بزرگنمايي:

پیام ویژه - دنیای اقتصاد /متن پیش رو در دنیای اقتصاد منتشر شده و بازنشرش در آخرین خبر به معنای تاییدش نیست
در طول نزدیک به 16ماه جنگ در غزه، سیاستمداران و تحلیلگران درباره پیشنهادهای متفاوت برای حکومت پس از جنگ غزه بحث کردند؛ اما درحالی‌که جنگ ادامه داشت، هیچ جهت‌گیری روشنی ظاهر نشد. با برقراری آتش‌بس شکننده و درحالی‌که اسرائیل و حماس برای مذاکره به‌منظور تمدید آتش‌بس آماده می‌شوند، چهار مدل یا الگو برای آینده غزه مطرح شده است. «پاتریک کینگزلی» در گزارش 3فوریه در نیویورک‌تایمز نوشت، حماس ضعیف شده اما تسلیم نشده و هنوز بیشتر این منطقه را در کنترل دارد و در تلاش است تا این قدرت را مستحکم کند. بر اساس شرایط آتش‌بس، اسرائیل قرار است به تدریج از غزه عقب‌نشینی کند؛ اما نیروهایش هنوز بخش‌های کلیدی این قلمرو را در اشغال دارند. رهبران راست‌گرای اسرائیل می‌خواهند که نیروهایشان این کنترل را همچنان حفظ کنند و گسترش دهند؛ حتی اگر به معنای شروع مجدد جنگ باشد.
گروهی از پیمانکاران امنیتی خارجی مدل دیگری را ارائه می‌دهند. به دعوت اسرائیل، آنها در حال اجرای یک ایست بازرسی در یک گذرگاه مهم در شمال غزه هستند و وسایل نقلیه را از نظر وجود سلاح بررسی می‌کنند. برخی از مقامات اسرائیلی می‌گویند این فعالیت می‌تواند به نظارت بین‌المللی در یک منطقه بسیار گسترده‌تر تبدیل شود که شامل کشورهای عربی به جای پیمانکاران خصوصی می‌شود. در جنوب، نمایندگان تشکیلات خودگردان فلسطین شروع به کار در یک گذرگاه مرزی با مصر کرده و با مقامات امنیتی اروپایی همکاری کردند. این تشکیلات که در سال2007 کنترل غزه را به حماس واگذار کرد، امیدوار است که بتواند به مرور این تلاش‌ها را در سراسر این قلمرو تکرار کند و بار دیگر کنترل خود را بر غزه به‌دست آورد. در حال حاضر، مشخص نیست که کدام الگو به‌عنوان مدل غالب ظاهر خواهد شد. نتیجه احتمالا تا حد زیادی به ترامپ بستگی دارد که دیروز سه‌شنبه (16بهمن) در واشنگتن با بنیامین نتانیاهو درباره آینده غزه گفت‌وگو کرد. عربستان سعودی در صورت موافقت برای ایجاد روابط رسمی با اسرائیل -در ازای یک ساختار حکومتی خاص در غزه- می‌تواند ورق را برگرداند.
1- حکومت حماس
حماس هنگام آزادی گروگان‌ها در روزهای اخیر، این نکته را آشکار ساخت که همچنان نیروی مسلط فلسطینی در میدان است. صدها نیروی نقابدار حماس در هر نقطه آزادسازی جمع می‌شوند و این حس را القا می‌کردند که این گروه، اگرچه در 16ماه جنگ زیر ضرب بوده است؛ اما همچنان مسوول است. مقامات امنیتی حماس نیز دوباره ظاهر شده‌اند تا نظم را در سرتاسر این قلمرو برقرار کرده، خودروها را غربال و سعی در خنثی کردن مهمات منفجرنشده داشته باشند. ماموران شهرداری نیز اقدام به جابه‌جایی آوار کرده‌اند. برای اکثر اسرائیلی‌ها، حضور حماس ناخوشایند است. اگر حماس با آزادی تمام گروگان‌های باقی‌مانده در غزه موافقت کند، ممکن است برخی [در اسرائیل] آن را بپذیرند. برخی دیگر، به‌ویژه در جناح راست اسرائیل، می‌خواهند جنگ را از سر بگیرند، حتی اگر به قیمت جان برخی از آن اسرا تمام شود تا حماس را مجبور به خروج کنند. اگر حماس در قدرت بماند، بازسازی غزه بدون حمایت خارجی برای این گروه دشوار خواهد بود. از آنجا که بسیاری از کمک‌کنندگان خارجی به احتمال زیاد از کمک کردن خودداری خواهند کرد مگر اینکه حماس کناره‌گیری کند، این امکان وجود دارد که این گروه به‌جای ادامه حکمرانی بر یک سرزمین بایر غیرقابل کنترل، قدرت را به میل خود به رهبری جایگزین فلسطین واگذار کند. در مذاکراتی که با میانجیگری مصر انجام شد، نمایندگان حماس گفتند که می‌توانند مسوولیت‌های اداری را به کمیته‌ای متشکل از تکنوکرات‌های فلسطینی واگذار کنند؛ اما بعید است که این گروه با میل خود شاخه مسلح خویش را منحل کند؛ حتی اگر اداره امور غیرنظامی غزه را متوقف کند.
