بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
ساعاتی پس از دریافت نامه رئیس‌جمهور آمریکا برای مقامات ارشد ایران، سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه از بررسی این نامه خبر داد. همزمان اسماعیل بقایی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی نیز با بیان اینکه نامه رئیس‌جمهور آمریکا در حال بررسی است، گفت: پس از ارزیابی و بررسی‌های کامل در خصوص نحوه واکنش تصمیم‌گیری خواهد شد. علی لاریجانی، مشاور رهبر انقلاب هم تاکید کرده اگر الفاظ ترامپ درباره صلح محتوای واقعی داشته باشند، یک تغییر مهم در تاریخ آمریکاست. با این حال بعید می‌دانیم کسی به الفاظ ترامپ اهمیت دهد، مگر اینکه ثابت کند.
انور قرقاش، مشاور دیپلماتیک رئیس امارات متحده عربی که عصر روز چهارشنبه 22 اسفند در راس هیاتی رسمی وارد تهران شده بود در دیدار با سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه نامه‌ای را از طرف رئیس‌جمهور آمریکا تحویل داد. دونالد ترامپ روز 17 اسفندماه در مصاحبه با شبکه خبری فاکس بیزینس از ارسال نامه‌ای به رهبر معظم ایران خبر داده بود.
دو فرضیه
از زمان دریافت نامه و حتی روزها قبل از آن، محتوای این نامه محل گمانه‌زنی‌های مختلفی بوده است. فرضیه اول که عموما از سوی رسانه‌ها و تحلیلگران اصولگرا مطرح می‌شود، این نامه را چیزی بیش از صرف فشار نمی‌دانند. این گروه نامه ترامپ را فشار جدید بر ایران برای تن دادن به مذاکره می‌دانند که سعی دارد از طریق یک اقدام نمادین که مخاطب آن رسانه‌ها و افکار عمومی هستند، تهدید و فشار را تشدید کند. در مقابل عده‌ای دیگر از تحلیلگران معتقدند واکنش ایران که اعلام کرده نامه در حال بررسی است، بیانگر جزئیات مهمی است که پیام ترامپ را فراتر از صرف دعوت به مذاکره یا تهدید همراه می‌کند. تاکید برخی رسانه‌ها و تحلیلگران مبنی بر اینکه نامه در سطوح کارشناسی، تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در حال بررسی است گواهی بر این مدعاست. ‌نامه ترامپ در حال بررسی دقیق و کارشناسی است.
مصطفی نجفی، تحلیلگر مسائل ایران در این خصوص معتقد است: قرار بر این است اگر روزنه‌ای در این نامه برای دیپلماسی و گفت‌وگو وجود داشته باشد، از آن بهره‌برداری شود. همچنین قرار است دلایل رد(با احتمال بیشتر) یا شاید تایید بخشی از آن نیز به اطلاع عموم رسانده شود. نخستین بار است که نامه یک رئیس‌جمهور آمریکا به ایران جنبه عمومی پیدا کرده و قرار است حداقل بخشی از آن با افکار عمومی در میان گذاشته شود.
گزاره دیگری که در تایید این فرضیه مطرح می‌شود در میان بودن پای یک پیشنهاد اقتصادی است که به ویژه پای امارات به عنوان میانجی را در روابط ایران و آمریکا باز کرده است. اینکه چرا نامه نه از سوی سوئیس، قطر یا عمان بلکه از سوی ابوظبی تحویل تهران داده شده است، بیانگر این واقعیت است که نامه ترامپ محتوایی دارد که قابل سنجش و اندازه‌گیری است و برای جلب نظر تهران تنظیم شده است.
نشانه‌ها چه می‌گویند؟
کوروش احمدی، دیپلمات بازنشسته در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به بررسی این دو فرضیه پرداخته است. احمدی معتقد است: نشانه‌ جدی و امیدوارکننده‌ای مبنی بر اینکه محتوای نامه مثبت باشد به چشم نمی‌خورد. دونالد ترامپ در مصاحبه‌ای که طی آن ارسال این نامه را اعلام کرد صحبت از «یا معامله یا منازعه» کرد و در دوره اخیر نیز به دفعات این موضع‌ را اعلام کرده است. بستر فعلی با بستری که باراک اوباما در آن نامه نوشت متفاوت است. اوباما پیش از ارسال نامه یکسری اقدامات مثبت انجام داد. اما امروز فضا توام با تنش و تهدید است و در نتیجه شاید محتوای نامه بی‌رابطه با این بستری که آمریکایی‌ها ایجاد کرده‌اند نباشد. 
این کارشناس با اشاره به اینکه چرا ایران هنوز جواب نامه را نداده و در حال بررسی آن است، می‌گوید: باید گفت که این روند طبیعی است و ایران باید با برخی کشورهایی که روابط نزدیک‌تری با آنها دارد مانند چین و روسیه مشورت داشته باشد. همچنین تهران باید تصمیم بگیرد که آیا می‌خواهد موضع خود را علنی اعلام کند یا در یک نامه و به صورت غیرعلنی. ممکن است ایران بخواهد پیشنهاد متقابلی بدهد یا بدون پیشنهاد پاسخ بدهد ولی هنوز مشخص نیست که تهران در پاسخ به نامه ترامپ چه خواهد کرد. 
احمدی اظهار کرد: اما اگر پاسخ تهران به مذاکره منفی باشد، حداقل اتفاقی که می‌افتد این است که تحریم‌ها پابرجا می‌ماند و حتی تشدید می‌شود. در خصوص اقدام نظامی احتمالی باید گفت که حتی اگر ترامپ بخواهد این گزینه را عملی کند هنوز هفته‌ها و شاید ماه‌ها با آن فاصله داریم. حتی ممکن است رئیس‌جمهور آمریکا دیگر نخواهد این گزینه را در دستورکار داشته باشد و منتظر بماند ببیند که آیا تحریم‌ها اثری خواهد داشت یا خیر. همچنین شاید تا مادامی که ایران اقدامی برای تسلیحاتی کردن برنامه هسته‌ای‌اش انجام نداده، اقدام نظامی در دستورکار قرار نگیرد. در نهایت ممکن است مذاکرات محدود و غیرمستقیمی با هدف کاهش تنش بین ایران و آمریکا انجام بگیرد، اما مساله اینجاست که ابعاد نمایشی ماجرا برای ترامپ بسیار مهم است و بعید است که وی با توجه به سابقه‌ای که دارد به مذاکرات غیرمستقیم در سطوح میانی کارشناسی رضایت دهد.
بازار