند.
پس از معرفی چت جی پی تی در سال 2022 (1401 شمسی)، متخصصان هوش مصنوعی این واحد تصمیم گرفتند ابزاری مشابه آن بسازند. در ابتدا، آن‌ها برای آموزش مدل در مقیاس بزرگ با مشکل مواجه شدند و حتی از OpenAI درخواست کردند که چت جی پی تی را روی سیستم‌های امنیتی نظامی اجرا کند، اما این درخواست رد شد.
با بسیج صدها هزار نیروی ذخیره ارتش رژیم صهیونیستی پس از حمله حماس در هفتم اکتبر (16 مهر)، تعدادی از متخصصان حوزه LLM که در شرکت‌های فناوری مانند گوگل، متا و مایکروسافت کار می‌کردند، به واحد 8200 بازگشتند. به گفته منابع آگاه، این تیم کوچک برای ساخت یک مدل زبانی عربی فعالیت خود را آغاز کرد اما دریافت که مدل‌های موجود تنها به زبان عربی رسمی آموزش دیده‌اند، نه عربی محاوره‌ای که در مکالمات روزمره استفاده می‌شود.
به همین دلیل، این واحد تمامی داده‌های صوتی و متنی عربی‌ای را که تاکنون جمع‌آوری کرده بود، در یک پایگاه مرکزی گردآوری کرد و در نهایت، مدل بر اساس حدود 100 میلیارد کلمه آموزش داده شد. یکی از منابع آگاه گفت این مجموعه داده‌ها شامل لهجه‌های فلسطینی و لبنانی بود و سیدوف در سخنرانی خود گفت: ما فقط روی لهجه‌هایی تمرکز کردیم که از ما نفرت دارند.
پیامدهای امنیتی و انتقادات حقوق بشری
بسیاری از آژانس‌های اطلاعاتی جهان در حال آزمایش مدل‌های زبانی مشابه هستند، اما برخی مقامات سابق امنیتی آمریکا و انگلیس معتقدند که رژیم صهیونیستی در ادغام این سیستم‌ها در تحلیل اطلاعاتی، خطرات بیشتری را می‌پذیرد.
نظارت گسترده و پردازش خودکار داده‌ها این امکان را فراهم می‌کند که افراد بر اساس مکالمات روزمره مورد هدف قرار گیرند. برخی منابع تأیید کرده‌اند که مدل‌های پیشین هوش مصنوعی ارتش رژیم صهیونیستی در افزایش شمار بازداشت‌ها در کرانه باختری نقش داشته‌اند.
کارشناسان هشدار داده‌اند که مدل‌های زبانی بر اساس احتمالات کار می‌کنند و در برخی موارد، خروجی‌های آن‌ها می‌تواند اشتباه باشد. برای مثال، در نوامبر 2023، یک حمله هوایی رژیم صهیونیستی در غزه که به کشته شدن چهار نفر، از جمله سه دختر نوجوان، انجامید، احتمالاً بر اساس داده‌های یک مدل هوش مصنوعی انجام شده بود.
با این حال، سخنگوی ارتش رژیم صهیونیستی در پاسخ به سؤالات گاردین درباره نحوه اطمینان از دقت این مدل‌ها و حفاظت از حریم خصوصی فلسطینیان، تنها اعلام کرد که ارتش رژیم صهیونیستی یک فرایند دقیق را در استفاده از فناوری‌های اطلاعاتی خود به کار می‌گیرد.