2- اشغال اسرائیل
هنگامی که آتش بس در ماه گذشته آغاز شد، اسرائیل کنترل منطقه حائل در امتداد مرزهای غزه را به وسعت چند صد یارد حفظ کرد. برای پایان دادن به جنگ و آزادی همه گروگان‌ها در غزه، اسرائیل در نهایت باید از این سرزمین خارج شود؛ اما این برای اعضای مهم ائتلاف نتانیاهو غیرقابل تصور است؛ به این معنی که او ممکن است اشغال اسرائیل را تمدید کند یا حتی آن را گسترش دهد تا از فروپاشی ائتلاف خود جلوگیری کند. با این حال، برای انجام این کار، نتانیاهو احتمالا به حمایت دولت ترامپ نیاز دارد که نشان داده است می‌خواهد آتش‌بس را برای آزادی همه گروگان‌ها تمدید کند. بازگشت به جنگ همچنین احتمال دستیابی به توافق کوتاه‌مدت بین اسرائیل و عربستان سعودی را از بین می‌برد؛ یک دستاورد بزرگ بین‌المللی که نتانیاهو مدت‌ها آرزویش را داشت.

3- یک نیروی بین‌المللی
هنگامی که نیروهای اسرائیلی هفته گذشته از بخش اعظم کریدور نتزاریم، منطقه ای استراتژیک که شمال و جنوب غزه را به هم متصل می‌کند، عقب‌نشینی کردند، به گروهی از پیمانکاران امنیتی خارجی اجازه دادند تا خلأ را پر کنند.پیمانکاران به رهبری گارد امنیتی مصر، ترافیک شمال را برای یافتن سلاح بررسی می‌کنند، به این امید که تلاش‌های حماس برای تسلیح مجدد شبه‌نظامیانش در شمال غزه را کاهش دهند.دو شرکت آمریکایی در این فرآیند مشارکت دارند، اما مشخص نیست که آنها چه نقشی در زمین دارند.در حال حاضر، این روند یک آزمون کوچک مقیاس بدون دخالت رسمی کشورهای عربی به جز مصر و قطر (دو کشور میانجی بین اسرائیل و حماس) است.اما برخی از مقامات اسرائیلی می‌گویند که می‌توان آن را - هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر مسوولیت - گسترش داد تا نقش‌های اداری را در یک منطقه وسیع‌تر در بر گیرد، که توسط دولت‌های عربی مانند عربستان و امارات حمایت عمومی و مالی می‌شود.هیچکدام به احتمال زیاد بدون پشتیبانی تشکیلات خودگردان فلسطین به دنبال نقشی رسمی نیستند.تشکیلات خودگردان (که حماس در سال 2007 آن را از غزه بیرون کرد) هنوز بخشی از کرانه باختری را اداره می‌کند و تنها جایگزین جدی فلسطینی برای حماس محسوب می‌شود. اما رهبران اسرائیل این تشکیلات را فاسد و نالایق می‌دانند و ایده اعطای نقش اصلی به آن در غزه را (حداقل در حال حاضر) رد کرده‌اند.جناح راست اسرائیل همچنین با تقویت این تشکیلات مخالف است تا مبادا به عنوان یک دولتِ قابل اعتماد مورد انتظار ظهور کند.
4- تشکیلات خودگردان فلسطین
با این حال، نمایندگان این تشکیلات در پایان هفته گذشته بی سر و صدا در قسمت دیگری از غزه شروع به کار کردند. این نشان می‌دهد که بخش‌هایی از رهبری اسرائیل ممکن است در عمل درباره دخالت این تشکیلات انعطاف‌پذیرتر باشند. اسرائیل به مقامات اتحادیه اروپا و تشکیلات خودگردان فلسطین اجازه داد تا عملیات خود را در گذرگاه رفح از سر بگیرند. این گذرگاه از زمان حمله اسرائیل به منطقه رفح در ماه مه گذشته بسته شده بود. اسرائیل به‌طور علنی دخالت تشکیلات خودگردان در ایست بازرسی رفح را کم‌اهمیت جلوه داد (تا حدی برای جلوگیری از خشم اعضای ائتلاف نتانیاهو). اما عملیات در رفح این گمانه زنی را تقویت کرده که نتانیاهو، تحت فشار ترامپ و رهبران عرب در خلیج فارس ممکن است با اکراه نقش گسترده‌تری را برای این تشکیلات، شاید در مشارکت با حافظان صلح خارجی یا پیمانکاران، تحمل کند.